Er zijn verschillende redenen waarom mensen drugs gebruiken. Het kan gebruikt worden om je problemen te vergeten en de werkelijkheid te kunnen ontvluchten. Op korte termijn kan het gebruik van drugs ontspanning bieden en een aangenaam gevoel opwekken. Voor sommigen kan het gebruik van deze stoffen echter leiden tot verslaving.
Wat is een verslaving?
Verslaving is een toestand waarbij iemand afhankelijk wordt van een bepaalde stof. Deze afhankelijkheid begint in de hersenen, waar bepaald gedrag en middelen het beloningssysteem stimuleren, resulterend in de afgifte van dopamine. Dit chemische stofje zorgt voor een gevoel van geluk en verlangen om dit gedrag te herhalen. Deze beloningsreactie is ontstaan rond belangrijke overlevingsaspecten en komt onder andere vrij wanneer we eten, drinken en seks hebben. Het beloningssysteem werkt ook bij het gebruik van middelen die minder functioneel zijn, zoals drugs en alcohol.
Hoe ontstaat een verslaving?
Een verslaving ontstaat vaak geleidelijk. Het ontstaan van een verslaving kan volgens sommigen verlopen in drie fases.
-
De kennismakingsfase: In deze fase ervaar je de positieve effecten van het middel, zoals een gevoel van geluk en ontspanning. Dit motiveert herhaald gebruik en het middel begint een grotere rol te spelen in je leven.
-
De gewenningsfase: Naarmate je vaker gebruikt, raken je hersenen gewend aan het middel en worden minder gevoelig voor de effecten. Dit leidt tot verhoogd gebruik om hetzelfde gevoel te ervaren en verlies van controle.
-
De overheersingsfase: In deze fase neemt het middel een centrale plaats in je leven in, waardoor andere belangrijke aspecten, zoals werk, relaties en gezondheid, worden verwaarloosd.
Wanneer ben je verslaafd?
- Je gaat het middel steeds vaker gebruiken en in grotere hoeveelheden
- Je hebt steeds meer middel nodig om normaal te kunnen functioneren
- Je wil graag minderen of stoppen. De pogingen tot het stoppen mislukken.
- Je hebt een sterk verlangen naar het middel en voelt een sterke drang om het middel te gebruiken
- Je functioneert minder goed op en geeft minder aandacht aan werk, hobby’s, school, thuis en sociale leven
- Je blijft gebruiken ondanks dat het gebruik problemen veroorzaakt op sociaal en persoonlijk gebied
- Je blijft gebruiken, ondanks dat je weet dat het slecht voor je is
- Je ervaart ontwenningssymptomen als je het middel niet meer gebruikt
- Je voelt je somber of angstig
Hoe kan je een verslaving behandelen?
Het kan helaas best lastig zijn om van een verslaving af te komen. Dit verschilt natuurlijk per persoon en de ernst van de verslaving. Het stoppen kan op het begin mentale en fysieke pijn opleveren. Terwijl het gebruiken van het middel juist op korte termijn een fijn gevoel kan opleveren. Dit maakt de kans om weer toe te geven aan het middel lastig. Je kan de volgende dingen zelf proberen:
- Identificeer en doorbreek patronen: Ga bij jezelf na op welke momenten je gebruikt, op welke tijdsstippen? in welke situaties? met welke personen? hoe voel je je op deze momenten?
- Maak een voordelen-nadelenlijst: Schrijf de korte- en langetermijnvoordelen van stoppen op en houd deze als herinnering bij de hand.
- Vermijd andere gebruikers: Probeer contact met mensen die dezelfde gewoonten hebben te minimaliseren.
- Begrijp dat het gevoel van een ‘craving’ tijdelijk is: Het kan op het moment lijken dat het niet meer stopt en het kan ook best naar voelen. Je kan dit als een soort van golf zien die aankomt stromen en een hoogte punt bereikt en vervolgens weer langzaam wegstroomt. Op het moment dat je een ‘craving’ voelt, kan je het best afleiding zoeken (ga een stukje rennen of bel iemand op).
Bij een ernstige verslaving is het cruciaal om professionele hulp te zoeken. Je kunt je huisarts raadplegen, die je vervolgens kan doorverwijzen naar gespecialiseerde behandelingen.
Bij psycholoog.nl bieden we geen hulp voor ernstige verslavingen. Als je op zoek bent naar mogelijke manieren om hulp te krijgen buiten Psycholoog.nl, nodigen we je uit om vrijblijvend contact met ons op te nemen. Dit kan door middel van het inplannen van een adviesgesprek of door direct contact op te nemen met ons.