Codependentie betekent letterlijk mede afhankelijkheid. Het ontstaat in de kindertijd als een reactie op trauma. Wanneer je codependent gedrag vertoond ben je emotioneel afhankelijk van een persoon. Je gedraagt je naar de wensen en verwachtingen van een ander. Dit kan een onbewust patroon zijn waar je telkens negatieve gevoelens aan overhoudt. Je kunt je er bijvoorbeeld boos of onzeker door voelen.
Een kenmerk van codependentie is dat je vaak moeite hebt met relaties. Je bent bang dat mensen je afwijzen voor wie je echt bent en laat niet gemakkelijk je echte emoties zien. Dit kan een gezonde en langdurige relatie in de weg zitten.
Wanneer je codependent gedrag vertoont heb je vaak moeite met het stellen van gezonde grenzen en met gezonde eigenwaarde. Jouw gevoel van eigenwaarde en liefde is afhankelijk van wat iets wat je wel of juist niet doet. Je hebt bevestiging van een ander nodig. Dit kan ervoor zorgen dat je een negatief zelfbeeld ontwikkeld.
Hoe ontstaat codependentie?
Codependentie kan ontstaan door trauma in de kindertijd. Het kind groeit op in een ongezonde en destructieve gezinssituatie. Dit creëert een onveilige hechtingsstijl. Een voorbeeld van een onveilige hechtingsstijl is de gedesorganiseerde hechtingsstijl. Bij deze hechtingsstijl zoekt het kind toenadering tot de ouder, maar levert dit tegelijkertijd stress op. Deze hechtingsstijl komt veel voor na trauma. Deze manier van hechten komt in latere relaties weer naar voren, samen met de patronen die gevormd zijn.
Er zijn twee manieren waarop een ongezonde en destructieve gezinssituatie zich kan voordoen:
- Wanneer de behoeftes van een of beide ouders erg aanwezig zijn in de kindertijd, dan kan dit ten koste gaan van de ruimte voor de gevoelens van het kind. Dit heet parentificatie. Jij hebt je als kind verantwoordelijk gevoeld voor de behoeftes en emoties van je ouders. Hierdoor heb je aangeleerd je eigen emoties en gevoelens aan de kant te zetten.
- Wanneer je niet hebt geleerd om met je emoties om te gaan, is er sprake van emotionele verwaarlozing. Je ouders hadden geen oog voor jouw behoeftes of beschikten niet over de juiste vaardigheden om jouw behoeftes te ondersteunen. Het kan zijn dat jouw ouders dit vroeger niet geleerd hebben. Ook hier kan een ongezonde hechtingsstijl uit ontstaan.
Psychische stoornis
Een vorm van codependentie is een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis. Iemand met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis is bijna compleet afhankelijk van een ander. Hij of zij denkt dat hij of zij het leven niet aankan zonder deze persoon. Iemand met een afhankelijke persoonlijkheidsstoornis heeft weinig vertrouwen in het eigen kunnen en vindt het heel lastig om zelf ergens naar toe te gaan en zelf aan iets te beginnen.
