Wanneer iemand vol is van zichzelf noemen we diegene ook wel narcistisch. Maar wat is dat precies? En wat is hier de onderliggende oorzaak van?
Wat is narcisme?
Als je in een hoge mate narcistisch bent word je ook wel in de volksmond een ‘narcist’ genoemd. Narcistische trekjes zijn het hebben opgeblazen gevoelens van eigenwaarde, je wilt graag bewondering en je vindt het lastig om je te verplaatsen in anderen. Je hebt veel zelfvertrouwen en je vindt jezelf erg belangrijk, bijzonder en uniek.
Als narcist identificeer je je vaak met je eigen ideale zelfbeeld. Dit zelfbeeld is hoe jij graag wilt zijn en hoe je wilt overkomen op anderen. Hierbij heb je weinig oog voor je negatieve eigenschappen: je ontkent ze of projecteert ze zelfs op anderen. Je wilt vaak alleen het allerbeste. Je wilt bijvoorbeeld alleen door de beste specialist worden geholpen. Zo verwacht je eigenlijk dat anderen je een speciale voorkeursbehandeling geven. Als dit niet gebeurt raak je snel boos en gefrustreerd.
Narcisme als coping mechanisme?
Als je in je kindertijd of tijdens je jeugd te maken hebt gehad met enige mate van misbruik, verwaarlozing of trauma's kan je als (defensieve) reactie hierop narcisme ontwikkelen.
Wanneer je als narcist negatieve feedback van anderen krijgt interpreteer je dit snel als aanvallend. Dit is namelijk een aanval op je ego en kan je een inadequaat gevoel geven. Doordat de meesten narcisten eigenlijk, en misschien wel tegen verwachting in, een laag zelfbeeld hebben reageren ze hierop agressief. Je zal dan de ander afschrijven als gemeen. Terwijl wanneer je een hoog zelfbeeld hebt zou je op een veel constructievere manier reageren op negatieve feedback.
Dat je als narcist vaak een laag zelfbeeld hebt heeft te maken met dat narcisme een gevoel is dat je superieur aan anderen bent, oftewel je staat boven de rest. Echter een hoog zelfbeeld impliceert dat je een positieve blik op jezelf hebt, onafhankelijk van dat je jezelf moet vergelijken met anderen. Narcisten zijn eigenlijk constant bezig met zichzelf vergelijken met anderen, en voelen zich alleen goed over zichzelf als ze het gevoel hebben boven de rest te staan.
Wat zijn trekken van narcisme?
Als je narcistische trekken hebt betekent dit niet meteen dat je ook een narcistische persoonlijkheidsstoornis hebt. Echter wanneer je narcistische trekken in een extreme mate laat zien is de kans groot dat je kampt met een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Dit betekent vaak dat je omgeving ook last heeft van je manier van doen. Je gedraagt je anders dan wat er van je wordt verwacht.
Voorbeelden van narcistische trekken zijn:
- Je vindt jezelf erg belangrijk, bijzonder en/of uniek;
- Je wilt eigenlijk alleen omgaan met andere bijzondere mensen of mensen die een hoge status hebben;
- Je hebt een grote behoefte om te worden bewonderd;
- Je hebt moeite om je in te leven in anderen;
- Anderen omschrijven je vaak als arrogant of hooghartig in je houding of gedrag;
- Je kijkt vaak op anderen neer of je bent afgunstig op anderen;
- Je maakt misbruik van anderen om je eigen doelen te bereiken;
- Je bent erg gevoelig voor kritiek en voelt je dan ook snel beledigd door anderen;
Wil je hier meer over weten of direct een afspraak inplannen bij een van onze psychologen? Neem dan vrijblijvend contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in.
Bronnen:
Hart, W., Richardson, K., & Torteriello, G.K. (2018). Revisting the interactive effect of narcissism and self-esteem on responses to ego threat: distinhuishing between assertiveness and intent to harm. Journal of Interpersonal Violence, 00(0), 1-26.
