We hebben het allemaal wel eens meegemaakt: ineens schiet er een gedachte door je hoofd die je helemaal niet wil denken. Deze plotselinge, ongewenste gedachten worden intrusieve gedachten genoemd, en hoewel ze vaak beangstigend of verwarrend aanvoelen, zijn ze normaal. Lees hier meer over hoe je met deze gedachten kunt omgaan.
Wat zijn intrusieve gedachten?
Intrusieve gedachten zijn gedachten die plotseling en onbewust opkomen. Deze gedachten kunnen variëren van geweldloze gedachten, tot gedachten die gewelddadig, seksueel of beangstigend zijn. Daarnaast passen intrusieve gedachten niet altijd bij de normen en waarden van een persoon. Dit kan gevoelens van angst, schaamte of twijfel oproepen.
Iedereen ervaart intrusieve gedachten. Het is een manier waarop ons brein ervaringen verwerkt. Dit kunnen willekeurige ideeën zijn, zonder dat ze een diepere betekenis hebben. Intrusieve gedachten kunnen ook onderdeel zijn van een obsessieve-compulsieve stoornis, PTSS of een angststoornis.
Waar komen intrusieve gedachten vandaan?
Intrusieve gedachten kunnen een invloed hebben op je dagelijks functioneren. Het ontstaan van intrusieve gedachten lijkt een combinatie te zijn van neurologische factoren en psychologische factoren. Verschillende onderzoeken beschrijven dat verlaagde GABA in de hippocampus ervoor kan zorgen dat iemand meer moeite om intrusieve gedachten te onderdrukken.
Daarnaast komen intrusieve gedachten vaker voor bij mensen die last hebben van angstklachten. Dit kan komen omdat mensen met angstklachten wellicht vaker een negatieve attributie hebben voor situaties die als gevaar kunnen worden gezien. Ook kunnen mensen met angstklachten vaker piekeren over een situatie, waardoor intrusieve gedachten kunnen ontstaan.
Hoe kun je omgaan met intrusieve gedachten?
- Erken de gedachte zonder oordeel: zie in dat gedachten komen en gaan. Dit helpt om er afstand van te namen.
- Probeer het niet te onderdrukken: hoe meer je de gedachte wil onderdrukken, hoe sterker hij waarschijnlijk terugkomt.
- Label de gedachte als intrusief: het helpt jezelf eraan herinneren dat het niet jouw intentie is, maar een willekeurige mentale gebeurtenis.
- Zoek afleiding op een gezonde manier: probeer je gedachten te verzetten door bijvoorbeeld muziek te luisteren of een wandeling te maken.
- Weet wanneer je hulp moet zoeken: als de intrusieve gedachten heel frequent zijn, veel angst oproepen of je functioneren belemmeren, is het verstandig om hier met een psycholoog over te praten. Een psycholoog kan je helpen om patronen te herkennen en technieken aan te leren om er mee om te gaan.
Intrusieve gedachten kunnen op verschillende manieren worden behandeld. Acceptance and Commitment Therapy kan helpen om de gedachten in een nieuwe context te zetten en gedrag te veranderen. Cognitieve gedragstherapie kan helpen om gedachten te identificeren en uit te dagen. Vervolgens worden ze vervangen met meer gebalanceerde perspectieven.
Wil je met ons in gesprek over intrusieve gedachten? Lees hier hoe psycholoog.nl werkt. Je kunt een gratis adviesgesprek inplannen of direct contact met ons opnemen.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht
