Wat is een cyclothyme stoornis in het kort?
- De cyclothyme stoornis is een milde vorm van de bipolaire stoornis
- Bij een cyclothyme stoornis is sprake van milde stemmingswisselingen: milde depressieve periodes wisselen af met milde energieke of prikkelbare periodes
- De klachten zijn minstens 2 jaar aanwezig
Wat is een cyclothyme stoornis?
De cyclothyme stoornis is een bipolaire stemmingsstoornis. Het is een langdurige maar mildere vorm van de bipolaire stoornis. Iemand met een bipolaire stoornis werd vroeger ook wel manisch depressief genoemd.
Bij de cyclothyme stoornis zijn er regelmatig terugkerende milde stemmingswisselingen. Milde depressieve periodes wisselen af met milde manische episodes. Dit zijn periodes waarin de persoon energieker of prikkelbaarder is dan normaal. Deze periodes zijn echter nooit ernstig genoeg om te spreken van een echte depressieve episode, manische episode of hypomane episode (mildere vorm van manische episode). De klachten zijn dus niet zo ernstig als bij een bipolaire stoornis. Milde manische verschijnselen kunnen als prettig ervaren worden. Mensen zijn vrolijker, actiever en creatiever dan normaal. Om te spreken van een stoornis moet sprake zijn van beperkingen in het functioneren.
De cyclothyme stoornis begint doorgaans tijdens de adolescentie of jongvolwassenheid. Bij kinderen en adolescenten kan de stemming prikkelbaar zijn. Om bij hen de classificatie te kunnen stellen is het voldoende als de klachten gedurende één jaar aanwezig zijn.
Wat zijn kenmerken van een cyclothyme stoornis?
- Er zijn minstens twee jaar (één jaar bij kinderen en adolescenten) perioden met lichte depressieve symptomen geweest die niet voldoen aan de criteria voor een depressie.
- In diezelfde periode waren er ook lichte manische symptomen die niet voldoen aan de criteria voor manische episode, die horen bij een bipolaire stoornis.
- De klachten waren minstens de helft van de tijd aanwezig en de persoon was niet langer dan twee maanden achtereen vrij van klachten.
- De klachten worden niet veroorzaakt door een stoornis in het schizofreniespectrum, of psychotische stoornis. Ook wordt het niet veroorzaakt door een middel, of door een lichamelijke aandoening.
Hoe vaak komt cyclothymie voor?
Naar het voorkomen van de cyclothyme stoornis is nog maar weinig onderzoek gedaan. Naar schatting 0,4 tot 1% van de mensen lijdt ooit in hun leven aan deze aandoening.
Hoe wordt een cyclothyme stoornis behandeld?
Mensen met een cyclothyme stoornis zoeken vaak geen hulp. Ze zeggen dingen als: ‘Ik ben altijd al zo geweest’. Zij gaan ervan uit dat er niets aan te doen valt.
Bij een depressie worden vaak antidepressiva voorgeschreven, maar bij een cyclothyme stoornis wordt dit afgeraden. Het kan ernstige gevolgen hebben. De kans bestaat dat iemand manisch wordt. Kinderen en jongeren tot 20 jaar die antidepressiva gebruiken hebben ook meer kans om zelfmoord te plegen. Als er al medicatie voorgeschreven wordt, moet die altijd vergezeld gaan van een psychologische behandeling.
Psychologische behandelingen kunnen bestaan uit bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie (CGT), leefstijladvies en psycho-educatie (voorlichting).
Let op: behandeling van bipolaire problematiek is niet mogelijk bij Psycholoog.nl. We adviseren je om hiervoor contact op te nemen met jouw huisarts.
Hoe zit het precies met stoornissen beschreven in de DSM-5?
Wanneer jij verzekerde zorg krijgt (zorg die valt onder de basisverzekering) is een van de voorwaarden dat er een stoornis wordt vastgesteld. Alleen dan kan de zorg vergoed worden vanuit de basisverzekering. Alle psychiatrische stoornissen zijn verzameld in de DSM-5. De DSM-5 is het handboek voor de classificatie van psychische stoornissen.
Een belangrijke kanttekening om bij de DSM-5 te maken is dat de stoornissen die hierin vermeld staan geen diagnoses zijn. De stoornis wordt beschreven aan de hand van een lijstje met symptomen. Voldoe je hieraan, dan 'heb' je deze stoornis. De stoornis of het label zegt alleen niets over hoe het komt dat je deze klachten ervaart. Het geeft geen verklaring.
Voldoe jij aan de kenmerken van een stoornis? Dan is die stoornis dus niet de reden dat je klachten hebt, maar slechts een beschrijving van jouw klachten. Wat dan het doel is van het gebruik van de DSM? Het helpt om klachten in duidelijk afgebakende categorieën te kunnen plaatsen. Zo weten we met elkaar iets beter waar we over spreken en hoe we klachten willen behandelen.
Wil jij meer lezen over de DSM-5 en hoe Psycholoog.nl hiermee omgaat? Klik dan hier.
