Het krijgen van een compliment vinden we natuurlijk allemaal wel eens fijn, maar als die complimenten jouw eigenwaarde bepalen, kan dit negatieve effecten hebben. Lees in deze blog meer over contingente zelfwaardering en hoe je dit positief kan beïnvloeden! 

Wat verstaan we onder eigenwaarde?  

Eigenwaarde kan worden omschreven als de manier waarop we naar onze eigen bekwaamheid kijken en hoe we ons voelen over onszelf. Idealiter zouden we ons gevoel van eigenwaarde halen uit de opvattingen die we over onszelf hebben. Dit is echter niet altijd het geval. Veel mensen bepalen hun eigenwaarde aan de hand van externe factoren waar ze geen controle over hebben. Dit is vaak de mening van anderen, of onze eigen inschatting van de mening van de ander. De eigenwaarde wordt dus bepaald door wat familie, vrienden, een partner of de baas van diegene vindt.  

Wanneer iemand zijn of haar waardering af laat hangen van externe factoren, noemen we dat contingente zelfwaardering. Er zijn een aantal fases in het leven waarin iemand kwetsbaarder is voor een contingente zelfwaardering. Dit is bijvoorbeeld wanneer je naar de hogere school gaat. Vanaf dat moment word je beoordeeld of je prestaties, zowel op professioneel als of sociaal vlak. Daarnaast wordt het steeds makkelijker om je mening over een ander te verkondigen op het internet, en hangt het succes dat je daar behaald vaak af van de mening van de ander.  

Negatieve effecten van contingente zelfwaardering 

Het is duidelijk dat zelfwaardering van belang is voor het sociale welzijn. Negatieve contingente zelfwaardering kan negatieve effecten hebben op je mentale en sociale welzijn. Uit onderzoek komt naar voren dat mensen met een hoge contingente zelfwaardering meer negatieve emoties ervaren wanneer ze het gevoel hebben dat hun ego bedreigd wordt dan mensen met een lage contingente zelfwaardering. Daarnaast komt naar voren dat mensen met een hoge contingente zelfwaardering eerder alcohol gebruiken om hun sociaal functioneren te verbeteren en afwijzing van leeftijdsgenoten te voorkomen. Deze mensen drinken over het algemeen ook meer alcohol dan mensen met een lage contingente zelfwaardering.  

Wanneer je kampt met een lage zelfwaardering, zal je meer gefocust zijn op de korte momenten van geluk, en dan vooral wanneer deze momenten voortkomen uit complimenten van anderen. Op de lange termijn kan dit juist zorgen voor een negatief gevoel waarbij angst en een depressieve stemming op de loer liggen. Deze angst bestaat voornamelijk uit de vraag of je succesvol kan blijven en goed genoeg presteert. 

Hoe vergroot je je eigenwaarde?  

Volledig afkomen van het feit dat je je eigenwaarde laat afhangen van anderen is niet mogelijk. Dit komt omdat we van oorsprong sociale wezens zijn. Het oordeel van anderen is tot op zekere hoogte belangrijk voor ons, totdat het je dagelijks functioneren in de weg gaat zitten. Deze tips kunnen je helpen: 

  • Probeer de negatieve gedachten om te draaien naar positieve gedachten. Dit klinkt makkelijker dan het is. Je kunt bijvoorbeeld twee of drie zinnen voor jezelf bedenken en die vervolgens dagelijks herhalen. Op de lange termijn zullen de negatieve gedachten afnemen.  
  • Maak een lijst met alle goede kwaliteiten die jij bezit. Als je een laag zelfbeeld hebt, kan het lastig zijn om te accepteren dat ergens goed in bent. Toch bezit iedereen goede kwaliteiten. Hoe klein ook, probeer er een paar te bedenken! 
  • Stap uit je comfortzone. In je comfortzone is het veilig en zijn er weinig risico's, maar de kans dat je ontwikkeld is ook erg klein. Door het maken van fouten leer je, en dit kan je zelfvertrouwen vergoten! 

Wanneer je een lage eigenwaarde hebt, of je eigenwaarde laat afhangen van de mening van anderen, kan dit je dagelijks leven negatief beïnvloeden. Het kan fijn zijn om hier met iemand over te praten. Dit kan iemand uit je omgeving zijn, maar soms heb je behoefte aan een gesprek met een psycholoog. Dit kan door middel van het inplannen van een adviesgesprek of door direct contact op te nemen met ons.  

Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.

Bronnen: 

Jansen, D., & Vonk, R. (2005). Contingente zelfwaardering: betrouwbaarheid en validiteit van de Nederlandse globale en domeinspecifieke contingentieschaal. Nederlands tijdschrift voor de psychologie en haar grensgebieden, 60(1), 1–14. https://doi.org/10.1007/bf03062338

Wil je meer weten? Lees meer over dit onderwerp in onze artikelen

Wat is COMET en hoe wordt het gebruikt in therapie?

(9-1-2025)

COMET wordt vaak gebruikt wanneer iemand worstelt met een negatief zelfbeeld. Lees hier meer over deze therapie! Lees verder

Levensvragen door de levensloop: hoe onze zoektocht naar zingeving verandert

(3-1-2025)

De levensfasen die we doorlopen gaan gepaard met verschillende vragen die in die fase centraal staan. Lees hier meer over de zoektocht naar zingeving! Lees verder

Podcasts over mentale gezondheid: dit zijn onze tips

(2-1-2025)

Lees in deze blog over onze 7 tips voor de beste psychologie-podcasts! Lees verder

Hoe vind je motivatie om slechte gewoontes te doorbreken?

(27-12-2024)

Het nieuwe jaar is een uitstekend moment om slechte gewoontes aan te pakken! Lees hier hoe je motivatie kunt vinden om te werken aan je slechte gewoonten. Lees verder