‘Heb ik de oven eigenlijk wel uitgezet?’ Dit zal iedereen wel eens gedacht hebben. Echter zullen de meeste mensen in dit geval zich herinneren dat ze inderdaad de oven uitgezet hebben en zich hier verder weinig zorgen om maken. Voor mensen met een dwangstoornis ligt dit anders. Deze onzekerheid zorgt bij hen voor veel angst, want wat nou als de oven inderdaad nog aanstaat en het huis afbrandt? Zelfs na veelvuldig gecheckt te hebben dat de oven niet meer aanstaat zullen zij hun eigen geheugen niet vertrouwen en toch nog even opnieuw kijken. Voor de zekerheid dan.
Wat zijn de symptomen van een dwangstoornis?
Bij een dwangstoornis heb je gedachten die je niet wil hebben. Je bent bijvoorbeeld erg bang dat er vervelende dingen gebeuren. Ook kan het zijn dat je bang bent dat er iets naars gebeurt wanneer je een bepaalde handeling niet goed of vaak genoeg uitvoert. Dit noemen we dwanghandelingen. We spreken bij een dwangstoornis ook wel van opdringerige gedachten; gedachten die zich ongewenst blijven herhalen. Deze gedachten en handelingen kunnen ervoor zorgen dat een individu ernstig beperkt wordt in hun doen of laten en kan leiden tot ernstige angst of depressie.
Over het algemeen vallen de onderwerpen van dwanggedachten of gedragingen, ook wel compulsies genoemd, binnen een van de volgende categorieën:
- Organisatie
Dit type compulsie veroorzaakt een obsessie met organisatie en symmetrie. Hierbij zal een individu alles op een zeer georganiseerde of stellige manier uitvoeren. Wanneer dit niet gebeurt, kan dit leiden tot angstgevoelens. - Contaminatie
Dit type compulsie is sterk gerelateerd aan smetvrees, maar verschilt op een aantal gebieden. Zo zal iemand met contaminatie compulsies zich niet alleen onprettig voelen in de nabijheid van vieze voorwerpen of plaatsen, maar heeft deze ook het idee dat alledaagse dingen, personen en woorden hen kan ‘bevuilen’. Hierdoor zal de persoon met deze compulsie vaak bang zijn om ziek te worden en zelfs zaken gaan vermijden.
- Obsessieve gedachten
Personen met deze compulsies ervaren vaak voor hen verschrikkelijke gedachten. Deze gedachten kunnen agressief van natuur zijn, maar staan niet in lijn met de persoonlijke opvattingen en gedragingen van een individu. Echter kan het contrast tussen de gedachten en opvattingen zo heftig zijn, dat deze mensen vaak bang zijn dat zij hier toch naar zullen handelen. Hierdoor zonderen zij zich vaak af.
- Ruminaties
Ruminaties zijn gedachtes die net zoals bovenstaande categorie steeds terug blijven keren. Het belangrijkste verschil tussen beide categorieën is dat ruminaties op zichzelf niet direct agressief of verontrustend zijn. - Checken
Bij deze compulsie zijn personen bang dat zij iets niet correct hebben uitgevoerd, wat desastreuze gevolgen kan hebben. Als gevolg hiervan zullen zij constant checken of het correct is uitgevoerd, zelfs als zij dit al meerdere keren hebben gedaan.
De behandeling van dwangstoornissen
Bij de behandeling van dwangstoornissen wordt doorgaans gebruik gemaakt van een cognitieve gedragstherapie. Bij heftige angst kunnen ook medicijnen voorgeschreven worden die dit verlichten. In sommige gevallen wordt ook exposure therapie toegepast. Wanneer er sprake is van diepgewortelde problemen, kan er ook gebruik worden gemaakt van schematherapie.
Wil je hier meer over weten of direct een afspraak inplannen bij een van onze psychologen? Neem dan vrijblijvend contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in.
Bel ons op 085 273 3339 of stuur een bericht via Whatsapp naar 06 4851 6543.