Bij mentale klachten denken veel mensen al snel dat de eerste stap in het zoeken van de juiste ondersteuning, het krijgen van een diagnose is. Vaak komt dan ook de term DSM-classificatie voorbij. Maar wat betekent dat eigenlijk? En is therapie ook mogelijk zonder zo’n officieel label? Het antwoord is: ja, dat kan zeker. In deze blog leggen we uit hoe dat zit.
Wat is een DSM-classificatie?
De DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) is een internationaal handboek dat hulpverleners gebruiken om psychische problemen te classificeren. Het is een soort woordenboek met categorieën, bedoeld om klachten zo eenduidig mogelijk te beschrijven.
Belangrijk om te weten: een DSM-classificatie is geen echte diagnose in de zin van een verklarende oorzaak. Het is een beschrijving van klachten in termen van een bepaalde categorie (zoals depressie of angststoornis), maar zegt niets over waarom iemand deze klachten heeft of hoe ze precies ontstaan zijn.
Diagnose versus classificatie
Een diagnose in bredere zin betekent eigenlijk: een verklaring voor de klachten. In de psychologie kijken we bijvoorbeeld naar onderliggende patronen, persoonlijke geschiedenis, context en copingmechanismen. Dat kan veel dieper gaan dan een DSM-label.
Bij veel psychologen (zoals bij Psycholoog.nl) kijken we daarom verder dan alleen een classificatie. We proberen samen met jou te begrijpen wat er speelt, welke factoren bijdragen aan je klachten en wat je nodig hebt om vooruit te komen.
Kan je dan wel behandeld worden zonder DSM-label?
Ja! Er zijn namelijk verschillende routes. In de reguliere, verzekerde zorg is vaak een DSM-classificatie nodig om behandelingen vergoed te krijgen. Maar dat betekent niet dat dit altijd de beste of enige manier is.
Bij vrijgevestigde praktijken of binnen de onverzekerde zorg kan je ook terecht zonder label. De focus ligt dan op jouw verhaal en op praktische doelen, in plaats van op een administratieve classificatie.
De voordelen van therapie zonder label
- Minder stigmatiserend
Een DSM-label kan soms voelen als een stempel, terwijl veel mensen liever naar zichzelf kijken zonder zich in een hokje te plaatsen. - Meer focus op jou als persoon
Zonder standaard classificatie kan de behandeling veel meer afgestemd worden op jouw unieke situatie en behoeften. - Flexibiliteit in behandeling
Je zit niet vast aan vaste zorgpaden of protocollen die horen bij een DSM-classificatie. Dit kan meer ruimte geven om te werken aan wat voor jou echt belangrijk is.
Je bent meer dan een label
Een DSM-classificatie kan nuttig zijn, bijvoorbeeld voor communicatie tussen zorgverleners of voor vergoeding van zorg. Maar het is niet de enige manier om psychische klachten te begrijpen en te behandelen. Therapie kan zeker ook zonder officieel label, en in sommige gevallen kan dit zelfs beter passend zijn voor de situatie.
Wil je meer weten over de mogelijkheden van therapie zonder diagnose of label? Bij Psycholoog.nl bieden we uitsluitend onverzekerde zorg, waarbij we kijken naar jou als individu. Plan een gratis adviesgesprek in of neem contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
Bronnen:
Barlow, D. H., Sauer-Zavala, S., Carl, J. R., Bullis, J. R., & Ellard, K. K. (2016). The nature, diagnosis, and treatment of neuroticism: Back to the future. Clinical Psychological Science, 2(3), 344–365.
Dalgleish, T., Black, M., Johnston, D., & Bevan, A. (2020). Transdiagnostic approaches to mental health problems: Current status and future directions. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 88(3), 179–195.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5e ed.).
