In gesprekken over autisme ligt de nadruk vaak op gedragskenmerken, communicatie-uitdagingen en sensorische gevoeligheden. Wat minder besproken wordt is de manier waarop mensen met autisme omgaan met prikkels, verwachtingen en de sociale dynamiek van hun omgeving.  

Wat is coping?  

Het begrip coping verwijst naar de manier waarop iemand omgaat met stressvolle omstandigheden en tegenslagen. Dit is iets wat ieder mens doet om zichzelf te reguleren in stressvolle situaties. Er wordt over het algemeen onderscheid gemaakt tussen twee verschillende soorten coping:  

  • Emotiegerichte coping: bij deze coping probeert iemand de gevoelens die zijn veroorzaakt door het probleem te veranderen. Iemand kan bijvoorbeeld afleiding zoeken om niet te hoeven nadenken over een conflict. Deze afleiding kan vele vormen aannemen. Denk bijvoorbeeld aan sporten, het nemen van verdovende middelen of veel werken.  
  • Probleemgerichte coping: bij deze manier van coping probeert iemand het probleem actief op te lossen. Iemand gaat het conflict dan niet uit de weg, maar gaat het juist aan.  

Het opdoen van meer kennis over coping kan je helpen om de juiste strategie te vinden in de juiste situatie. Er bestaan namelijk verschillende strategieën voor verschillende situaties.  

Veelvoorkomende coping strategieën bij autisme 

  1. Maskeren: ook wel camoufleren van gedrag. Veel mensen met autisme ontwikkelen op jonge leeftijd al strategieën om sociaal gedrag van leeftijdsgenoten te imiteren. Ze proberen bijvoorbeeld oogcontact te maken, gepaste gezichtsuitdrukkingen te tonen of sociale regels te volgen. Dit kan op korte termijn werken, maar leidt uiteindelijk vaak tot uitputting of somberheid.  
  2. Shutdowns en meltdowns: wanneer stress of overprikkeling te veel wordt, kan iemand in een staat van volledige terugtrekking of juist emotionele ontlading terechtkomen. Dit zijn geen uitbarstingen door boosheid, maar een reactie op te veel aan prikkels.  
  3. Zoeken naar structuur en voorspelbaarheid: veel mensen met autisme hebben baat bij duidelijke routines en voorspelbare patronen. Het aanbrengen van structuur geeft een gevoel van controle en veiligheid.  
  4. Stimming: dit is een vorm van zelfregulerend gedrag. Het omvat herhalende bewegingen of handelingen, zoals wiegen of neuriën. Het helpt om spanning te reguleren en sensorische input te verwerken. 

Een belangrijk deel van de prikkels die we binnenkrijgen komen uit sociale situaties. Hoe vaak en op welke manier je met andere mensen omgaat, heeft invloed op je prikkelregulatie. Voor mensen met autisme kan dit een uitdaging zijn. Dit kan ertoe leiden dat je een eigen sociale stijl ontwikkelt. Dit kan voor de omgeving soms lastig te begrijpen zijn.  

Naar gezondere vormen van coping 

Niet alle coping is per definitie schadelijk, maar sommige ontstaan vanuit noodzaak en kunnen op lange termijn belastend zijn. Het ondersteunen van gezondere, veerkrachtige vormen van coping is daarom belangrijk:  

  • Creëer rustmomenten: het bewust inplannen van pauzes en prikkelarme tijd is belangrijk om overbelasting te voorkomen.  
  • Fysieke of digitale 'veilige zones’: een rustige ruimte in huis, op school of werk waar iemand kan terugtrekken kan een groot verschil maken.  
  • Grenzen leren aangeven: assertieve communicatie over behoeften en grenzen draagt bij aan wederzijds begrip en zelfbescherming.  
  • Begeleiding op maat: een therapeut of coach kan helpen bij het ontwikkelen van passende strategieën.  

Coping bij autisme vraagt om begrip, erkenning en ondersteuning. Door ruimte te bieden aan ieders unieke manier van omgaan met stressvolle situaties, kunnen we bijdragen aan het mentaal welzijn van mensen met autisme.  

Bij Psycholoog.nl bieden we mentale hulp aan mensen met milde klachten passend bij autisme. Het is bij ons niet mogelijk om een diagnose te ontvangen voor autisme. Plan vrijblijvend een adviesgesprek in of neem direct contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken. Tijdens dit adviesgesprek bespreken we jouw klachten, onze werkwijze, en maken wij de afweging of wij jou de juiste hulp kunnen bieden.  

Meer blogs lezen? Klik dan hier.  

Wil je meer weten? Lees meer over dit onderwerp in onze artikelen

ACT en acceptatie van autisme-beperkingen

(11-4-2025)

ACT lijkt effectief te zijn voor mensen met autisme, vooral op het gebied van zelfacceptatie en omgaan met beperkingen. Lees verder

Waarom lopen mensen met autisme meer risicio op suïcide?

(11-3-2025)

Autisme brengt uitdagingen met zich mee die het risico op suïcidale gedachten kunnen vergroten. Lees verder

Podcasts over mentale gezondheid: dit zijn onze tips

(2-1-2025)

Lees in deze blog over onze 7 tips voor de beste psychologie-podcasts! Lees verder

De rol van sociale cognitie in de psychologie

(29-11-2024)

In deze blog bespreken we sociale cognitie. Leer hoe deze vaardigheid zich ontwikkelt, welke stoornissen het kunnen beïnvloeden, en waarom sociale cognitie bela… Lees verder