Slaapproblemen bij jongeren komen steeds vaker voor en kunnen grote gevolgen hebben voor hun mentale en fysieke gezondheid. Van moeite met in slaap vallen tot langdurige slapeloosheid: slaaptekort heeft invloed op concentratie, stemming en zelfs de ontwikkeling van de hersenen. Maar wat zijn de oorzaken van slaapproblemen bij jongeren, en hoe kunnen deze worden aangepakt?
Waarom is dit een toenemend probleem onder jongeren?
Verschillende factoren dragen bij aan de toename van slaapproblemen bij jongeren. Een belangrijke oorzaak hierbij is de verschuiving in het biologische slaapritme die tijdens de puberteit plaatsvindt. De aanmaak van melatonine, het slaaphormoon, begint bij jongeren later op de avond, waardoor ze minder snel moe worden en later in slaap vallen. Tegelijkertijd blijven onder ander schooltijden hen dwingen om vroeg op te staan, wat kan leiden tot een chronisch slaaptekort.
Daarnaast spelen andere factoren ook een grote rol. Overmatig schermgebruik, vooral in de avonduren, verstoort de melatonineproductie en maakt het moeilijker om in slaap te vallen. Stress, prestatiedruk en sociale media kunnen de slaapkwaliteit verder verminderen. Ook een onregelmatig slaappatroon in het weekend, waarbij jongeren laat naar bed gaan en langer uitslapen, kan het natuurlijke ritme verstoren en leiden tot slaapproblemen op doordeweekse dagen.
Gevolgen van slaaptekort
Een tekort aan slaap heeft een negatieve invloed op zowel de cognitieve als emotionele ontwikkeling van jongeren. Concentratieproblemen, slechtere schoolprestaties en een verminderde emotionele regulatie kunnen het gevolg zijn. Daarnaast vergroot een verstoord slaapritme het risico op angststoornissen, depressie en zelfs gedragsproblemen. Op lange termijn kan chronisch slaaptekort bijdragen aan gezondheidsproblemen zoals een verzwakt immuunsysteem en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Hoe kunnen slaapproblemen bij jongeren worden aangepakt?
Gelukkig zijn er verschillende manieren om slaapproblemen bij jongeren te verminderen:
- Een vast slaapritme aanhouden: Op dezelfde tijd naar bed gaan en opstaan, ook in het weekend, helpt het biologische ritme te stabiliseren.
- Schermgebruik beperken: Het vermijden van beeldschermen minstens een uur voor het slapengaan kan de melatonineproductie verbeteren.
- Een rustgevende slaapomgeving creëren: Een donkere, stille en koele slaapkamer bevordert de slaapkwaliteit. Lees hier onze blog over het creëren van een gezonde slaap hygiëne.
- Ontspanning voor het slapengaan: Activiteiten zoals lezen, meditatie of ademhalingsoefeningen kunnen helpen om tot rust te komen en eerder in slaap te vallen.
- Beweging en daglicht: Voldoende beweging en blootstelling aan daglicht overdag ondersteunen een gezond slaapritme.
- Professionele hulp bij ernstige slaapproblemen: Bij aanhoudende slaapproblemen kan begeleiding van een psycholoog of slaapexpert helpen om onderliggende oorzaken aan te pakken. Let op! Bij Psycholoog.nl behandelen wij vanaf 18 jaar, jongeren onder de 18 jaar vallen daar dus niet onder. Je kan voor behandeling van slaapproblemen bij jongeren het beste contact opnemen met de huisarts om de juiste verwijzing te krijgen.
Bij Psycholoog.nl bieden we uitsluitend behandeling voor volwassenen (18+ jaar). Om een beter beeld te krijgen van jouw situatie vragen we je om contact op te nemen met ons aanmeldteam of een adviesgesprek in te plannen.
Bronnen:
GGZnieuws. Slaapproblemen en stoornissen bij jongeren: signaleren, diagnosticeren en behandelen.
Hersenstichting. Slaap en jongeren.
van Eldik, N., & Pillen, S. (2021). Slaapproblemen bij kinderen en jeugdigen. Slaapstoornissen in de psychiatrie: Diagnose en behandeling, 469-497.
