Soms voel je aan dat een relatie ongezond is, maar toch is het lastig om weg te gaan of t blijven. Het voelt alsof je vastzit in een cyclus van liefde, pijn en verwarring. Dit noem je ook wel traumabonding, een psychologisch patroon dat mensen bindt aan degenen die hen emotioneel of fysiek schaden. In deze blog bespreken we drie elementen die traumabonding in stand houden.
Dissociatie: emotionele overleving
Wanneer je voor een langere tijd regelmatig wordt blootgesteld aan stress, angst en manipulatie in een relatie, schakelt je brein over op een overlevingsstand. Dit noemen we ook wel dissociatie. Dit houdt in dat je je mentaal losmaakt van de werkelijkheid waarin je je begeeft. Je verdooft je gevoelens en minimaliseert de ernst van wat er gebeurt.
Dissociatie beschermt je tijdelijk tegen emotionele pijn, maar maakt het ook moeilijker om de situatie helder te zien. Het wordt moeilijk om grenzen te voelen en te stellen. Deze verwarring wordt langzaam normaal.
Gaslighting: je realiteit wordt ondermijnd
Gaslighten is een vorm van psychologische manipulatie. Je wordt ervan overtuigd dat je gevoelens, waarnemingen of geheugen onbetrouwbaar zijn. Het kan zich uiten doordat de ander je een schuldgevoel aanpraat, of voortdurend kritiek levert. Daarnaast kan iemand je negeren, vermijden of uitschelden om de macht over jou te krijgen.
Wanneer dit vaak genoeg gebeurt, begin je aan jezelf te twijfelen. Je vertrouwt je eigen intuïtie niet meer, in plaats van weg te lopen, zoek je bevestiging bij de persoon die je juist manipuleert.
Intermittent reinforcement: verslaafd aan hoop
Traumabonding wordt versterkt door intermittent reinforcement. Dit betekent dat de persoon afwisselt tussen periodes van verwaarlozing en manipulatie, en periodes van affectie en genegenheid. Dit zorgt voor een cyclus die je emotioneel betrokken houdt, omdat je vasthoudt aan de positieve periodes.
Deze onvoorspelbaarheid zorgt ervoor dat je vasthoudt aan de hoop op de goede momenten. Je kunt het vergelijken met een gokverslaving: het brein wordt geconditioneerd om steeds te blijven proberen, zelfs als de beloning zeldzaam is.
Wat kun je doen?
- Herken de patronen: dit is de eerste stap richting het verbreken van het patroon. Het is belangrijk om de toxische gedragingen in de relatie onder de loep te nemen.
- Zoek steun bij je omgeving: je gevoelens delen met je familie, vrienden of collega's kan helpen om de ernst van de situatie in te zien, en het helpt je om een stabielere emotionele basis te bouwen.
- Stel grenzen: mensen die te maken hebben met traumabonding vinden het vaak moeilijk om grenzen te stellen. Wil je meer lezen over grenzen stellen, klik dan hier.
- Overweeg professionele hulp: psychologen kunnen een belangrijke rol spelen in het begrijpen en verbreken van traumabonding. Ze kunnen je helpen om je gevoelens te begrijpen en de cyclus te verbreken.
Een traumabond bouwt zich langzaam op, waardoor het moeilijk is om het te herkennen. Toch kunnen de gevolgen ingrijpend zijn. Bij Psycholoog.nl kunnen we je helpen om te leren grenzen te stellen en betere coping strategieën te ontwikkelen. Plan een gratis adviesgesprek in of neem contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
