“Doe niet zo hysterisch", “Je kunt ook helemaal niks hebben, hé?”, “Hoor je zelf wel wat voor stomme dingen je zegt?”
Dit zijn uitspraken die uit de mond van een gaslighter kunnen komen. Het is goed om hier voor uit te kijken! Lees hieronder meer over gaslighting, hoe je het herkent en wat de gevolgen ervan kunnen zijn.
Wat is gaslighting?
Wanneer iemand je gaslight dan probeert deze persoon je zo te manipuleren dat je gaat twijfelen aan jezelf. De gaslighter verdraait de waarheid en zorgt ervoor dat je je onzeker gaat voelen. Dit kan ervoor zorgen dat de gaslighter macht over je krijgt. Je neemt deze persoon namelijk in vertrouwen en je hebt het gevoel dat je hen nodig hebt. Vaak is dit ook het doel van een gaslighter. Bovendien kan iemand gaslighting gebruiken als een manier om je onbelangrijk te laten voelen, bewustwording van misbruik of mishandeling te voorkomen of je minderwaardig te laten voelen. Het is een manier van emotionele manipulatie die vaak subtiel en geleidelijk gebeurt. Hierdoor is het soms lastig dit te herkennen.
Gaslighting wordt veel gebruikt door mensen met narcistische trekken of een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Dit betekent echter niet dat elke gaslighter een narcist is. Het gedrag van zowel een narcist als een gaslighter vinden vaak hun oorsprong in het hebben van een laag zelfbeeld. Dit zou je misschien in eerste instantie niet denken als je iemand ontmoet die dit manipulatieve gedrag laat zien. Het is echter vaak een manier om te compenseren voor hun eigen onzekerheden en minderwaardigheidsgevoel.
Hoe herken je gaslighting?
Gaslighting kan plaatsvinden op verschillende manieren en in verschillende verhoudingen en/of relaties. Zo kan je partner dit gedrag laten zien, maar ook een ouder, een collega of een vriend(in). Gaslighting kan gebeuren door middel van bijvoorbeeld:
- Uitschelden. Dit is vaak een manier waarop iemand je probeert te kleineren met als doel zo macht en dominantie te krijgen.
- Neerbuigendheid. Dit is ook een manier waarop iemand je probeert te kleineren waardoor ze zich beter voelen dan jij.
- Kritiek leveren. Vaak wordt er in overmaat kritiek geleverd waarbij er geen rekening wordt gehouden met je gevoelens. Meestal is dit een manier om je zelfvertrouwen af te breken.
- Manipulatie. Dit is een soort van indirect commanderen waarbij iemand je onder controle wil houden.
- Schuldgevoel aanpraten of beschuldigen. Iemand geeft jou de schuld van iets dat eigenlijk de schuld van de ander is.
- Negeren of vermijden. Op deze manier word je extra aan het werk gezet om in de aandacht van de ander te komen.
Wat zijn de gevolgen van gaslighting?
Door gaslighting kun je het gevoel krijgen dat je ‘gek’ wordt of bent, of dat wat je ziet niet klopt. Je bent constant aan het twijfelen over wat je meemaakt en wat je voelt. Daarnaast probeer je jezelf aan te passen aan de gaslighter wat ten koste van jouw mentale gezondheid gaat. Je verliest op den duur het contact met jezelf. Bovendien kun je er enorm onzeker van raken of jezelf gaan isoleren. Vaak gaat het ook samen met depressieve klachten en gevoelens van eenzaamheid.
Als je herkent dat je misschien wel te maken hebt met een gaslighter dan kan het verstandig zijn om je relatie of verhouding met deze persoon eens goed onder de loep te nemen. Soms kan het goed zijn om in gesprek te gaan met deze persoon en het gedrag te benoemen. Gaslighting gebeurt namelijk soms ook onbewust. Door bewustwording te creëren weet de gaslighter welk gedrag niet wenselijk is. Jammer genoeg is dit niet altijd genoeg.
Als je merkt dat je te veel beïnvloedt, belemmert of dat je meegenomen wordt in het gedrag van de gaslighter dan kan het soms beter zijn om het contact met deze persoon te beëindigen en/of contact te zoeken met iemand die je kan helpen, zoals iemand in je omgeving die je vertrouwt of een hulpverlener.
Wil je hier meer over weten of ben je op zoek naar een psycholoog? Het team van Psycholoog.nl helpt je graag verder! Neem vrijblijvend contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in.
Bel ons op 085 273 3339, of stuur een bericht via Whatsapp naar 06 4851 6543.