We praten de hele dag door. Met collega's, vrienden, familie, of een winkelmedewerker. Maar écht goede gesprekken voeren? Dat blijkt lastiger dan gedacht. In haar boek Socrates op sneakers laat Elke Wiss zien hoe we betere vragen kunnen stellen, minder snel oordelen en met meer nieuwsgierigheid en openheid een gesprek kunnen voeren. Maar wat kunnen we daar nu precies van leren? En waarom is dat zo belangrijk?

'Van leesstof tot denkstof' is een blogreeks waarin boeken worden besproken die zijn bijgebleven. Dit kan zijn door de boodschap die een boek meegeeft, of door het onderwerp wat erin wordt besproken. 

In deze blog bespreken we het boek 'Socrates op sneakers', geschreven door Elke Wiss. Het boek bespreekt hoe we betere gesprekken kunnen voeren door nieuwsgieriger te zijn, minder snel te oordelen en effectievere vragen te stellen. Aan de hand van de socratische methode wordt duidelijk gemaakt hoe we diepgaandere gesprekken kunnen voeren, niet alleen om anderen beter te begrijpen, maar ook om onszelf te blijven ontwikkelen.

De kunst van het vragen stellen

Veel gesprekken verlopen volgens een vast patroon. We wisselen beleefdheden uit; 'Hoe gaat het op werk?', geven ongevraagd advies; 'Ik zou dat toch anders doen', of vullen stiltes op met standaard reacties als 'Oh ja, dat heb ik ook eens meegemaakt!'. Maar wat als we het gesprek eens open zouden gooien? Als we vragen zouden stellen die niet alleen bedoeld zijn om een antwoord te krijgen, maar om samen met de ander dieper na te denken?

Elke Wiss laat in haar boek zien hoe de filosofische gesprekskunst van Socrates kan helpen om betere vragen te stellen. Vragen die niet alleen de ander aan het denken zetten, maar ook onszelf. Dit begint bij luisteren: niet om te reageren vanuit je eigen ingevingen, maar om de ander te begrijpen. Door nieuwsgieriger te zijn en onze eigen aannames even opzij te zetten, kunnen we gesprekken voeren die écht ergens over gaan.

Van Socrates leren

Socrates, een Griekse filosoof, stond bekend om zijn vragende manier van denken. Hij gaf geen antwoorden, maar stelde juist vragen. Hij bleef vragen stellen totdat er een nieuw inzicht ontstond. Deze zogenaamde 'socratische methode' kan ons helpen om niet te snel tevreden te zijn met oppervlakkige antwoorden. In plaats van een discussie te winnen of de ander te overtuigen, draait het om het gezamenlijk verkennen van ideeën en perspectieven.

Dit betekent ook dat we onszelf moeten uitdagen om niet direct met oplossingen te komen. Wanneer iemand zijn hart bijvoorbeeld bij jou uitstort, is de eerste neiging vaak om advies te geven of het probleem op te lossen. Maar wat als je dat eens niet probeert te doen? Wat als je in plaats daarvan vragen stelt die de ander kunnen helpen om zelf tot nieuwe inzichten te komen? Dit kan niet alleen diepgaandere gesprekken opleveren, maar ook bijdragen aan zelfreflectie en persoonlijke groei.

Praktische tips voor betere vragen

Elke Wiss geeft in haar boek concrete tips om betere vragen te stellen:

  • Gebruik vaker open vragen: Stel bijvoorbeeld vragen zoals 'Wat bedoel je precies?' of 'Hoe zie jij dat?', in plaats van gesloten vragen die enkel met ‘ja’ of ‘nee’ beantwoord kunnen worden.
  • Ervaar stiltes niet als ongemakkelijk: Zie dit juist als ruimte waarin iemand kan nadenken en dieper kan graven in zijn of haar gedachten.
  • Het belang van doorvragen: Een enkel antwoord hoeft niet het einde van het gesprek te zijn, maar kan juist een uitnodiging zijn om verder door te vragen en nieuwe inzichten te ontdekken.

Wat kunnen we hiermee in ons dagelijks leven?

De principes uit Socrates op sneakers kunnen voor iedereen waardevol zijn. Het boek zet je namelijk aan het denken over je eigen communicatiestijlen. Stel jij vragen zonder verborgen oordeel, luister je zonder meteen een antwoord te formuleren, en ben je nieuwsgierig naar wat de ander écht bedoelt? Een goed gesprek begint niet bij wat je zegt, maar bij hoe je luistert.

Bij Psycholoog.nl kunnen wij jou ondersteunen bij het veranderen van jouw communicatiestijl. Samen met een psycholoog kan je in gesprek gaan over de obstakels waar je tegenaan loopt. Benieuwd wat we voor jou kunnen betekenen? Kom direct in contact met een van onze psychologen of plan een gratis adviesgesprek. Meer weten over Psycholoog.nl? Klik dan hier.

In toekomstige blogs in deze reeks willen we verder ingaan op boeken die je niet alleen aan het denken zetten, maar ook inspireren. Heb jij suggesties voor boeken die we zouden moeten bespreken? Laat het ons weten! Dit kan door te mailen naar info@psycholoog.nl.

 

Bronnen:

Boek: Socrates op sneakers, Elke Wiss. Ambo|Anthos Uitgevers.

NA, N. (2016). The philosophy of Socrates. Springer.

Wil je meer weten? Lees meer over dit onderwerp in onze artikelen

Sociale weerbaarheid: hoe je omgaat met negatieve mensen en toxiciteit

(6-2-2025)

Het ontwikkelen van sociale weerbaarheid kan je helpen om beter om te gaan met negatieve of toxische mensen in jouw omgeving. Hoe? Dat lees je hier! Lees verder

Love-bombing: wanneer liefde te goed lijkt om waar te zijn

(31-1-2025)

Liefde en waardering lijkt op het eerste gezicht positief, maar het kan ook een manipulatietactiek zijn. Lees hier meer over love-bombing. Lees verder

Wat is emotioneel vreemdgaan?

(23-1-2025)

Emotioneel vreemdgaan is een complex en gevoelig probleem. In deze blog lees je meer over wat het is en hoe je dit kunt voorkomen. Lees verder

Lees deze 7 boeken om jezelf en anderen beter te leren kennen

(6-12-2024)

Boeken kunnen je helpen om meer te leren over jezelf, anderen en hoe je jezelf kunt ontwikkelen. Hieronder tippen we 7 boeken die je hierbij zouden kunnen helpe… Lees verder