Iedereen liegt wel eens! Je geeft aan dat je hoofdpijn hebt, omdat je onder een sociale afspraak uit wil komen. Je vertelt dat het verkeer tegenzat, wanneer je een kwartier te laat op werk aankomt, terwijl je eigenlijk wat langer in bed bleef liggen. We liegen allemaal wel om een reden: om iemand niet te kwetsen, om niet in de problemen te komen of omdat we op het moment even te moeilijk vinden om de waarheid te spreken. Wanneer de leugens frequent en chronisch worden en plaatsvinden zonder duidelijke reden dan hebben we het over pathologisch liegen.
Wat is pathologisch liegen?
Pathologisch liegen wordt vaak omschreven als het chronische gedrag van dwangmatig liegen. Het is niet geheel duidelijk waarom mensen op deze manier liegen. Het is niet altijd makkelijk om een pathologische leugenaar te identificeren. De leugens hoeven niet altijd over de top te zijn en kunnen ook vaak geloofwaardig overkomen.
Als je last hebt van pathologisch liegen dan kan je de volgende patronen zien:
- Het liegen over verschillende onderwerpen
- Het liegen over hele kleine gebeurtenissen
- Je voelt je niet beperkt bij de kans dat mensen kunnen achter komen dat je liegt
- Je voelt een spanning wanneer je wegkomt met een leugen
Hoe kan je pathologisch liegen merken in je omgeving?
- De leugens hebben geen duidelijke toegevoegde waarde
- Leugens zijn vaak dramatisch, complex en gedetailleerd
- Na een tijd kan je aanpassingen in de leugens opmerken
- Jouw ervaring van gebeurtenissen is heel anders dan die van een pathologische leugenaar
- Het vermijden van vragen of het krijgen van een vaag antwoord bij confrontatie over leugens
- In de leugens beeldt de pathologische leugenaar zich af vaak af als een held of slachtoffer
- Pathologische leugenaars worden vaak defensief wanneer ze geconfronteerd worden met de leugens
- Vaak zijn de leugens uitgebreid en vol met details en komen deze naar boven zonder dat ernaar gevraagd wordt
- Kenmerken van angst tijdens het liegen
- Het kan zijn door de herhaling en frequentie van de leugens dat pathologische leugenaars op een gegeven moment in de eigen leugens gaan geloven.
Wat zijn de oorzaken van pathologisch liegen?
Sommige mentale stoornissen zijn geassocieerd met pathologisch liegen, waaronder:
- Antisociale persoonlijkheidsstoornis (ASPD)
- Borderline persoonlijkheidsstoornis (BPD), waarbij iemand kan liegen om afwijzing of verlating te voorkomen.
- Factitious disorder of Munchausen syndroom (by proxy), waarbij iemand liegt dat ze ziek zijn of iemand anders ziek is terwijl dit niet het geval is.
- Narcistische persoonlijkheidsstoornis (NPD), waarbij kan herhaald liegen om een vertekend beeld van zichzelf te presenteren.
Voor andere personen kan het pathologisch liegen ook zijn ontwikkeld als gevolg van kindertrauma. Bijvoorbeeld door het opgroeien in omgevingen, waarbij ze nooit goed genoeg waren, veel kritiek hebben ontvangen, of waarin fouten maken totaal niet geaccepteerd werd en eerlijkheid gestraft werd. Het liegen kan in dit soort gevallen worden ontwikkeld als een soort coping mechanisme.
Hoe kan je ermee omgaan wanneer iemand in je omgeving hier last van heeft?
- Wees bewust dat iemand zijn/haar belevingswereld anders kan zijn en het liegen daarom kan ontkennen.
- Het is belangrijk om gezonde grenzen te stellen. Bijvoorbeeld door aan te geven dat het voor jou vermoeiend is om continue naar de verhalen te luisteren.
- Probeer in je eigen gevoel van realiteit te blijven. De leugens kunnen oprecht en geloofwaardig overkomen, waardoor je kan twijfelen aan je eigen waarheid.
- Ga er niet mee in. Het bevestigen van de leugens of het te lang luisteren naar de leugens is ook niet goed voor de persoon die last heeft van pathologisch liegen. Je kan aangeven dat je op deze manier niet verder in het gesprek wil of door kritische vragen te stellen over bepaalde leugens.
- Raadt op een niet oordelende manier hulp aan. Het pathologisch liegen heeft vaak een onderliggend probleem en het is belangrijk dat iemand hiermee geholpen wordt.
Herken jij jezelf in het beeld van pathologisch liegen of heb je iemand in je omgeving die in dit beeld past. Plan een gratis adviesgesprek of neem direct contact met ons op en ons aanmeldteam bespreekt met jou de mogelijkheden.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht
