Sommige symptomen lijken op het eerste gezicht onschuldig, maar ze kunnen toch een grote impact hebben op het dagelijks functioneren. Echolalie en echopraxie worden vaak geassocieerd met kinderen, maar deze herhalingsgedragingen kunnen ook zeker bij volwassenen voorkomen. Lees er hier meer over!
Wat zijn echolalie en echopraxie?
- Echolalie is het onwillekeurig herhalen van (delen van) woorden of zinnen die iemand anders heeft uitgesproken. Dit kan direct erna gebeuren, of met enige vertraging.
- Echopraxie is het onwillekeurig nabootsen van bewegingen of handelingen van anderen.
In beide gevallen gaat het niet om bewuste imitatie, maar om een automatische respons die moeilijk of niet te onderdrukken is. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat iemand voortdurend de laatste woorden van de ander herhaalt, of exact dezelfde handbewegingen maakt als de persoon tegenover hen.
Oorzaken en samenhang met andere aandoeningen
Echolalie en echopraxie worden vaak geassocieerd met neurologische of psychiatrische aandoeningen, waaronder:
- Autismespectrumstoornis (ASS)
- Schizofreniespectrumstoornissen
- Gilles de la Tourette syndroom
- Frontotemporale dementie
- Posttraumatisch hersenletsel of andere neurologische beschadigingen
Bij volwassenen zonder duidelijke ontwikkelingsstoornis kan echolalie of echopraxie wijzen op onderliggende problematiek, zoals een verslechtering van het executief functioneren of een gebrek aan sociale remming.
Klinische betekenis
Hoewel echolalie en echopraxie soms als vreemd wordt bestempeld, heeft het gedrag een functie. In sommige gevallen dienen ze als communicatief overlevingsmechanisme: iemand met moeite om taal spontaan te produceren, gebruikt herhaling als manier om toch te reageren of contact te maken. In andere gevallen kunnen ze wijzen op een verhoogde prikkelgevoeligheid of een verstoorde impulscontrole.
Voor hulpverleners is het belangrijk om niet alleen te kijken naar wat iemand herhaalt, maar ook waarom. Vertoont iemand dit gedrag uit gewoonte, stress of als onderdeel van een breder probleem?
Behandeling en ondersteuning
Behandeling van echolalie en echopraxie is zelden op het symptoom gericht. In plaats daarvan wordt gekeken naar de onderliggende oorzaak of diagnose. Mogelijke behandelopties zijn:
- Cognitieve gedragstherapie
- Logopedische ondersteuning bij bijvoorbeeld taalverwerkingsproblemen
- Medicatie voor onderliggende stoornissen zoals Tourette of schizofrenie
- Psycho-educatie voor betrokkene en de omgeving
Bij mensen met ASS kan echolalie ook een blijvend kenmerk zijn. In dat geval is het belangrijk om het gedrag te normaliseren, te kaderen en er functioneel mee om te gaan.
Hoewel echolalie en echopraxie relatief zeldzaam is bij volwassene, verdient het wel aandacht. Herhalingsgedrag is vaak een signaal van meer diepgaande problematiek. Bij Psycholoog.nl bieden we doorgaans geen therapie voor de bovengenoemde stoornissen. Toch adviseren we je graag waar mogelijk over de klachten die je ervaart.
Plan dan een gratis en vrijblijvend adviesgesprek in. Tijdens dit gesprek bespreek je jouw klachten met ons aanmeld- en adviesteam, waarna zij je adviseren over de zorg die het beste aansluit bij jouw behoeften.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.