De mentale gezondheid van Nederlanders staat meer dan ooit onder druk. We worden ouder, we worden met meer, en de wereld voelt voor veel mensen onzekerder dan vroeger. Het gevolg? Steeds meer mensen ervaren psychische klachten, van stress en somberheid tot zwaardere problematiek. Tegelijkertijd staat de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) onder spanning door personeelstekorten en groeiende wachtlijsten.
Om een duidelijk beeld te krijgen van hoe de GGZ er in 2035 uit zou kunnen zien, hebben MIND, de Nederlandse ggz, het NIP en de NVvP samen een brochure opgesteld. Hierin wordt het toekomstperspectief voor een mentaal gezonder Nederland geschetst, met concrete doelen, inzichten uit eerder onderzoek en de samenwerking met andere partijen die een rol spelen bij mentale gezondheid.
Waarom is die toekomstvisie nodig?
We zien in Nederland al jaren dezelfde knelpunten terugkomen. Wachttijden die oplopen. Een groeiende vraag naar zorg die niet kan worden opgevangen. Professionals die veel ballen in de lucht moeten houden. En mensen die pas laat passende hulp vinden of soms helemaal niet.
Daarom wordt er nu niet alleen gekeken naar hoe de GGZ werkt, maar naar hoe het hele systeem rondom mentale gezondheid beter kan. Niet alleen vanuit zorginstellingen, maar ook vanuit onderwijs, werk, het sociaal domein en de samenleving als geheel. Hierbij wordt aangesloten op inzichten van de afgelopen jaren, zoals Positieve Gezondheid en de beweging naar meer holistische, mensgerichte zorg.
Hoe zit goede mentale zorg eruit in 2035?
Dit zijn de belangrijkste uitgangspunten uit het toekomstperspectief van MIND, de Nederlandse ggz, het NIP en de NVvP. Zij beschrijven hoe mentale zorg in 2035 toegankelijker, persoonlijker en preventiever kan zijn, zodat iedereen op het juiste moment de juiste ondersteuning krijgt.
- Toegankelijk zonder onnodige drempels: Hulp moet beschikbaar zijn wanneer iemand het nodig heeft en niet pas na maanden wachten. Klein of groot, online of fysiek: zorg moet makkelijker vindbaar en sneller bereikbaar worden.
- Meer regie voor de cliënt: Iedereen moet kunnen kiezen welke vorm van ondersteuning past: van lotgenotencontact tot online zelfhulp, van een herstelcentrum tot behandeling bij een psycholoog. Zorg beweegt mee met de persoon, niet andersom. En het netwerk, familie, vrienden en collega’s, speelt waar mogelijk een ondersteunende rol.
- Ruimte voor professionals om écht maatwerk te bieden: Goede zorg ontstaat wanneer professionals tijd, autonomie en steun krijgen. Dat vraagt niet alleen meer menskracht, maar ook betere organisatie en minder bureaucratie.
- Mentale gezondheid als onderdeel van ons dagelijks leven: Een stabiel inkomen, een veilige woonplek, betekenisvol werk, onderwijs, sociale contacten: het zijn allemaal factoren die invloed hebben op hoe iemand zich mentaal voelt. Daarom moet mentale gezondheid doorklinken in álle beleidsgebieden.
- Preventie als basis, niet als bijzaak: Hoe eerder we signaleren, hoe beter we kunnen helpen. Preventieve begeleiding op school en werk, laagdrempelige steun in de wijk, digitale ondersteuning en zelfhulpmiddelen spelen hierin een belangrijke rol.
- Passende langdurige ondersteuning voor wie dat nodig heeft: Voor mensen die chronische of complexe problemen ervaren, moet er langdurige zorg beschikbaar zijn, zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving, maar indien nodig ook in veilige, gespecialiseerde woonvormen.
Vier grote uitdagingen die we moeten aanpakken
De gezamenlijke organisaties benoemen vier centrale thema’s die cruciaal zijn voor vooruitgang. Deze thema’s vragen om samenwerking tussen zorgprofessionals, beleidsmakers, gemeenten, scholen én de samenleving.
- Zorg die meebeweegt met de cliënt
- Een flexibel en toekomstbestendig zorg- en financieringssysteem
- Voldoende professionals in de GGZ
- Kennis, kwaliteit en data die helpen om betere keuzes te maken
Hoewel het toekomstperspectief voor 2035 nog in ontwikkeling is, kun je vandaag al snel hulp vinden bij een psycholoog via Psycholoog.nl. Voor lichte mentale klachten biedt Psycholoog.nl online therapie zonder wachtlijst, zodat je direct de juiste ondersteuning krijgt, precies zoals het perspectief van de GGZ voor ogen heeft. Neem vrijblijvend contact op via 085 237 3339 of plan online een gratis adviesgesprek in.
Ben je benieuwd naar het hele rapport? Lees het hier: https://cms.denederlandseggz.nl/assets/publications/3903-Brochure-mentaal-gezonder-2035_WTK-2.pdf
