Wat is een gokverslaving in het kort?
- Bij gokken riskeer je iets waardevols om iets dat nóg waardevoller is te verkrijgen (bijvoorbeeld geld).
- Bij een gokverslaving is je verlangen om te gokken groter dan je wilt, en dit geeft problemen voor jezelf of anderen.
- Het lukt je niet te stoppen met gokken of je wordt prikkelbaar als je niet gokt.
- Een gokverslaving wordt ook wel gokstoornis genoemd.
- Ongeveer 1 op de 300 tot 500 mensen heeft een verslaving.
- Mannen krijgen drie keer vaker de diagnose gokverslaving dan vrouwen.
Wat is een gokverslaving?
Een gokverslaving kenmerkt zich door een onbedwingbare behoefte om te gokken. Dit geeft problemen voor jezelf of anderen.
Bij gokken riskeer je iets waardevols om iets dat nóg waardevoller is te verkrijgen (bijvoorbeeld geld). Voor veel mensen over de hele wereld is dat een leuk spelletje. Je zet bijvoorbeeld vijf euro in op één van de twee hanen in een hanengevecht. Als je wint krijg je tien euro terug. Dat is prettig. Als je verliest is het minder leuk. Daarom is het verleidelijk om nog een tientje te pinnen. Als je nu wel wint, heb je al geld weer terug en nog winst ook.
Mensen met een gokverslaving gaan vaak nog een keer pinnen. Het is één van de kenmerken van een gokverslaving: terugkomen om je verlies goed te maken. Iedereen kan wel eens teveel geld vergokken. Als dit één of een paar keer gebeurt wil dat niet meteen zeggen dat je een gokverslaving hebt.
Als je vaak teruggaat om verliezen goed te maken kan er meer aan de hand zijn. Ook als je steeds meer geld gaat inzetten moet je je misschien zorgen maken. Soms herkennen mensen bij zichzelf dat ze een probleem met gokken hebben. Als het je niet lukt om te stoppen, moet je je zorgen maken.
Wat zijn symptomen van een gokverslaving?
Iemand met een gokverslaving vertoont steeds weer problematisch gokgedrag, over langere tijd. Herken je vier of meer van onderstaande situaties? Dan kan er sprake zijn van een gokverslaving.
- Je houdt van het gevoel van opwinding tijdens het gokken. Je moet echter steeds meer gokken om dat gevoel te bereiken.
- Als je probeert te stoppen of te minderen, ben je snel geïrriteerd en onrustig.
- Je hebt meerdere keren geprobeerd te stoppen of te minderen maar het lukt niet.
- In gedachten ben je veel bezig met gokken, bijvoorbeeld gedachten over: herinneringen aan gokken, plannen maken voor een casinobezoek en bedenken hoe je aan geld komt.
- Je gokt vaak als je in een negatieve stemming bent, bijvoorbeeld: je voelt je hulpeloos, je voelt je schuldig, je maakt je zorgen of je bent somber.
- Als je geld verloren hebt, kom je de volgende dag terug om je verlies goed te maken.
- Je liegt over je gokgedrag tegenover anderen. Je wilt bijvoorbeeld niet dat anderen doorhebben hoe vaak je precies gokt.
- Je leven lijdt onder het gokken. Je hebt een belangrijke relatie, je werk, je opleiding of je carrière in gevaar gebracht door het gokken.
- Om te kunnen blijven gokken heb je geld van anderen nodig.
Hoe ontstaat een gokverslaving?
Er zijn aanwijzingen dat gokken hetzelfde werkt als alcohol of drugs. Het beloningscentrum in je hersenen wordt geactiveerd. Dat beloningscentrum heet de nucleus accumbens. Het zorgt er voor dat je een prettig gevoel krijgt na bepaalde handelingen, bijvoorbeeld na eten of na seks. Dat is handig. Doordat mensen eten en vrijen blijven ze in leven en krijgen ze kinderen. Zo blijft de menselijke soort voortbestaan.
Gokken is niet zo nuttig voor het overleven van de menselijke soort. Toch lijkt gokken dat beloningscentrum óók te activeren. Hoe gaat dat? Nou ongeveer zo: je drukt op de knoppen van een fruitautomaat. Ineens valt er een enorme berg geld naar beneden, als je geluk hebt. Je bent natuurlijk dolblij. Je hersenen ‘denken’ nu dat het één met het ander te maken heeft. Als jij drukt, komt er geld en ben je dolblij.
Het bovenstaande proces slaan je hersenen op in het geheugen: “Dit moeten we vaker doen. Hoe vaker drukken op de fruitmachine, hoe vaker dolblij!” Natuurlijk redeneren veel mensen verstandig: die machine is afgesteld om meestal van je te winnen. Toch is de macht van het beloningscentrum in de hersenen soms moeilijk te onderdrukken.
Hoe wordt een gokverslaving behandeld?
Stoppen met gokken is niet eenvoudig. Zeker niet als je veel en lang hebt gegokt. Dit komt ook omdat je hersencircuits blijvend zijn veranderd, waardoor het verlangen naar gokken ook blijvend is. Toch lukt het veel mensen om te stoppen. Een psycholoog kan je motiveren, informeren en helpen om je gedrag te veranderen.
Een veelgebruikte en bewezen behandelmethode is cognitieve gedragstherapie. Samen met een psycholoog neem je je gokgedrag onder de loep. Wat kan je doen om te veranderen? Samen gaan jullie op zoek.
Let op: behandeling van deze specifieke problematiek is niet mogelijk bij Psycholoog.nl. We adviseren je om hiervoor contact op te nemen met jouw huisarts.
Wat zijn tips bij een gokverslaving?
Een gokverslaving kan veel problemen geven. Misschien schaam je je of zit je in financiële problemen. De volgende tips kunnen je helpen:
- Schrijf op hoeveel je gokt en op welke momenten. Zo krijg je inzicht in je gedrag en je zwakke momenten
- Erken dat je een gokprobleem hebt
- Zoek iemand die je vertrouwt. Praten lucht vaak op.
- Organiseer een hulplijn tijdens het stoppen of minderen. Vraag een vriend of familielid of je mag bellen (of appen) als je het moeilijk hebt.
- Vermijd plekken of situaties die je verlangen naar gokken aanwakkeren
- Neem contact op met een psycholoog voor ondersteuning.
Wat zijn tips voor naasten?
- Erken dat je naaste een gokprobleem heeft.
- Maak dit bespreekbaar op een moment dat hij/zij niet aan het gokken is, of daartoe geen drang voelt.
- Houdt de gokverslaving niet in stand. Leen geen geld uit, en accepteer geen gedrag dat de gokverslaving onderhoudt, zoals liegen.
- Zoek samen hulp.
