Parentificatie is een gezinsdynamiek waar je misschien nog nooit van hebt gehoord, maar die je misschien wel hebt meegemaakt. Heb je wel eens het gevoel gehad dat je de therapeut, verzorger of vertrouweling van een of beide van je ouders moest zijn? Lees dan verder.
Wat is parentificatie?
Men spreekt van parentificatie als er sprake is van een omkering van rollen tussen ouder en kind. Van het kind wordt verwacht dat het functionele verantwoordelijkheden of de emotionele zorg voor gezinsleden op zich neemt die qua ontwikkeling niet geschikt zijn voor het kind.
Parentificatie gebeurt om veel verschillende redenen. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan ouders die aan een psychische aandoening lijden (zie ook: KOPP) of een fysieke handicap hebben waardoor ze meer van hun kind moeten vragen.
Er is sprake van twee soorten parentificatie:
- Emotionele parentificatie: dit vindt plaats wanneer van een kind wordt verwacht dat het de verantwoordelijkheid op zich neemt voor de emotionele behoeften van zijn ouder en/of broer of zus. Wanneer een kind in een adviserende positie wordt geplaatst, voelen ze de druk om een probleem op te lossen dat ze zelf niet kunnen oplossen.
- Instrumentele parentificatie: Dit vindt plaats wanneer van een kind wordt verwacht dat het de functionele verantwoordelijkheden van het huishouden op zich neemt. Veel kinderen van immigranten kunnen bijvoorbeeld betrekking hebben op navigatiegesprekken voor hun ouders die vaak niet geschikt waren voor hun leeftijd.
Wat doet parentificatie met een kind?
Wanneer ze worden geconfronteerd met een situatie die niet de gezinsnorm is, reageren ouders uit een disfunctioneel gezin met een gebrek aan emotionele volwassenheid zeer heftig op situaties.
Als kind wilde je gewoon dat het goed ging met je ouders. Toegeven dat er iets mis was, zou een bedreiging vormen voor uw behoeften. Het is gemakkelijker om jezelf de schuld te geven en te ontkennen wat je voelt, dan toe te geven dat er iets mis is met je familiesysteem. Accepteren dat iets niet klopt, betekent dat je een keuze moet maken. Ofwel nadenken over het systeem, uitbreken of blijven doen alsof het geen pijn doet.
Als een kind op jonge leeftijd wordt geconditioneerd om de emotionele last van een volwassene - nu als volwassene - op zich te nemen, kan dat er zo uitzien:
- Geen zinvolle relaties durven aangaan.
- Bang zijn om je emoties te delen.
- Je zorgen niet durven uiten.
- Jezelf betrekken bij relaties waarin je problemen voor anderen kunt oplossen.
- Verwarring wanneer iemand om je behoeften geeft.
- Depressie, angst en isolement.
- Woede.
- Niet in staat zijn om voorbij de schuld en schaamte te komen.
Een therapeut kan je jeugd niet ongedaan maken of fouten uitwissen die je ouders hebben gemaakt, maar ze kunnen je wel de emotionele toolkit geven die je ouders niet hadden.
Heb je hier vragen over of wil je hierover met een psycholoog praten? Het team van Psycholoog.nl helpt je graag verder! Neem contact op met ons aanmeldteam of plan een vrijblijvend adviesgesprek in.
Bel ons op 085 273 3339, of stuur een bericht via Whatsapp naar 06 4851 6543.
