We zijn allemaal wel eens onzeker over onze vaardigheden. Toch zijn er mensen die, door invloeden van vroeger, zo onzeker en angstig zijn dat het hun dagelijks leven beinvloed. Ze zijn erg afhankelijk van de hulp en mening van anderen en zijn soms bang om ernstig ziek te worden. Lees er hier meer over!
Aan het einde van de 20ste eeuw is de therapievorm schematherapie ontwikkeld door Young en zijn collega's. Het bestaat uit 18 schema's die zijn verdeeld over 5 schemadomeinen: onverbondenheid en afwijzing, verzwakte autonomie en verzwakte prestatie, verzwakte grenzen, gerichtheid op de ander en overmatige waakzaamheid en inhibitie. In deze blog bespreken we het schemadomein: verzwakte autonomie en verzwakte prestatie.
In dit schemadomein staan een laag zelfvertrouwen en een inperking van de eigen autonomie centraal. Mensen die zich herkennen in de bijbehorende schema's voelen zich vaak onzeker, onzelfstandig en ervaren een gebrek aan autonomie. Ze zijn vaak ban dat ze falen in veeleisende situaties. Daarnaast zijn sommige mensen bang dat ze ernstig ziek worden door bepaalde keuzes die ze maken.
Welke schema's behoren tot dit domein?
Afhankelijkheid/onbekwaamheid
Mensen met dit schema hebben hulp van anderen nodig om het dagelijks leven aan te kunnen. Ze voelen zich vaak hulpeloos. Dit schema heeft veel overlap met mensen met ene afhankelijke persoonlijkheidsstoornis. Het ontstaat vaak doordat ouders een kind vroeger te hoge eisen stelden aan een kind, bijvoorbeeld als een ouder ziek was. Dit zorgde voor veel stress. Het kan ook zo zijn dat ouders een kind juist geen verantwoordelijkheid gaven. De ouders bleven het kind ondersteunen in allerlei taken, waardoor het kind niet leert om autonoom te zijn.
Kwetsbaarheid voor ziekte en gevaar
Mensen met dit schema hebben een grote angst voor ziekte, rampen of andere ernstige problemen. Dit kan de aanleiding zijn voor een gegeneraliseerde angststoornis. Dit schema ontstaat vaak door een moeder of oma die erg voorzichtig was en voortdurend waarschuwde voor gevaren. Als kind mocht je bijvoorbeeld geen ongewassen fruit eten of je moest altijd je handen wassen als je buiten de deur was geweest.
Verstrengeling/kluwen
Mensen met dit schema hebben een achterstand in de identiteitsontwikkeling. Ze vinden het moeilijk om beslissingen te nemen, en hebben hier hulp bij nodig van anderen. Vaak is dit een ouder of een ander iemand die dicht bij de persoon staat. Deze mensen hebben zeer hechte relaties en gaan een sterke emotionele binding aan. Ze kunnen intelligent en hoogopgeleid zijn, maar het toch erg lastig vinden om emoties te herkennen en eigen beslissingen te nemen. Vaak ervaren deze mensen dit zelf niet als probleem. Pas later, wanneer de autonomie in het gedrag komt of de omgeving hun onvrede uit, zien deze mensen het als probleem.
Het begrijpen van deze schema’s is een belangrijke stap in het aanpakken van emotionele problemen en het verbeteren van relaties. Het kan nuttig zijn om met een therapeut te werken om deze schema’s te identificeren en te leren hoe je ermee kun omgaan. Wil je hier meer informatie over? Neem contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in!
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht
Wil je meer informatie over schematherapie
