Schematherapie bestaat uit een combinatie van verschillende schema's en modi die erop gericht zijn om inzicht te krijgen in de disfunctionele patronen die zijn ontstaan in de kindertijd. Daarbij ontwikkelt iemand ook verschillende coping strategieën, die op de lange termijn de klachten in stand houden. Lees er hier meer over! 

De verschillende coping strategieën binnen schematherapie 

Schematherapie richt zich op de schema's die zijn ontwikkeld in de kindertijd. Dit zijn vaak schadelijke emotionele overtuigingen die gekoppeld zijn aan patronen. Deze patronen hebben invloed op je cognities, emoties, gedrag, relaties en waarnemingen.  

Door deze patronen ontstaan vaak disfunctionele coping strategieën. Het doel van deze strategieën is zo min mogelijk last te hebben van de vervelende emoties. Denk bijvoorbeeld aan angst voor afwijzing, gevoelens van onveiligheid of angst voor conflicten. Er worden binnen de schematherapie drie soorten coping onderscheiden:  

  • Overgave: bij deze coping is iemand volledig overtuigd van het schema. Bijvoorbeeld bij het schema verlating, is iemand voortdurend bang om verlaten te worden, of te maken te krijgen met onvoorspelbaar gedrag. In de meeste gevallen zal iemand sneller compromissen sluiten, uit angst voor verlating.  
  • Vermijding: iemand zal intieme relaties volledig vermijden, uit angst voor oncomfortabele emoties. Dit heeft vaak eenzaamheid als gevolg. 
  • Overcompensatie: iemand zal zich tegengesteld van het schema gedrag. Angst voor verlating wordt geuit als overmatig zelfverzekerd of dominant gedrag. Hierdoor stoot iemand anderen in de omgeving juist af.  

Uiteindelijk helpen deze coping strategieën niet, en houden ze op lange termijn de klachten in stand. Toch zijn deze gedragingen en overtuigingen vaak niet bewust, maar een automatische reactie op een bedreigende situatie.  

De gezonde volwassene 

Schema's weerspiegelen vaak een behoefte die in de kindertijd niet is vervuld. Denk hierbij aan een veilige hechting of acceptatie. Dit zorgt voor disfunctionele aannames over zichzelf en de wereld, waardoor een situatie voor een persoon heel emotioneel beladen wordt.  

Naast disfunctionele schema's, bestaan er ook functionele modi. Een van deze modi is de gezonde volwassene. In deze modi heb je gezonde, genuanceerde gedachten en gevoelens over jezelf en anderen. Je hebt een stabiel gevoel van eigenwaarde en een overwegend positief zelfbeeld. Je kunt doelen stellen en weet om te gaan met tegenslagen. Dit leidt tot gezonde relaties.  

Voor wie is schematherapie passend?  

Schematherapie wordt voornamelijk ingezet voor mensen met persoonlijkheidsproblemen. Je kunt bijvoorbeeld denken aan hechtingsproblematiek, bindingsangst of verschillende persoonlijkheidsstoornissen. Ook kan schematherapie effectief zijn voor angstklachten of depressie.  

Schematherapie is vaak een langdurige en intensieve therapievorm, aangezien het diepliggende patronen aanpakt die in de kindertijd zijn ontstaan. Het is bij Psycholoog.nl mogelijk om schematherapie te ontvangen. Samen met de psycholoog bespreek je je klachten, onderzoek je welke schema's er bij jou spelen, en ontwikkel je meer effectieve coping strategieën.  

Schematherapie biedt de mogelijkheid om op elke leeftijd te werken aan een gezonder en gelukkiger leven. Wil je meer weten over schematherapie of ben je benieuwd of het iets voor jou is? Neem contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in!  

Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht  

Wil je meer weten? Lees meer over dit onderwerp in onze artikelen

Grote stijgingen in afspraken bij de POH-GGZ

(19-6-2025)

Mensen met beginnende klachten moeten soms weken wachten voordat zij überhaupt een eerste stap richting hulp kunnen zetten. Lees verder

Reductionisme en de diagnose van stoornissen in de DSM-V

(16-6-2025)

Reductionisme in de DSM-V: de kracht én valkuilen van het stellen van diagnoses Lees verder

Waarom trek is steeds dezelfde soort partner aan?

(3-6-2025)

Ondanks dat je het niet bewust doet, eindig je vaak met eenzelfde soort partner. Dit heeft te maken met je hechtingsstijl. Lees er hier meer over! Lees verder

De Schachter-Singer Tweefactorentheorie van Emotie

(20-5-2025)

Tweefactorentheorie van emotie: hoe Schachter & Singer emoties in twee stappen verklaren Lees verder