Wat is altruïsme?

Altruïsme wordt ook wel onbaatzuchtigheid genoemd. Maar wat is altruïsme nu eigenlijk? En kun je leren om altruïstisch te worden? 

Wat betekent altruïsme?  

Altruïsme betekent dat je handelt op een manier waarbij het belang van andere mensen voorop staat. Het welzijn van anderen is belangrijk en je eigen belangen worden buiten beschouwing gelaten. Je stelt het helpen van anderen als prioriteit. De persoonskenmerken die worden geassocieerd met altruïsme zijn:  

• Empathie 
• Vriendelijkheid  
• Sociale connecties maken 
• Situaties kunnen verbeteren 

De betekenis van altruïsme hangt af van het vakgebied. Het psychologisch altruïsme wordt gedefinieerd als iemand die gemotiveerd is om het welzijn van anderen te vergroten. Het tegenovergestelde van altruïsme is egoïsme. Psychologisch altruïsme wordt gekenmerkt door het verlangen om iemand te helpen die hulp nodig heeft. Hier komen gevoelens van bezorgdheid en begrip voor de ander bij kijken.  

Soorten altruïsme 

Er zijn verschillende soorten altruïsme. De verschillende soorten worden hieronder weergegeven:  

• Wederzijdse altruïsme: deze vorm van altruïsme is gebaseerd op een relatie van geven-en-nemen. De persoon die een dienst verleend verwacht er dus iets voor terug. Ook de mensen die geholpen worden voelen zich verplicht om een wederdienst te leveren.  
• Genetisch altruïsme: bij deze vorm van altruïsme help je alleen je naaste familieleden. Andere mensen uit je omgeving help je niet.  
• Groep-geselecteerd altruïsme: bij deze vorm van altruïsme verleen je hulp aan een groep waarbij je je verbonden voelt. Dit kan bijvoorbeeld een vriendengroep of een sportteam zijn.
• Puur altruïsme: een andere naam voor deze soort altruïsme is moreel altruïsme. Je helpt hierbij iemand zonder er iets voor terug te verwachten. Je doet dit zelfs als het riskant is om de hulp te verlenen.  

Kun je leren om meer altruïstisch te worden? 

Er zijn bewijzen gevonden waardoor aangetoond kan worden dat altruïsme zich in de hersenen bevindt. Dit zou betekenen dat iedereen tot op zekere mate altruïstisch kan zijn. Psychische stoornissen kunnen dit verstoren. Denk bijvoorbeeld aan psychopaten. Deze mensen zijn het tegenovergestelde van altruïstisch. Uit onderzoek is gekomen dat de amygdala van psychopaten ongeveer 10-18% kleiner is dan bij andere mensen. Dit zou dus betekenen dat de amygdala in verband staat met het altruïsme.   

Uit een onderzoek is gekomen dat de hersenen van buitengewone altruïstische mensen speciale eigenschappen hebben. Deze mensen kunnen angsten van andere mensen beter herkennen. Hun amygdala reageert sterker op deze angst. Iemand die een pure altruïst is, zet zichzelf niet in het middelpunt, en maakt geen onderscheid tussen de waarde van mensen.