In een recent artikel van GGZ Nieuws wordt duidelijk hoe autisme bij volwassenen steeds beter herkend wordt en welke vernieuwde behandelprogramma’s daarbij aansluiten. Het biedt een actueel overzicht van cijfers, uitdagingen en ontwikkelingen binnen de zorg.
Volgens cijfers van het CBS heeft bijna 3 procent van de kinderen tussen de 4 en 12 jaar een autismespectrumstoornis (ASS). Voor volwassenen ontbreken exacte aantallen, maar wel is bekend dat het vaak lang duurt voordat zij een diagnose krijgen: gemiddeld meer dan acht jaar na het eerste contact met een hulpverlener. Dat betekent dat veel volwassenen jarenlang zonder duidelijke verklaring rondlopen, terwijl ze wel dagelijks tegen uitdagingen aanlopen.
Veel volwassenen hebben in de loop van hun leven manieren ontwikkeld om hun autistische kenmerken te verbergen. Dat maakt dat zowel hun omgeving als zorgprofessionals de signalen niet altijd herkennen. Nu de kennis over autisme bij volwassenen groeit, wordt de diagnose steeds vaker gesteld – en daarmee groeit ook de behoefte aan passende begeleiding.
Autisme bij kinderen versus volwassenen
Autisme kan zich op verschillende manieren uiten, afhankelijk van de leeftijd én de persoon, waardoor ieder kind en iedere volwassene unieke uitdagingen en kenmerken heeft. Hieronder volgen een aantal concrete voorbeelden:
- Sociale interactie: Kinderen spelen moeilijk samen of begrijpen sociale spelregels niet; volwassenen kunnen sociale signalen negeren of maskeren, maar voelen zich vaak onzeker in sociale situaties.
- Communicatie: Kinderen kunnen beperkt praten of moeite hebben met taalontwikkeling; volwassenen gebruiken meestal woorden goed, maar hebben moeite met impliciete communicatie of sarcasme.
- Gedrags- en interessespatronen: Kinderen hebben vaak duidelijke herhalende spelpatronen of obsessieve interesses; volwassenen kunnen hun routines subtieler maken, zoals streng geplande dagelijkse ritmes of gespecialiseerde hobby’s.
- Sensorische gevoeligheid: Kinderen reageren soms heftig op geluiden of aanraking; volwassenen hebben vaak strategieën ontwikkeld om prikkels te vermijden of te controleren, bijvoorbeeld door bepaalde situaties te plannen.
De rol van cognitieve gedragstherapie
Lange tijd was er weinig specifiek behandelaanbod voor volwassenen met autisme. Dat veranderde toen GZ-psycholoog Caroline Schuurman een behandelprogramma ontwikkelde op basis van cognitieve gedragstherapie (CGT). Deze therapievorm kijkt naar de wisselwerking tussen gedachten, gevoelens en gedrag, en helpt om patronen inzichtelijk en hanteerbaar te maken.
Voor mensen met autisme wordt dit aangevuld met elementen zoals:
- psycho-educatie over hoe autisme werkt
- cognitieve herstructurering
- stress- en prikkelregulatie
- het versterken van coping- en sociale vaardigheden
Ook praktische aanpassingen zijn essentieel: een duidelijk tempo, herhaling, structuur en het betrekken van de omgeving om nieuwe vaardigheden in de praktijk te brengen.
Zoek je zelf hulp of advies?
Bij psycholoog.nl stellen we geen autisme-diagnoses, maar volwassenen met autisme kunnen bij ons wel terecht voor begeleiding en praktische handvatten, volledig via online therapie. Neem vrijblijvend contact op via 085 273 3339 of plan online een gratis advies gesprek in.
Lees hier onze blog over autisme en hier het originele artikel.
