Hallucinaties zijn waarnemingen die in werkelijkheid niet echt bestaan. Ze worden vaak gelinkt aan ernstige psychische aandoeningen, maar dit is niet altijd het geval. Je kunt hallucinaties hebben van elk zintuig, maar visuele en auditieve hallucinaties zijn het meest voorkomend. Lees er in deze blog
Wat zijn hallucinaties precies?
Als je hallucineert ervaar je eigenlijk iets dat zich niet echt in jouw omgeving bevindt. Dit betekent dat het brein iets waarneemt, zonder een externe prikkel. Voor jou lijkt dit echter volledig echt, terwijl mensen om je heen dit anders ervaren. Hallucinaties kunnen er voor iedereen verschillend uitzien, zowel in vorm als in onderwerp. Over het algemeen onderscheiden we vier soorten hallucinaties:
- Auditieve hallucinaties. Hierbij hoor je dingen die er niet echt zijn. Dit kan zijn in de vorm van stemmen horen (binnen of buiten je hoofd), geluiden horen of opdrachten krijgen van een onbekende bron.
- Visuele hallucinaties.
Bij een visuele hallucinatie zie je dingen die er in werkelijkheid niet echt zijn. Ook kan het voorkomen dat je dingen op een andere manier ziet; vormen en kleuren kunnen bijvoorbeeld veranderen. - Tactiele hallucinaties.
Je denkt dat je iets voelt, maar dit is niet het geval. - Geur of smaak-gerelateerde hallucinaties.
Je proeft of ruikt een vreemde smaak of geur, terwijl anderen dit niet zo ervaren.
Waar komen hallucinaties vandaan?
Hallucinaties kunnen verschillende oorzaken hebben. Soms zijn ze onderdeel van een psychische aandoening zoals schizofrenie of een depressie met psychotische kenmerken. Toch kunnen hallucinaties ook optreden door:
- Ernstig slaapgebrek of ernstige stress
- Rouw of traumatische ervaringen
- Middelengebruik (zoals alcohol, cannabis of andere drugs)
- Lichamelijke oorzaken zoals koorts, dementie of neurologische ziekten
Er zijn dus veel verschillende manieren waarop hallucinaties kunnen ontstaan. Het is daarom belangrijk om de oorzaak goed te onderzoeken voordat er conclusies worden getrokken.
Hallucinaties en psychose: wat is het verschil
Een hallucinatie kan onderdeel zijn van een psychose, maar niet iedereen met hallucinaties is psychotisch. Bij een psychose is er vaak ook sprake van wanen (gedachten die niet kloppen met de realiteit) en veranderd gedrag of denken. Een psycholoog of psychiater kan helpen om te bepalen of er sprake is van een psychotische stoornis of een andere onderliggende oorzaak.
Welke behandelvormen zijn er mogelijk voor hallucinaties?
Er zijn meerdere behandelvormen mogelijk voor hallucinaties. Hierbij is het belangrijk dat eerst de onderliggende oorzaak van je hallucinaties in kaart wordt gebracht. Vaak wordt bij de behandeling van hallucinaties gebruik gemaakt van een combinatie van antipsychotica en cognitieve gedragstherapie. Ook wordt er vaak psycho-educatie aangeboden, om meer uitleg te geven over hoe hallucinaties ontstaan.
Een succesvol gebleken methode om stemmenhoren te verminderen is Hallucinatie Integratieve Therapie (HIT). Belangrijk onderdeel hiervan is het zoeken naar copingstrategiëen: manieren om het stemmenhoren wat te dempen. Dit is voor iedereen verschillend, maar kan bijvoorbeeld bestaan uit zingen, kauwgom kauwen, hardop tellen of het spelen van een spelletje. Het onderliggende mechanisme is dat het hersengedeelte dat normaal gesproken stemmen zou produceren, nu wordt afgeleid door een andere taak.
Bij Psycholoog.nl bieden we geen behandeling voor hallucinaties of psychoses. Als je kampt met deze klachten, willen we je adviseren om een afspraak te maken met je huisarts. Heb je vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op door middel van het inplannen van een gratis adviesgesprek of door ons direct te bellen via 085 273 3339.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
