Je blijft de hele tijd maar denken aan dat ene vieze plekje op het aanrecht, en je moet het van jezelf weghalen. Als je dit niet doet, word je angstig. Dit is een voorbeeld van smetvrees. Maar wat is smetvrees precies? En wat zijn de gevolgen van smetvrees?  

Wat is smetvrees?  

Smetvrees is een vorm van obsessieve-compulsieve stoornis, waarbij de focus ligt op angst voor besmetting en viezigheid. Het bestaat uit dwanggedachten (obsessies) en dwanghandelingen (compulsies). Smetvrees is de meest voorkomende obsessieve-compulsieve stoornis. Niet iedereen heeft dezelfde obsessies. Het heeft wel altijd te maken met de angst voor viezigheid of besmetting. Vanuit de obsessies ontstaan compulsies. Dit kan zich uiten in bijvoorbeeld overmatig schoonmaken of heel vaak de handen wassen. Wanneer deze handelingen niet worden uitgevoerd, kan je je angstig voelen of gestrest raken. Hierdoor beheerst smetvrees je leven.  

Wanneer je je herkent in de onderstaande symptomen, kan het zijn dat je smetvrees hebt:  

  • Je blijft nadenken over besmetting 
  • Je probeert de gedachten te onderdrukken of te neutraliseren 
  • Je hebt dwangmatige handelingen als reactie op de gedachten (bijvoorbeeld schoonmaken) 
  • Deze dwangmatige handelingen zijn tijdrovend en beperken je dagelijks functioneren 

Als je je handen wast nadat je naar het toilet bent geweest, heb je nog niet gelijk smetvrees. Alleen wanneer je onrealistisch vaak je handen wast en hier over blijft nadenken, heb je last van smetvrees.   

Wat zijn de gevolgen van smetvrees? 

Wanneer je de dwanghandelingen en rituelen niet uitvoert, kan het zijn dat je last krijgt van angsten of paniekaanvallen. Vaak weet je wel dat deze angstreacties niet rationeel zijn, maar je kan het niet tegenhouden. Wanneer je angst om ziek te worden of met viezigheid in aanraking te komen zo groot is dat je niet meer uit huis wil, kan dit grote gevolgen hebben. Je durft wellicht niet meer naar je werk en je bent bang om naar sociale gelegenheden te gaan uit angst om met viezigheid in aanraking te komen. Het kan ook zijn dat je je schaamt voor je gedragingen.  

De behandeling van smetvrees 

Smetvrees is dus een vorm van een dwangstoornis. Dwangstoornissen worden vaak behandeld met cognitieve gedragstherapie. Dit is een therapievorm waarbij je, samen met een psycholoog, jouw gedrag en gedachten bespreekt die horen bij jou klachten. De psycholoog helpt jou om deze denkwijzen en gedragingen aan te passen.  

Soms is er medicatie nodig om smetvrees te behandelen. Therapie alleen is dan niet genoeg. De meest gebruikte medicijnen bij dwangstoornissen zijn antidepressiva en antipsychotica. Deze kunnen dus ook voorgeschreven worden bij smetvrees. Deze medicijnen onderdrukken dwanghandelingen en dwanggedachten.  

Meer informatie over de oorzaak en de symptomen van smetvrees vindt u op onze klachtenpagina. 

Denk jij dat je last hebt van smetvrees of heb je hier vragen over? We proberen je verder te helpen. Neem contact op met ons aanmeldteam of plan een vrijblijvend adviesgesprek in.  

Meer blogs lezen? Klik dan hier.

Wil je meer weten? Lees meer over dit onderwerp in onze artikelen

Psycholoog Eline vertelt: wat betekent het hier en nu in ACT?

(26-7-2024)

In de blogserie over Acceptance and Commitment Therapy (ACT) leer je alles over deze therapievorm. Lees in deze vierde blog alles over het hier en nu. Lees verder

Psycholoog Eline vertelt: wat is acceptatie (ACT)?

(19-7-2024)

In de blogserie over Acceptance and Commitment Therapy (ACT) leer je alles over deze therapievorm. Lees in deze derde blog alles over acceptatie. Lees verder

Psycholoog Eline vertelt: wat is defusie?

(12-7-2024)

In de blogserie over Acceptance and Commitment Therapy (ACT) leer je alles over deze therapievorm. Lees in deze tweede blog alles over defusie. Lees verder

Eetgedachten en het effect daarvan op eetgedrag

(28-6-2024)

Dysfunctionele eetgedachten hebben invloed op ons eetgedrag, en kunnen leiden tot eetstoornissen. Lees verder