Je wilt zo graag, maar het lukt maar niet: je veilig voelen in intieme relaties. Steeds weer als iemand dichtbij komt, bekruipt je de angst dat je gekwetst gaat worden. Om jezelf te beschermen, neem je afstand. “Zo lang niemand dichtbij komt, ben ik veilig.” Dit patroon is vaak het gevolg van bindingsangst. In deze blog vertel ik je meer over wat dit precies is en hoe het kan ontstaan.
Wat is bindingsangst?
Wanneer je last hebt van bindingsangst, lukt het je niet goed om een intieme relatie met een ander aan te gaan. Je bent bang om afgewezen, verlaten of ingeperkt te worden. Dit doet juist de meeste pijn bij mensen die heel dichtbij je staan. Om jezelf die pijn te besparen, houd je mensen op afstand. Dit kan ook in vriendschappen gebeuren, maar meestal gaat het om (potentiële) liefdespartners.
Hoe ontstaat bindingsangst?
Bindingsangst is vaak het gevolg van een bepaalde vorm van trauma. Bij trauma wordt al snel gedacht aan heftige ongelukken, oorlog of misbruik. Trauma heeft echter ook andere oorzaken. Bij bindingsangst kan er sprake zijn van een hechtingstrauma. Dit betekent dat je als kind onveilig gehecht bent geraakt aan jouw ouders of verzorgers. Er kunnen heel heftige dingen gebeurd zijn, zoals fysiek geweld. Maar je kunt bijvoorbeeld ook denken aan dat je veel genegeerd werd als kind, of dat je ouders je heel klein hielden. Dit heeft allemaal impact op hoe een kind zich emotioneel ontwikkelt.
Kort gezegd kon jij er niet op rekenen dat jouw ouders jou de liefde, veiligheid, vrijheid en erkenning gaven die je nodig had. De les die je leerde? Zij die het dichtst bij mij staan, kunnen er niet voor mij zijn. Of: ik kan alleen op mijzelf rekenen. Ook ontstaat vaak de overtuiging dat je het niet waard bent om van te houden.
De angst om je aan een ander te binden kan ook ontstaan door eerdere liefdesrelaties waarin je bent verlaten of de ander je op wat voor manier dan ook pijn deed. Bij een nieuwe relatie kun je bang zijn dat hij of zij jou ook weer zal kwetsen en teleurstellen.
Op welke manieren kan bindingsangst zich uiten?
Er zijn verschillende manieren waarop bindingsangst tot uiting kan komen en tot problemen kan leiden.
- Je stelt je naar iedereen gesloten op; je weet nu eenmaal nooit wie je gaat kwetsen. Dit maakt het moeilijk voor je om zowel vriendschappen als liefdesrelaties op te bouwen.
- Je bent in eerste instantie open naar nieuwe mensen, maar zodra de relatie hechter wordt, gaat het onveilig voelen en raak je op slot. Het gevolg is dat relaties zich niet verdiepen en sneller mislukken.
- Je bent erg wantrouwend in je relaties en voelt bijvoorbeeld continu de behoefte om anderen te controleren. De consequentie kan zijn dat de ander hierdoor juist afstand van je neemt.
- Je bent zeer gevoelig voor inperking van jouw vrijheid. Je reageert bijvoorbeeld snel boos of wijst de ander af wanneer hij of zij jou het gevoel geeft je iets op te willen leggen. Je stelt je niet snel open voor hulp, waardoor het voor jou en je partner moeilijk is om er samen aan te werken.
- Je probeert je angst te onderdrukken in de hoop de relatie te laten slagen en gebruikt hierbij middelen (alcohol, drugs), gaat extreem veel sporten, werken of zoekt een andere manier om jezelf te verdoven.
Wat is nu het lastige aan deze patronen? Jouw angst (de ander gaat mij pijn doen) leidt tot gedrag (de ander op afstand houden) waarmee je kans juist vergroot dat de ander bij je weggaat of in ieder geval op afstand blijft.
Hiermee wordt jouw overtuiging dat je niet goed genoeg bent of het niet waard bent om van te houden juist versterkt. Of leer je niet dat hecht zijn met een ander ook sámen kan gaan met behoud van jouw eigen wil en autonomie. Of - tot slot - houd je relaties alleen vol door jezelf geweld aan te doen met verslavingsgedrag.
Een vicieuze cirkel dus.
---
