Wanneer we denken aan mentale gezondheid, ligt de focus vaak op therapie en medicatie. Maar wist je dat een gezonde leefstijl een belangrijke rol speelt in het herstel en welzijn van mensen met psychische klachten? Steeds meer onderzoek toont aan dat voeding, beweging en slaap een directe invloed hebben op de ernst en het verloop van psychiatrische aandoeningen.
In deze blog bespreken we hoe leefstijlinterventies kunnen bijdragen aan een betere mentale gezondheid.
Veelvoorkomende psychiatrische aandoeningen
Psychiatrische aandoeningen, ook wel psychische stoornissen genoemd, zijn mentale gezondheidsproblemen die het denken, voelen en gedrag beïnvloeden. Ze kunnen het dagelijks functioneren en de kwaliteit van leven op een ernstige manier beïnvloeden. Hieronder sommen wij een aantal psychische stoornissen op:
- Depressie: Een langdurige sombere stemming en verlies van interesse in activiteiten.
- Angststoornissen: Overmatige angst en zorgen, zoals bij een gegeneraliseerde angststoornis of paniekstoornis.
- Bipolaire stoornis: Afwisselende periodes van manie (extreme energie) en depressie.
- Schizofrenie: Een stoornis waarbij er spraken is van hallucinaties, wanen of verstoord denken.
- Obsessief-compulsieve stoornis (OCD): Dwanggedachten en dwanghandelingen die het dagelijks leven verstoren.
- Posttraumatische stressstoornis (PTSS): Psychische klachten na een traumatische gebeurtenis.
- Eetstoornissen: Zoals anorexia nervosa en boulimia nervosa.
- Persoonlijkheidsstoornissen: Bijvoorbeeld borderline, gekenmerkt door instabiele emoties en relaties.
Het verband tussen leefstijl en psychische klachten
Mensen met psychische stoornissen, zoals depressie en angststoornissen, hebben naast mentale problemen vaak ook te maken met een minder gezonde leefstijl. Dit kan komen door gebrek aan energie, motivatie of door bijwerkingen van medicatie. Tegelijkertijd kan een ongezonde leefstijl de psychische klachten juist verergeren, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat. Het integreren van een gezondere levensstijl kan deze cirkel doorbreken en helpen bij het herstel. Hoe werkt dat?
- Beweging: een natuurlijke antidepressiva
Regelmatig bewegen heeft een positief effect op de hersenen. Lichaamsbeweging stimuleert de aanmaak van neurotransmitters zoals serotonine en dopamine, die een belangrijke rol spelen bij stemming en motivatie. Zelfs een dagelijkse wandeling van 30 minuten kan al een groot verschil maken.
- Voeding: brandstof voor de hersenen
Wat we eten heeft invloed op onze mentale gezondheid. Een voedingspatroon rijk aan groenten, fruit, volkoren producten en gezonde vetten kan helpen om stemmingswisselingen en angstklachten te verminderen. Omega-3-vetzuren, te vinden in vette vis en noten, spelen bijvoorbeeld een belangrijke rol bij de regulatie van stemming en emoties. Vermijd sterk bewerkte voedingsmiddelen en suikers, omdat deze kunnen bijdragen aan energiepieken en -dalen, wat een negatieve invloed heeft op het mentale welzijn.
- Slaap: de basis van herstel
Slaapgebrek kan leiden tot prikkelbaarheid, concentratieproblemen en een verhoogd risico op psychische klachten. Mensen met psychiatrische aandoeningen ervaren vaak slaapproblemen, terwijl een goede nachtrust juist belangrijk is voor herstel. Het creëren van een vast slaapritme, het vermijden van schermen voor het slapengaan en ontspanningstechnieken kunnen bijdragen aan een betere slaapkwaliteit.
Leefstijl als onderdeel van de behandeling
Gelukkig groeit de aandacht voor leefstijl binnen de psychiatrie. Steeds vaker worden leefstijlinterventies, zoals beweegprogramma’s en voedingsadviezen, geïntegreerd in de behandeling van psychische klachten. Het combineren van therapie, medicatie én een gezonde leefstijl kan zorgen voor een effectiever en duurzamer herstel.
Kleine stappen, groot effect
Een gezondere leefstijl hoeft niet in één keer rigoureus omgegooid te worden. Kleine veranderingen, zoals vaker buiten wandelen, gezonder eten of een vaste slaaptijd hanteren, kunnen al een groot verschil maken. Het belangrijkste is om een leefstijl te vinden die bij jou past en die je op de lange termijn kunt volhouden.
Wil jij aan de slag met een gezondere leefstijl om je mentale gezondheid te verbeteren? Bespreek het met je behandelaar of zoek ondersteuning bij een professional. Het is bij Psycholoog.nl mogelijk om op een laagdrempelige manier met een psycholoog in gesprek te gaan. Benieuwd wat we voor jou kunnen betekenen? Plan dan een gratis adviesgesprek. Meer weten over Psycholoog.nl? Klik dan hier.
Bronnen:
Gezonde leefstijl heel belangrijk in psychiatrie - UMC Utrecht
