Of je je nu inzet voor klimaatrechtvaardigheid, sociale gelijkheid of mensenrechten: activisme komt vaak recht uit het hart. Maar wat als je hart opbrandt voordat de wereld verandert? Steeds meer activisten raken uitgeput, ontmoedigd of zelfs compleet opgebrand. Hoe herken je een activisten-burn-out, en belangrijker nog, hoe voorkom je deze?
Wat is een activisten-burn-out?
Een activisten-burn-out is een vorm van emotionele, mentale en fysieke uitputting die ontstaat door langdurige betrokkenheid bij sociale of politieke strijd. Hoewel het vaak voortkomt uit diepe betrokkenheid en morele gedrevenheid, kan deze toewijding je ook opbreken. De constante strijd tegen onrecht, en soms ook het gebrek aan daadwerkelijke verandering, kunnen een effect hebben op de mentale gezondheid.
Kenmerken van een activisten-burn-out:
- Chronische vermoeidheid: zelfs na rust voel je je niet opgeladen.
- Cynisme of moedeloosheid: je verliest hoop of vertrouwen in positieve verandering.
- Over-identificatie met de zaak: je activisme wordt je gehele identiteit.
- Gevoelens van schuld of schaamte: als je even pauze neemt, voel je je schuldig.
- Sociaal terugtrekken: je voelt je onbegrepen of trekt je terug uit je netwerk.
Waarom branden activisten op?
Volgens Psychology Today zijn er vier belangrijke redenen waarom activisten in een burn-out kunnen raken:
Chronische morele woede: de constante confrontatie met onrecht zorgt voor intense emoties. Zo kunnen activisten veel boosheid, verdriet of frustratie voelen.
Een diep verantwoordelijkheidsgevoel: de last van de wereld voel je op je eigen schouders. Deze lasten kunnen erg groots aanvoelen, waardoor het verantwoordelijkheidsgevoel ook aanzienlijk toeneemt.
Gebrek aan grenzen: activisten hebben vaak moeite om "nee" zeggen of rust nemen. Hierdoor gaan ze over hun eigen grenzen heen, waardoor een burn-out op de loer ligt.
Onrealistische verwachtingen: de hoop op snelle verandering botst vaak met de realiteit waarin daadwerkelijke veranderingen veel tijd kosten.
Daar komt bij dat sociale media en nieuwsberichten ons non-stop confronteren met wereldproblemen. Veel activisten voelen daardoor een constante druk om 'aan' te staan. Activisme is niet vergelijkbaar met een baan, waar je om vijf uur de laptop dichtklapt; activisme gaat gedurende de hele dag door. Dit kan behoorlijk uitputtend werken.
Hoe kun je een activisten-burn-out voorkomen?
1. Zorg voor jezelf zoals je voor de wereld zorgt
Zelfzorg is geen egoïsme; het is van groot belang voor duurzaam en langdurig activisme. Gun jezelf pauzes, slaap voldoende en wees mild voor jezelf. Zoals Psychologie Magazine het mooi omschrijft: “Je kunt pas een vlam zijn voor verandering als je niet zelf opgebrand bent.”
2. Herken je grenzen (en bewaak ze)
Zeg vaker 'nee' zonder schuldgevoel. Niemand kan alles doen. Stel prioriteiten en geef ruimte aan andere delen van je identiteit naast je activisme.
3. Omring jezelf met steun
Zoek een gemeenschap van gelijkgestemden waar ook ruimte is voor twijfel, kwetsbaarheid en humor. Deel zowel je activistische als mentale zorgen, vier successen en steun elkaar.
4. Vier kleine overwinningen
Activisme is vaak een marathon, geen sprint. Blijf stilstaan bij wat wél lukt, hoe klein ook. Focus op proces in plaats van alleen het eindresultaat.
5. Laat het systeem niet je menselijkheid opslokken
De systemen waartegen je strijdt, kunnen onmenselijk zijn; maar dat betekent niet dat jij dat ook moet worden. Emoties zoals verdriet, frustratie of zelfs hoop zijn geen zwakte, maar kunnen juist werken als een bron van kracht en verbondenheid.
Zoek professionele hulp als je dreigt op te branden
Voel je je langdurig uitgeput, somber of overweldigd? Dan kan het helpen om in gesprek te gaan met een psycholoog. Samen kun je onderzoeken wat je nodig hebt om betrokken te blijven, zonder jezelf te verliezen. Bij Psycholoog.nl is het mogelijk om met een psycholoog over deze burn-outklachten te praten. Wij luisteren naar jouw verhaal. Vaak kun je binnen één week al terecht bij een van onze Psychologen.
Heb je vragen? Neem direct contact op met ons aanmeldteam of plan vrijblijvend een gratis adviesgesprek in.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
Bronnen:
Moegestreden: dit is een activisten-burn-out (en zo voorkom je hem) - Psychologie Magazine
Activisme en zelfzorg: hoe kunnen we activisme-burnout voorkomen?
