Roken heeft een negatief effect op onze gezondheid, zowel fysiek als mentaal. De relatie tussen roken en de mentale gezondheid is echter complex. Voorheen werd gedacht dat roken als zelfmedicatie diende voor mensen met een psychiatrische aandoening. Recent onderzoek wijst echter uit dat roken ook psychiatrische aandoeningen kan veroorzaken.
Roken als zelfmedicatie
Roken is al vele jaren een gezondheidsprobleem in de maatschappij. Het is verslavend en wordt door veel mensen gebruikt als een vorm van zelfmedicatie. De negatieve gedachten en pijnlijke gevoelens die samengaan met angst, stress en depressie worden op korte termijn verdoofd door het roken van een sigaret. Uit recent onderzoek is echter naar voren gekomen dat roken op korte termijn de symptomen van deze psychiatrische aandoeningen verminderd, maar de symptomen op lange termijn juist verergeren.
Psychiatrische aandoeningen en roken
Volgens het Trimbos-instituut rookt ongeveer de helft van de mensen met een depressie een 67% van de mensen met een ernstige psychose. Het is dan ook niet gek om te bedenken dat mensen die last hebben van een psychiatrische aandoening vaker roken. Ook hebben mensen met schizofrenie een hogere prevalentie van roken dan mensen zonder een psychiatrische aandoening. Roken kan voor deze mensen een manier zijn om met de negatieve symptomen van de stoornis om te gaan. Ook kan roken mensen met een bipolaire stoornis helpen om stemmingswisselingen te reguleren. Door het roken kan de effectiviteit van medicatie echter worden aangetast en heeft het roken juist een averechts effect.
Psychiatrische aandoeningen als gevolg van roken
Het was al langer bekend dat mensen met een psychiatrische aandoening vaker roken. Nu blijkt uit recente studies dat roken in verband staat met een hoger risico op het ontwikkelen van enkele psychiatrische aandoeningen. Enkele voorbeelden hiervan zijn depressie, bipolaire stoornis, schizofrenie en angststoornissen. Uit een onderzoek is zelfs gekomen dat de kans dat je manisch depressief wordt twee keer zo groot is als je rookt.
De reden dat roken ervoor kan zorgen dat je een psychiatrische aandoening ontwikkeld is nog niet duidelijk. Wel zijn er enkele aanwijzingen. Het zou zo kunnen zijn dat nicotine de chemische balans in de hersenen verstoord. Daarnaast zitten er in tabak een groot aantal giftige stoffen. Dit zou kunnen zorgen voor ontstekingen in het lichaam en in het brein.
Interventie en behandeling
Het mag duidelijk zijn dat roken een negatief effect heeft op je mentale gezondheid. Om een psychiatrische aandoening succesvol te behandelen, is het erg belangrijk dat iemand stopt met roken. Wanneer iemand dit niet doet, blijft het brein signalen sturen om kortetermijnoplossingen te vinden voor de symptomen die je ervaart.
Bij Psycholoog.nl kun je terecht voor een behandeling voor depressie, stress en angstklachten. Samen met de psycholoog bespreek je je klachten en vorm je samen een traject samen die aansluit bij jouw behoeften. Wil jij in gesprek met een psycholoog? Plan een gratis adviesgesprek of neem direct contact op. Klik hier om meer te lezen over onze werkwijze.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
Bronnen:
Vermeulen, J., Wootton, R., Treur, J., Sallis, H., Jones, H., Zammit, S., . . . Munafò, M. (2021). Smoking and the risk for bipolar disorder: Evidence from a bidirectional Mendelian randomisation study. The British Journal of Psychiatry, 218(2), 88-94. doi:10.1192/bjp.2019.202
https://www.trimbos.nl/wp-content/uploads/sites/31/2021/09/af1534-factsheet-roken-en-depressie.pdf
