Mentale klachten zijn al zwaar genoeg, maar vooroordelen maken het vaak nog zwaarder. Stigma rond mentale gezondheid zorgt ervoor dat mensen zich schamen of twijfelen om hulp te zoeken terwijl juist die eerste stap zo belangrijk is.
Hoe werkt stigma en hoe belemmert het hulp zoeken?
Stigma kan op verschillende manieren ontstaan en invloed hebben op hoe iemand naar zijn klachten en hulp zoeken kijkt. De drie meest voorkomende vormen zijn:
- Publiek stigma: dit zijn de vooroordelen vanuit de samenleving. Iemand met een burn-out kan bijvoorbeeld te horen krijgen: ‘Iedereen is wel eens moe, stel je niet zo aan.’ Zulke opmerkingen maken het lastig om open te zijn over klachten en kunnen mensen ervan weerhouden hulp te zoeken.
- Zelfstigma: hierbij neemt iemand deze negatieve oordelen over en richt ze tegen zichzelf. Zo kan iemand met depressieve gevoelens denken: ‘Het is allemaal mijn eigen schuld, ik ben gewoon te zwak om hiermee om te gaan.’ Schaamte en zelfkritiek maken het nóg moeilijker om hulp te vragen.
- Structureel stigma: dit zijn hardnekkige stereotypen in media, beleid of werkcultuur. Denk aan een werkgever die gelooft dat iemand met psychische klachten minder betrouwbaar is en daarom besluit diegene niet aan te nemen. Zulke opvattingen kunnen mensen bang maken voor de gevolgen als ze hulp zoeken.
Deze vormen van stigma kunnen ertoe leiden dat mensen hun klachten verbergen, laat of helemaal geen hulp zoeken en zich onnodig geïsoleerd voelen. Angst voor negatieve reacties of vooroordelen zorgt vaak voor uitstelgedrag, waardoor klachten verergeren en herstel langer duurt. Het doorbreken van stigma en openheid over mentale gezondheid kan de drempel om hulp te zoeken verlagen en bijdragen aan sneller en effectiever herstel. Lees hier meer over de effecten van stigmatisering van mentale aandoeningen.
Wat kan je doen ondanks stigma’s?
- Praat met iemand die je vertrouwt: een vriend, familielid of je huisarts kan de eerste stap zijn naar de juiste hulp.
- Zoek betrouwbare informatie: kennis over mentale gezondheid en behandelmogelijkheden kan onzekerheid en schaamte verminderen.
- Onthoud dat je niet alleen bent: steeds meer mensen delen openlijk hun ervaringen, waardoor het taboe langzaam doorbroken wordt.
- Begin klein: je hoeft niet meteen alles te vertellen. Een eerste gesprek kan al opluchten en de weg vrijmaken voor verdere hulp.
Hulp zoeken is een moedige stap
Hulp vragen bij mentale klachten is geen teken van zwakte, maar juist van moed. Het laat zien dat je verantwoordelijkheid neemt voor je eigen welzijn en bereid bent stappen te zetten om je beter te voelen. Iedereen kan mentaal vastlopen en ondersteuning zoeken is een belangrijke eerste stap richting herstel.
Bij Psycholoog.nl bieden we laagdrempelige, volledig online ondersteuning voor volwassenen (18+) met milde mentale klachten, zoals stress, somberheid of angst. Er zijn geen lange wachtlijsten en je kunt vaak snel terecht voor een eerste gesprek. Wil je weten of wij iets voor jou kunnen betekenen? Neem dan gerust contact op met ons aanmeld- en adviesteam voor vrijblijvend advies.
