Zolang we ons kunnen herinneren leven we al in groepen. Dit heeft voordelen, maar er zitten ook nadelen aan groepsdenken. Lees hieronder hoe het zit!
Groepsdenken
De term groepsdenken is in 1972 bedacht door psycholoog Irving Janis. Groepsdenken ontstaat op het moment dat een groep streeft naar cohesie en conformiteit. Hierdoor wordt de creativiteit en de diversiteit beperkt. Het vermogen van een groep om problemen op te lossen en beslissingen nemen wordt verstoord. Individuele waarden en normen van de groepsleden raken onderschikt aan die van de groep. Persoonlijke karaktertrekken zijn minder belangrijk en de situatie wordt de belangrijkste drijfveer voor het gedrag van de groepsleden.
Groepsdenken ontstaat omdat we behoefte hebben aan sociale cohesie. Sociale cohesie is de mate waarin mensen zich verbonden en verantwoordelijk voelen voor een gezamenlijk doel. In een werksfeer is dit vaak ook naar gestreefd wordt. Toch komt dit de diversiteit in een team niet ten goede. Een voorbeeld van dit fenomeen is bijvoorbeeld: “bij ons gaat niemand voor 5 uur naar huis.”
Daarnaast komt groepsdenken voort uit onze gewoonte om patronen te herkennen. Deze patronen willen we graag hergebruiken als we hier in het verleden succes mee hebben behaald. Een voorbeeld hiervan is het zoeken naar een nieuwe collega die dezelfde kenmerken en kwalificaties heeft als de oude collega.
Valkuilen van groepsdenken
Een van de valkuilen van groepsdenken is dat er in een groep een wij/zij mentaliteit kan gaan heersen. Hierbij wordt de groep (wij) boven de rest gezet en wordt er niet geluisterd naar opbouwende kritiek. Een andere valkuil is dat een groep als een soort eiland gaan werken. De groep raadpleegt geen bronnen van buitenaf en als dit wel gebeurt, is de groep van tevoren al negatief ingesteld.
Verder worden de groepsleden die nog wel een andere mening hebben steeds meer in het gareel gebracht. Hierdoor wordt het stellen van vragen steeds minder aantrekkelijk, omdat de groepsleden bang zijn voor een negatief oordeel. Hierdoor lijkt het alsof de groep het altijd met elkaar eens is, maar schijn bedriegt.
Wanneer de leider van een groep intimiderend is en koste wat het kost hoge verwachtingen heeft van een groep, kan dit een negatief effect hebben op de kwaliteit van het werk van de groep. Om deze kwaliteit te waarborgen wordt het werk nagekeken en beslissingen worden gezamenlijk genomen. Wanneer dit niet of slordig wordt gedaan om succes na te jagen wordt de kans op fouten groter.
Krachten van groepsdenken
Er zitten natuurlijk ook voordelen aan groepsdenken. Zolang als we ons kunnen herinneren leven we al in groepen. Het leven in een groep biedt bescherming en zekerheid. Een team is vaak ook in staat meer voor elkaar te krijgen dan een individu. Samenwerken is niet altijd eenvoudig en soms loop je als team tegen dingen aan. Door de diversiteit en creativiteit binnen een groep zijn er meestal goede oplossingen te vinden.
Deze diversiteit in een groep zorgt vaak ook voor interessante en originele ideeën die een product beter kunnen maken. Om deze reden is het denken met een groep juist ook voordelig. Een groep kan elkaar inspireren en motiveren om het beste uit elkaar te halen.
Wil je hier meer over weten of ben je op zoek naar een psycholoog? Het team van Psycholoog.nl helpt je graag verder! Neem vrijblijvend contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
