Wat bedoelen we met de therapeutische relatie?
De therapeutische relatie gaat over de kwaliteit van de relatie tussen jou en je therapeut. Er zijn een aantal factoren die deze kwaliteit bepalen. Zo is het belangrijk dat jullie dezelfde doelen hebben met betrekking tot de therapie. Ook is het van belang dat jij en je therapeut het eens zijn over de manier waarop jullie deze doelen willen bereiken en welke methoden en technieken hiervoor gebruikt gaan worden. Tot slot is het belangrijk dat je het gevoel hebt dat je een emotionele band aan het opbouwen bent of hebt opgebouwd met je therapeut.
Bovendien vinden we vaak ook bepaalde persoonlijkheidseigenschappen van onze therapeut belangrijk. Hierbij kun je denken aan eigenschappen zoals warm, geïnteresseerd, begripvol en respectvol zijn en iemand die aandachtig naar je luistert.
Wat bedoelen we met overdracht en tegenoverdracht?
Tijdens een behandeling krijg je onvermijdelijk te maken met overdracht en tegenoverdracht. Er vindt overdracht plaats wanneer jij als cliënt, vaak onbewust, gevoelens overdraagt aan je therapeut. Hierbij worden eerdere ervaringen in een bepaalde situatie dus meegenomen naar andere situaties. Overdracht kan zowel positief als negatief zijn. Dit is afhankelijk van de situatie en de gevoelens, gedachten en overtuigingen die daaraan zijn gekoppeld.
Tegenoverdracht is een reactie op overdracht. Het gaat om de gevoelens, gedachten en overtuigingen die jij als cliënt bijvoorbeeld bij je therapeut kunt oproepen. Deze gevoelens, gedachten en overtuigingen worden bij je therapeut gekoppeld aan vroegere ervaringen die hij of zij in soortgelijke situaties ervaarde. Dit is vervolgens bepalend voor de reactie.
Waarom is een goede relatie zo belangrijk voor duurzame verandering?
Een goede therapeutische relatie blijkt bij te dragen aan betere behandelingsuitkomsten, zoals het verminderen van de klachten. Er is jammer genoeg nog niet genoeg onderzoek gedaan naar hoe dit proces dan precies in zijn werking gaat. Sommige onderzoekers stellen dat een goede therapeutische relatie simpelweg een voorwaarde is om de therapie succesvol te laten zijn. Andere onderzoekers stellen daarentegen dat de therapeutische relatie een op zichzelf staande factor is binnen een behandeling die directe invloed heeft op de uitkomsten van de behandeling.
Hoe zit het dan met online therapie?
Doordat er bij online therapie geen fysieke nabijheid is tussen jou en je therapeut zou je kunnen twijfelen of er wel een goede therapeutische relatie kan worden ontwikkeld tussen jullie. Gelukkig kan er ook online een goede therapeutische relatie worden ontwikkeld. Zolang er tegemoet wordt gekomen aan de factoren die belangrijk zijn voor het ontwikkelen van een goede therapeutische relatie is dit goed te bereiken.
Referenties:
Baier, A. L., Kline, A. C., & Feeny, N. C. (2020). Therapeutic alliance as a mediator of change: A systematic review and evaluation of research. Clinical Psychology Review, 82, 101921.
Kaiser, J., Hanschmidt, F., & Kersting, A. (2021). The association between therapeutic alliance and outcome in internet-based psychological interventions: a meta-analysis. Computers in Human Behavior, 114, 106512.
Lopez, A., Schwenk, S., Schneck, C. D., Griffin, R. J., & Mishkind, M. C. (2019). Technology-based mental health treatment and the impact on the therapeutic alliance. Current psychiatry reports, 21(8), 1-7.
Reefhuis, E., van Dijk, M., Miggiels, M., ten Klooster, P., Huibers, M., & Dekker, J. (2019). De kwaliteit van de therapeutische relatie voorspelt uitkomst van psychotherapie bij depressie. Tijdschrift voor Psychotherapie, 45, 6-23.