Lekker druk!

"Hoe gaat het?"
"Goed! Lekker druk!"

Je hoort het mensen om je heen voortdurend zeggen. Het druk hebben klinkt als een maat voor een geslaagd leven. Maar wat als ‘druk’ ineens ‘te druk’ wordt? Door onverwachte omstandigheden, weinig ontspanning of een pittige combinatie van werk en privé kun je last krijgen van stress. Tip: negeer dat niet. Ongezonde stress kan namelijk overgaan in een burn-out of andere psychische klachten.

Ik yoga me suf, maar voel me geen moment relaxed…

Wanneer je draagkracht (dat wat je aankunt) niet meer in balans is met je draaglast (dat wat er van je wordt gevraagd) ontstaat stress. Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer je te maken hebt met veranderingen, tegenslagen of moeilijke omstandigheden in de privésfeer of op je werk. Denk aan gezinsuitbreiding, ruzie in je vriendengroep, een ernstig ziek familielid of een dreigend ontslag. Gevoelens van voortdurende spanning en onrust kunnen verschillende andere emoties meenemen: paniek, verdriet, woede, wanhoop, machteloosheid, prikkelbaarheid, etc.  

Ik kan gewoon geen nee zeggen

Wat je aankunt is voor iedereen anders. Maar we zien dat mensen met bepaalde eigenschappen iets gevoeliger zijn voor stress. Mensen die ambitieus, perfectionistisch en prestatiegericht zijn, hebben er sneller last van. Ze zoeken uitdagende situaties immers als vanzelf op. Ook mensen die wat gehaast zijn, niet kunnen stilzitten of voortdurend multitasken, ervaren sneller stress. Tenslotte is er de groep mensen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel, die veel van zichzelf eist en moeilijk grenzen kan aangeven. Ook deze mensen zijn vatbaar voor overbelasting.

Copingstijlen

Je manier van omgaan met een stressvolle situatie noemen we ook wel je copingstijl. Die coping wordt bepaald door de specifieke gebeurtenis, je karakter en wat je in het verleden hebt gedaan om spanningen aan te kunnen. Misschien herken je jezelf in één van deze stijlen?

• Jij zet je schouders eronder en pakt het probleem meteen grondig aan. Dat werkt voor jou altijd, maar niet als een probleem simpelweg onoplosbaar is.
• Jij zoekt afleiding door bijvoorbeeld nog harder te werken of met een welverdiend drankje (of twee, drie) na werktijd. Prima wanneer je iets overweldigends meemaakt, maar het zoeken naar verdoving kan verslavingen in de hand werken.
• Je vermijdt het onderwerp. Dan gaat het vanzelf wel weer over, toch?
• Je zoekt steun bij je vrienden, familie of collega’s. Fijn om je gevoelens te delen en te zien of je het samen op kunt lossen. Het uiten van je emoties is doorgaans prettig, tenzij je omgeving ervan schrikt of niet begripvol reageert. Ook kan het zo zijn dat je weinig of geen sociale contacten hebt. Het opbouwen en onderhouden daarvan kost namelijk ook tijd.
• Je wordt een beetje passief. Het voelt alsof je er toch niets aan kunt doen en dat maakt je machteloos. Je onderneemt daardoor ook niets.
• Je kalmeert jezelf en denkt ‘het komt wel goed of het is niet zo erg’. Geruststellend, maar het lost je probleem eigenlijk niet op.
• Je neemt een break en zorgt even heel goed voor jezelf. Misschien door lekker te wandelen of te mediteren. Niet altijd reageert je omgeving daar goed op of het roept bij jou juist schuldgevoelens op.

Je ziet: alle copingstijlen hebben voor- en nadelen. Ze zijn niet allemaal even handig. Daarom kan het fijn zijn om met een buitenstaander te sparren over jouw stressgevoelens en wat je daar aan kunt doen. Tijdens gesprekken met een psycholoog achterhaal je samen de oorzaak van jouw hoge stresslevels. Soms is er één duidelijke aanleiding, maar vaker nog gaat het om een combinatie van een situaties en jouw gedrag. Als je weet hoe de klachten ontstaan, kun je samen naar een geschikte aanpak zoeken. Soms via praktische oefeningen, een bepaalde therapie of een cursus, zoals bijvoorbeeld Mindfulness. Als je naast de stress ook psychische klachten hebt, zoals bijvoorbeeld paniekaanvallen of depressieve gevoelens, dan ga je daar samen met de psycholoog ook mee aan de slag.