In de hedendaagse digitale wereld is informatie altijd binnen handbereik. Hoewel dit veel voordelen biedt, is er ook een donkere kant: de constante stroom van negatief nieuws die op ons afkomt. Dit fenomeen, bekend als "doomscrolling", kan een schadelijke invloed hebben op onze geestelijke gezondheid. Maar wat is doomscrolling precies, hoe werkt het en hoe kunnen we onszelf beschermen tegen de negatieve gevolgen?
Wat is doomscrolling?
Doomscrolling verwijst naar de gewoonte om eindeloos door negatief nieuws te scrollen, vaak op sociale media of nieuwswebsites. Dit gedrag is vooral tijdens de COVID-19-pandemie toegenomen, toen mensen op zoek gingen naar updates over de crisis. Het probleem is dat deze constante stroom van negatief nieuws onze geestelijke gezondheid kan beïnvloeden.
Doomscrolling is niet alleen een passieve activiteit; het is een proces waarbij mensen zich actief bezig houden met het consumeren van negatief nieuws, soms uren achter elkaar. Dit kan een gevoel van angst, stress en hopeloosheid veroorzaken. uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat doomscrolling gerelateerd is aan verhoogde niveaus van psychologische stress, angst en een verminderd gevoel van welzijn.
Hoe werkt doomscrolling?
Doomscrolling werkt op basis van cognitieve biases, zoals het zoeken naar bevestiging en de neiging om negatieve informatie zwaarder te laten wegen dan positieve informatie. Mensen zijn van nature geneigd om zich meer te focussen op negatieve informatie omdat dit van oudsher belangrijk was voor overleving. In de moderne context leidt dit echter tot een onophoudelijke consumptie van negatief nieuws, wat de geestelijke gezondheid schaadt.
Wetenschappers stellen dat doomscrolling vooral problematisch is tijdens crisissituaties zoals de COVID-19-pandemie, omdat het leidt tot een verhoogde staat van waakzaamheid en angst, waardoor mensen vast komen te zitten in een vicieuze cirkel van negatief nieuws en angst.
Wat zijn de gevolgen van doomscrolling?
Verhoogde angst en depressie
Doomscrolling kan leiden tot een verhoogde mate van angst en depressie. De constante blootstelling aan negatief nieuws kan het gevoel van hopeloosheid versterken en de perceptie van de wereld als een gevaarlijke plaats vergroten. Dit kan resulteren in een negatief zelfbeeld en een gevoel van machteloosheid.
Verstoorde slaap
Mensen die regelmatig doomscrollen, hebben vaak moeite met slapen. De blootstelling aan negatief nieuws vlak voor het slapengaan kan leiden tot verhoogde stressniveaus, waardoor het moeilijker wordt om in slaap te vallen en door te slapen. Dit kan op zijn beurt weer bijdragen aan vermoeidheid en een verhoogd risico op psychische aandoeningen.
Verminderde sociale interactie
Doomscrolling kan ook leiden tot een vermindering van sociale interacties. Mensen die veel tijd besteden aan het consumeren van negatief nieuws, hebben vaak minder tijd en energie om te investeren in sociale contacten. Dit kan leiden tot gevoelens van isolatie en eenzaamheid, wat de negatieve effecten op de geestelijke gezondheid verder versterkt.
Hoe kun je doomscrolling voorkomen?
Er zijn verschillende manieren waarop je de mate van doomscrolling kan beperken:
- Bewustzijn en zelfreflectie: het eerste en belangrijkste wat je kunt doen om doomscrolling te voorkomen, is je bewust worden van je eigen gedrag. Reflecteer op hoe vaak je negatief nieuws consumeert en hoe dit je stemming beïnvloedt. Door bewust te zijn van de negatieve effecten van doomscrolling, kun je stappen ondernemen om dit gedrag te verminderen.
- Beperk je tijd op sociale media: een andere effectieve strategie is het beperken van je tijd op sociale media. Stel limieten in voor jezelf en probeer vaste tijden in te stellen waarop je nieuws bekijkt. Door je tijd op sociale media te beperken, kun je de blootstelling aan negatief nieuws verminderen en je focus verleggen naar positiever en productiever gedrag.
- Zoek positieve inhoud: probeer bewust te zoeken naar positieve inhoud. Dit kan betekenen dat je actief op zoek gaat naar goed nieuws, inspirerende verhalen of informatieve content die je gemoedstoestand verbetert. Het introduceren van positieve informatie in je dagelijkse routine kan helpen om de negatieve effecten van doomscrolling te compenseren.
- Ontwikkel gezonde coping mechanismen: het ontwikkelen van gezonde coping mechanismen is ook cruciaal. Dit kan het beoefenen van mindfulness, meditatie of andere ontspanningstechnieken omvatten. Door je stressniveaus te beheersen en je geest te kalmeren, kun je beter omgaan met de negatieve effecten van doomscrolling.
- Creëer een nieuw consumptieplan: overweeg om een nieuwsconsumptieplan op te stellen waarin je specifieke tijden en beperkingen vastlegt voor het bekijken van nieuws. Probeer bijvoorbeeld alleen nieuws te bekijken tijdens bepaalde tijden van de dag en vermijd het bekijken van nieuws vlak voor het slapengaan. Dit kan helpen om je nieuwsconsumptie beter te beheren en de negatieve impact op je geestelijke gezondheid te verminderen.
Helpen deze tips niet en heb je het gevoel dat dit invloed heeft op je mentale gezondheid? Dan is het belangrijk om hulp te zoeken. Bij Psycholoog.nl helpen we je hier graag bij. Bekijk hier wat Psycholoog.nl voor jou kan betekenen. Heb je vragen? Neem direct contact op met ons aanmeldteam of plan vrijblijvend een gratis adviesgesprek in.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
Referenties:
Anand, N., Sharma, M. K., Thakur, P. C., Arya, Y., Mondal, R., & Kathiravan, C. (2022). Doomsurfing and doomscrolling mediate psychological distress in COVID-19 lockdown: Implications for awareness of cognitive biases. Perspectives in Psychiatric Care, 58(1), 170-172. https://doi.org/10.1111/ppc.12803
Satici, S. A., Gocet Tekin, E., Deniz, M. E., & Satici, B. (2023). Doomscrolling scale: Its association with personality traits, psychological distress, social media use, and wellbeing. Applied Research in Quality of Life, 18(2), 833-847. https://doi.org/10.1007/s11482-022-10110-7
