Reageren zonder na te denken, een keuze maken waar je de gevolgen eigenlijk niet van overziet of vervallen in negatieve patronen. Dit zijn allemaal voorbeelden van impulsief gedrag. Dit kan soms negatieve gevolgen hebben voor je mentale gezondheid.
Wat is impulsiviteit eigenlijk?
Impulsiviteit is een van de executieve functies waarover wij beschikken. Executieve functies zijn bepaalde functies in ons brein die ons helpen om ons gedrag en onze gedachten te reguleren. Enkele andere voorbeelden van executieve functies zijn ons werkgeheugen, het vermogen om onze emoties te reguleren en het plannen van taken.
De executieve functies bevinden zich in de frontale cortex, dit is het gebied aan de voorkant van ons brein, boven onze ogen. Wanneer je brein ontwikkeld, gebeurt dit van achter naar voren. Het gebied dat onze executieve functies bevat, is dus als laatst aan de beurt. Dit maakt dat baby's, kinderen en pubers soms nog niet in staat zijn zichzelf te reguleren.
Maar wat is impulsiviteit nu eigenlijk? Wanneer je impulsief gedrag vertoont, doe je iets zonder eerst over de consequenties na te denken. Je hebt minder controle over je gedrag. De mate van impulsiviteit die je bezit kan gedeeltelijk worden toegeschreven aan je persoonlijkheid, maar ook gedeeltelijk aan de situatie waarin iemand zich bevindt.
Welke mentale problemen kan het veroorzaken?
Een tekort aan impulscontrole kan verschillende mentale problemen veroorzaken. Hieronder zijn enkele voorbeelden op een rijtje gezet:
- Verslaving: impulsiviteit is verwant aan beloningsgerichtheid. Doordat je jezelf niet kan reguleren en vatbaar bent voor een snelle beloning, kan een verslaving ontstaan. Dit kan een alcohol- of drugsverslaving zijn, maar ook bijvoorbeeld een telefoon verslaving.
- ADHD: impulsiviteit veroorzaakt ADHD niet, maar het is wel een veelvoorkomend symptoom van ADHD. Je gaat impulsief om met bijvoorbeeld geld of werk.
- Borderline-persoonlijkheidsstoornis: impulsiviteit is wederom een symptoom van deze stoornis, in plaats van dat het de stoornis veroorzaakt. Je kunt bijvoorbeeld denken aan het zich snel storten in nieuwe relaties of halsoverkop een nieuwe baan beginnen.
Impulsiviteit speelt een rol bij veel verschillende mentale problemen. Het vaak niet de oorzaak van een mentaal probleem. De mate waarin impulsiviteit meespeelt, verschilt per persoon. In sommige situaties kan impulsief gedrag juist een voordeel zijn. Het ligt namelijk dichtbij spontaan gedrag. Impulsiviteit wordt een probleem wanneer het agressief gedrag, rusteloosheid of het onderbreken van anderen veroorzaakt.
Wat kan ik eraan doen?
Impulsief gedrag kan negatieve gevolgen hebben op je mentale gezondheid. Hieronder worden enkele tips gegeven om impulsieve gedachten en gedrag te verminderen:
- De secondeoefening: wanneer je een impulsieve gedachte krijgt, probeer deze dan eerst 1 seconde uit te stellen, en vervolgens probeer je hem steeds een seconde langer uit te stellen.
- Geef geen ongevraagde meningen, maar probeer te luisteren naar wat de ander te vertellen heeft.
- Volg een executieve functie training.
- Slaap voldoende en volg een gevarieerd dieet. Wanneer je uitgerust bent is er meer ruimte in je hoofd om je gedrag te reguleren.
Merk jij dat je moeite hebt met impulscontrole of een andere executieve functie? Bij Psycholoog.nl kunnen we je helpen om je gedachten en gedrag te reguleren. Dit kan door middel van het inplannen van een adviesgesprek of door direct contact op te nemen met ons.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
