Het klimaat is aan het veranderen. We horen steeds vaker op het nieuws over extreem weer, aanhoudende droogte, bosbranden, een stijgende zeespiegel, het smelten van ijskappen en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Dit alles zou volgens velen te maken hebben met een wereldwijde klimaatverandering. We reageren hier allemaal verschillend op. Waar de één denkt dat het wel meevalt, maakt de ander zich best wel wat zorgen over onze toekomst door de klimaatverandering. Dit wordt ook wel klimaatangst genoemd. Hoe ga je hier mee om?
Als je last hebt van klimaatvrees of klimaatangst dan maak je je zorgen om het veranderende klimaat. Dit gaat vaak samen met stress en veel gepieker over wat er gaat komen. Dat je piekert en stress ervaart is eigenlijk een best normale en gezonde reactie van je lichaam. Het is echter vervelend als je niet zo goed weet om hier mee om te gaan, dan kan het belemmerend worden. Het kan je belemmeren om bijvoorbeeld in slaap te komen, je kunt veel spanning in je lichaam voelen waardoor er concentratieproblemen kunnen ontstaan en op den duur kan het je welzijn en/of kwaliteit van leven negatief beïnvloeden.
Bovendien kan de klimaatverandering je ook gevoelens van moedeloosheid geven. Dit gevoel is anders dan piekeren. Vooral jonge mensen hebben het gevoel dat ze weinig controle hebben op de klimaatverandering en dat maakt ze moedeloos. Veel jonge mensen worden hierdoor onzeker en gaan bijvoorbeeld twijfelen over het krijgen van kinderen, want in wat voor wereld gaan die opgroeien als het zo doorgaat? Bovendien kan moedeloosheid ervoor zorgen dat mensen minder constructief met de klimaatverandering omgaan. Ze stellen zichzelf bijvoorbeeld de vraag: hoe zinvol is het nu dat ik verandering ‘X’ ga toepassen in mijn leven?
Cognitieve tweestrijd
Veel mensen hebben last van cognitieve dissonantie als het gaat om klimaatverandering. Cognitieve dissonantie ontstaat wanneer je het ene denkt maar het andere doet. Dit is dan tegenstrijdig. Denk bijvoorbeeld aan uitstoot van brandstof doordat je met de auto naar je werk reist terwijl je het eigenlijk wel belangrijk vindt dat er minder wordt uitgestoten. Dit is een naar gevoel! Je kan op zo'n moment meerdere dingen doen. Je kunt je gedrag aanpassen en bijvoorbeeld vaker de fiets of het openbaar vervoer nemen. Je kunt je gedachten aanpassen en bijvoorbeeld denken dat wat jij doet niet zoveel invloed zal hebben of dat het misschien ook wel wat meevalt met de klimaatverandering. Bovendien kan je ook proberen je gedrag en gedachten goed te praten of te rechtvaardigen door jezelf bijvoorbeeld te vergelijken met anderen die nog veel meer uitstoten waardoor je kunt zeggen dat wat jij uitstoot wel meevalt.
Dit zijn drie manieren waarop wij als mensen cognitieve dissonantie, oftewel een strijd tussen gedrag en gedachten tegenover wat je belangrijk vindt, proberen te verminderen.
Wanneer ben je sneller geneigd om je zorgen te maken om het klimaat?
Niet iedereen maakt zich evenveel zorgen om de klimaatverandering. Dit kan heel frustrerend zijn als je met een vriend(in) praat en je merkt dat je vriend(in) zich bijvoorbeeld totaal niet druk maakt om het klimaat, terwijl jij er regelmatig over piekert. Niet gek eigenlijk dat bijvoorbeeld jij en je vriend(in) verschillen in de mate waarin ze zich zorgen maken over het klimaat. Dit zou namelijk onder andere te maken hebben met je normen en waarden, en politieke voorkeuren.
Als je over het algemeen al veel nadenkt en piekert over wereldwijde problemen, zoals armoede, dan is de kans groot dat je ook veel zorgen hebt over de klimaatverandering. Je hecht veel waarde aan gelijkheid, vrede, rechtvaardigheid en het welzijn van mens en dier. Bovendien lijken mensen met een meer linkse politieke voorkeur zich meer zorgen te maken over het klimaat vergeleken met mensen met een meer rechtse politieke voorkeur.
Hoe ga je om met klimaatangst?
Klimaatangst gaat bij veel mensen samen met het gevoel van moedeloosheid. Dit is erg vervelend natuurlijk en kan veel onzekerheid geven. Acceptatie van dat je niet zeker weet wat er in de toekomst zal gebeuren is belangrijk. Bovendien kan het helpen om te focussen op wat je wel kunt doet, ook al is het iets kleins. Dit helpt vaak om het gevoel van moedeloosheid te verminderen.
Bovendien kun je in gesprek gaan met een psycholoog over je angsten. Je kan samen met je psycholoog op zoek gaan naar een manier om te leren omgaan met je angst en piekergedachten.
Heb jij belang bij een psycholoog of wil je hierover advies? Neem dan contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in!
Referenties:
Ojala, M., Cunsolo, A., Ogunbode, C. A., & Middleton, J. (2021). Anxiety, worry, and grief in a time of environmental and climate crisis: A narrative review. Annual Review of Environment and Resources, 46(1), 35-58.
