Ben je snel overprikkeld op drukke plekken? Neem jij vaak dingen persoonlijk op? Of ben je vaak op je hoede voor gevaar? Dan zou je weleens hoogsensitief kunnen zijn. Dat is geen psychische aandoening of mentale stoornis, maar meer een kenmerk van je persoonlijkheid. Je bent dan kort gezegd gevoeliger voor prikkels, als je dit vergelijkt met mensen die niet hoogsensitief zijn. Voor de een betekent het dat die niet goed tegen drukte kan, en voor de ander dat diegene heel gevoelig is. Als je je hierin herkent, ben je zeker niet de enige. In Nederland is namelijk ongeveer 10 tot 20% van de mensen hoogsensitief. Dat zijn dus meer dan 2,5 miljoen mensen!
Wat is hoogsensitiviteit of hooggevoeligheid precies?
Hoogsensitiviteit (HSP) houdt in dat je erg gevoelig bent voor prikkels. Kenmerken van een hoog sensitief persoon zijn hooggevoeligheid voor geluiden, bewegingen, aanrakingen, fel licht, of de aanwezigheid van anderen. Als je hypersensitief bent kun je moeite hebben met het verwerken van deze prikkels. Veel van deze prikkels zorgen voor een overweldigend gevoel, dit noemen we ook wel overprikkeling. De beleving van prikkels is bij jou dan veel intenser dan bij iemand die minder sensitief is. Bovendien voel je pijn en emoties vaak ook veel meer.
Wat zijn voor- en nadelen van hoogsensitief of hooggevoelig zijn?
Je kunt het als erg vervelend ervaren als je last hebt van hoogsensitiviteit. Je kan hierdoor bijvoorbeeld moeite hebben met sociaal contact maken of meer tijd nodig hebben om bij te komen van alle prikkels. Verder kan je eerder geïrriteerd raken of meer onrust ervaren. Soms ben je eerder moe of heb je moeite om je te concentreren. Verder kan hoogensitiviteit ook zorgen voor duizeligheid of een verhoogde hartslag. Hoogsensitief zijn heeft ook voordelen. Zo hebben hooggevoelige mensen vaak meer oog voor detail. Je hebt vaak ook belangstelling voor anderen, en kan goed naar hen luisteren. Hoogsensitieve mensen zijn vaak ook creatiever en hebben een sterke intuïtie. Verder heb je vaak een zorgzaam karakter als je hoogsensitief bent.
Wat kan ik hier zelf aan doen?
Inmiddels zijn de meeste coronamaatregelen opgeheven, en merk je misschien niet zo veel meer van de pandemie. Dit is voor veel mensen heel erg fijn, maar kan ook even wennen zijn. Misschien merk je wel dat je sindsdien sneller overprikkeld bent en minder rustmomenten voor jezelf hebt. Het is dan fijn als je weet hoe je kan omgaan met jouw hoogsensitiviteit. Hierbij enkele tips die daarbij kunnen helpen:
- Zie het niet als een zwakte, maar als een sterke kant van jezelf. Probeer je te focussen op de positieve dingen en eigenschappen die jouw hoogsensitiviteit met zich meebrengt.
- Word je bewust van jouw hoogsensitiviteit. Iedereen heeft andere behoeftes, dus jij ook. Probeer je leven zoveel mogelijk hierop aan te passen. Neem bijvoorbeeld tijdens de pauze op het werk meer tijd voor jezelf, in plaats van bij collega’s te gaan zitten. Of ga een rondje wandelen in de natuur, om even je gedachten te verwerken.
- Luister naar je lichaam. Als je merkt dat je stressklachten hebt of vermoeid raakt, probeer dan een stapje terug te nemen. Zeg bijvoorbeeld die verjaardag vanavond af, en neem een moment voor jezelf. Dit lijkt misschien lastig, maar het kan ergere klachten voorkomen.
- Stel voor je zelf een grens en houd je hieraan. Ga bijvoorbeeld niet naar plekken waar je snel overprikkeld raakt, wanneer dit niet nodig is. Of laat je niet te veel meeslepen in de problemen van een ander, als jij hier ’s nachts zelf ook wakker van ligt. Als zo’n situatie zich voordoet kun je aan de ander uitleggen waar je op dat moment last van hebt, en waarom je een stapje terug doet.
- Probeer eens mindfulness of ontspanningsoefeningen. Deze kunnen je helpen om je gedachten tot rust te laten komen, zodat je alle prikkels rustig kan verwerken. Het is hiervoor belangrijk dat je deze doet op een moment voor jezelf, bijvoorbeeld voor het slapen gaan.
Referenties:
https://hetstillemeisje.com/2017/08/01/wat-hoogsensitief-zijn-voor-mij-betekent-15-voorbeelden/
https://wijzijnmind.nl/psychische-klachten/psychipedia/hoogsensitiviteit
