Een opvallend onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van Amsterdam (UvA) onthult dat mensen optimistischer worden door het ervaren van meer angst en onzekerheid. Het optimistische fenomeen waar het vooral omgaat is ‘wensdenken’. Dit is het vormen van een overtuiging op basis van wat je kan voorstellen in plaats van wat er echt is. Het wordt gezien als een coping om met deze gevoelens om te gaan, echter kan het iemand ook in de weg zitten.
Het experiment
Er werden vijf verschillende experimenten uitgevoerd en er deden 1700 deelnemers mee aan het onderzoek. In een van deze onderzoeken kregen de deelnemers kort verschillende patronen te zien. Sommige patronen waren van te voren geassocieerd met een negatieve uitkomst zoals een elektrische schok of geldverlies. De negatieve patronen werden minder vaak herkend. Hieruit suggereerden de onderzoekers dat mensen neiging hebben de patronen zonder negatieve associatie te zien wanneer ze geconfronteerd worden met angst en onzekerheid.
Waarheid zoeken of wensdenken?
De onderzoekers benadrukte aan de hand van de resultaten uit de verschillende onderzoeken dat mensen die angstiger en onzekerder zijn meer aan wensdenken doen. Het is een vorm van optimisme en het betekent dat je overtuigingen vormt op basis van zelfgemaakte voorstellingen in plaats van op bewijs of de realiteit. Je zoekt als het ware niet naar ‘de waarheid’ maar maakt zelf voorstellingen op basis van je wensen. We doen dit om onszelf gerust te stellen en om onszelf prettiger te voelen. Een voorbeeld is bijvoorbeeld het geloof in het hiernamaals.
In het onderzoek werd de bevinding extra onderstreept aangezien het wensdenken verdween toen in het experiment de negatieve uitkomsten werden vervangen door positieve uitkomsten.
Wat betekent dit?
De onderzoekers geven aan dat wensdenken nuttig kan zijn voor het welzijn. Het kan stress over toekomstige gebeurtenissen verminderen en het helpt om te gaan met de negatieve en onzekere gevoelens. Echter wijzen ze er ook op dat te veel optimisme mensen ervan kan weerhouden noodzakelijke actie te ondernemen in bepaalde situaties. Ze zien dit bijvoorbeeld in persoonlijke gezondheidssituaties waar mensen medische hulp vermijden in de overtuiging dat alles vanzelf weer goed zou komen.
Te veel optimisme tegen gaan kan door het verminderen van negatieve emoties zoals angst en onzekerheid. Dit helpt bij het behouden van een gezonder en realistischer perspectief op de toekomst.
Kortom kan het zijn dat je bij het ervaren van negatieve emoties en onzekerheid meer optimisme ontwikkelt. Dit kan van belang zijn aangezien het helpt met deze negatieve emoties om te gaan, verminderd stress en zorgt voor minder zorgen over de toekomst. Toch is te veel optimisme ook niet gezond aangezien mensen te hoopvol worden en hierdoor bepaalde noodzakelijke acties niet meer ondernemen. In dat geval is het handig actief aan de slag te gaan met je negatieve emoties.
Heb jij last van negatieve emoties en/of onzekerheid en zou je hierover willen praten met een psycholoog? Bekijk hier wat Psycholoog.nl voor jou kan betekenen. Neem vrijblijvend contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
Universiteit van Amsterdam. (2024, March 28). Mensen worden optimistischer bij onzekerheid en angst. Universiteit Van Amsterdam.
