Positiviteit kan veel voordelen bieden in je leven. Toch bestaat er ook een keerzijde: toxic positivity. Dit verwijst naar het onderdrukken van negatieve emoties door een overdreven nadruk op positieve gedachten. Deze vorm van positiviteit kan het proces van emotionele verwerking verstoren.
Wat is toxic positivity?
Toxic positivity is geen officiële diagnostische term, maar het betreft een afweermechanisme waarbij negatieve emoties zoals verdriet, boosheid of teleurstelling niet erkend of gevalideerd worden. In plaats daarvan worden deze emoties weggeduwd met uitspraken als: ‘andere mensen hebben het erger’ of ‘je moet het van de zonnige kant bekijken’.
Hoewel deze reacties vaak goedbedoeld zijn, kunnen ze de emotionele beleving van de ander ontkennen en daarmee psychologisch nadelige effecten hebben.
Waarom is het problematisch?
- Emotionele onderdrukking: onderzoek toont aan dat het chronisch onderdrukken van emoties kan leiden tot verhoogde stressniveaus, slechtere coping-mechanismen en een verminder psychologisch welzijn. Het niet erkennen van negatieve gevoelens belemmert de werken ervan, waardoor deze gevoelens juist langer aanhouden of zich op andere manieren manifesteren.
- Verlies van authenticiteit: wanneer mensen het gevoel hebben dat alleen positieve emoties sociaal geaccepteerd zijn, kan dit leiden tot vervreemding van zichzelf en anderen.
- Verstoring van rouw- en verwerkingsprocessen: psychologische processen zoals rouw, teleurstelling of verlies vragen om erkenning en verwerking. Door deze processen te overschrijven met overdreven optimisme, wordt het natuurlijke verwerkingsproces verstoord.
Wat is een gezonder alternatief? Realistische positiviteit
In plaats van toxic positivity is er ruimte nodig voor emotionele flexibiliteit. Dit houdt in dat alle emoties – zowel positief als negatief – erkend mogen worden als legitieme en waardevolle signalen. Psychologisch welzijn is niet het ontbreken van negatieve emoties, maar het vermogen om hiermee om te gaan.
Hoe kun je hiermee omgaan?
- Erken gevoelens zonder oordeel – zeg niet automatisch dat het wel goed komt, maar bied ruimte aan andere woorden die de situatie op een andere manier beschrijven.
- Laat negatieve emoties bestaan – ze zijn geen teken van zwakte, maar onderdeel van ons geheel.
- Stimuleer openheid in gesprekken – in plaats van optimisme op te leggen, nodig uit tot het delen van echte ervaringen.
- Oefen met zelfcompassie – je hoeft niet altijd sterk en vrolijk te zijn.
Positiviteit is waardevol, maar alleen wanneer deze geworteld is in realiteit en ruimte biedt voor complexiteit. In de context van mentale gezondheid is het erkennen van moeilijke emoties geen zwakte, maar juist een stap in de richting van herstel en groei.
Merk je dat je het moeilijk vindt om negatieve gevoelens toe te laten? Onze psychologen kunnen je hier mee helpen! Je kan vrijblijvend contact met ons opnemen door een gratis adviesgesprek in te plannen. Tijdens dit adviesgesprek bespreken we jouw klachten en maken wij de afweging of we de juiste zorg voor jou kunnen bieden.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
