Angst is een emotie die (bijna) iedereen wel kent. Het is een ontzettend functionele emotie zelfs! In gevaarlijke situaties voelen we angst waardoor ons fight-or-flight systeem wordt geactiveerd. Dit is het automatische verdedigingsmechanisme van het lichaam om te kunnen reageren op acuut gevaar. Maar bij sommige mensen wordt dit systeem ook geactiveerd terwijl er geen gevaar is. Dit is niet-functionele angst en is een veel beschreven psychische klacht. Hoe komt dit eigenlijk? En is er wat tegen te doen?
Niet-functionele angst dat beperkend is voor het dagelijkse functioneren wordt binnen de psychologie een angststoornis genoemd. Dit verschilt van angst in sociale situaties en specifieke angsten (bv. Spinnen) tot de angst om ziek te worden en algemene angstigheid met veel piekeren. Van de volwassenen tot 65 jaar heeft 20%(!) eens last gehad van een angststoornis. Het is hiermee één van de meeste voorkomende psychische klacht.
Een zogenoemde angststoornis ontwikkelt zich door uitlopende redenen. Denk bijvoorbeeld aan het gezin waarin iemand opgroeit. Als één van de ouders erg angstig is dan wordt dit vaak door de kinderen overgenomen. Daarnaast kan een angststoornis zich ontwikkelen door een slechte ervaring. Iemand die bijvoorbeeld als kind is gebeten door een hond kan hierna bij alle honden angstig worden. Bovendien speelt het gevoel voor eigen vermogen om met een bepaalde situatie om te gaan een rol. Iemand met weinig vertrouwen in eigen kunnen zullen sneller de situatie vermijden die veel angst opbrengt waardoor de angst in stand wordt gehouden.
Hoe ziet deze niet-functionele angst er dan uit?
Niet-functionele angst is angst in het dagelijkse leven zonder dat er een echt gevaar is. Vaak wordt de angst geactiveerd door het plaatsvinden, of het moeten plaatsvinden, van een bepaalde situatie. Sommige mensen ervaren bijvoorbeeld veel angst wanneer ze met een lift moeten. De reden kan erg uitlopend zijn. Denk bijvoorbeeld aan bang zijn om vast komen te zitten in de lift, niet tegen kleine ruimtes kunnen of bang zijn dat de lift instort. Als deze mensen worden geconfronteerd met een lift voelen ze veel angst. Angst gaat gepaard met veel symptomen, zoals:
- Trillingen;
- Hartkloppingen;
- Hyperventileren;
- Zweten;
- Benauwdheid;
- Droge mond;
- Benauwdheid;
- Buikpijn;
- Flauwvallen;
- Verwardheid;
- Gevoel van gek worden, doodgaan of verliezen van controle.
Deze klachten zijn ontzettend vervelend waardoor de meeste mensen hetgeen zullen vermijden dat zoveel angst oproept. Iemand met bijvoorbeeld hoogtevrees vermijdt het komen op grote hoogtes.
Wat zijn klachten die veroorzaakt worden door chronisch veel angst?
- Piekeren;
- Vermoeidheid;
- Slaapproblemen;
- Rusteloosheid;
- Concentratieproblemen;
- Gespannenheid/nervositeit;
- Eetproblemen;
Wat zijn tips om met veel angst om te gaan?
Leven met veel angst kan erg vermoeiend en lastig zijn. We hebben een aantal tips voor je op een rijtje gezet om er misschien wat beter mee om te gaan:
- Praat erover zodat je er niet alleen voor staat;
- Zorg voor een gezonde leefstijl. Blijf bewegen en goed eten.
- Probeer mindfulness en ontspanningsoefeningen. Dit kan helpen om beter om te gaan met de negatieve gedachten die vaak samen voorkomen met veel angst.
- Zorg voor een goede slaaphygiëne. Probeer regelmatige slaaptijden aan te houden en tot rust te komen door bijvoorbeeld nog wat te lezen. Het gebruik van telefoons of het kijken van televisie voor het slapen kan juist voor onrust zorgen.
- Zoek hulp. Dit kan in je sociale netwerk maar ook bij een hulpverlener getraind in het behandelen van angst.
- Confronteer jezelf met je angst. Blootstelling aan je angst en ondervinden dat de gevreesde uitkomst niet plaatsvindt kan helpen bij het verminderen van je angst.
Referenties:
Omgaan met angst – 8 nuttige tips. (2016, 21 juni). Ggznieuws.nl. Geraadpleegd op 7 februari 2022, van https://www.ggznieuws.nl/omgaan-angst-8-nuttige-tips/
Oorzaken van angst – GGZ Groep. (z.d.). Ggz groep geestelijke gezondheidszorg. Geraadpleegd op 7 februari 2022, van https://www.angst.nl/angst/oorzaken-van-angst