Autisme is een neurodiverse ontwikkelingsstoornis die zich uit in een breed scala aan symptomen. Omdat het om een spectrum gaat, kan de manier waarop autisme zich manifesteert sterk verschillen per persoon. Er bestaat dan ook geen enkele therapievorm die voor iedereen met autisme werkt. Wat voor de één helpend is, sluit mogelijk minder goed aan bij de behoeften van een ander.
In deze blog nemen we verschillende therapievormen onder de loep en bekijken we welke ondersteuning ze kunnen bieden aan mensen binnen het autismespectrum.
Belangrijk om te benadrukken: autisme is een vorm van neurodiversiteit. Het is geen aandoening die 'genezen' moet of kan worden, en therapie is dan ook niet gericht op het wegnemen van autisme zelf. Wel kan therapie helpen bij het omgaan met uitdagingen die iemand in het dagelijks leven ervaart, zoals overprikkeling, sociale communicatie of het vinden van structuur.
Psycho-educatie
Een veelgebruikte eerste stap in de begeleiding bij autisme is psycho-educatie. Dit houdt in dat iemand uitleg krijgt over wat autisme is, hoe het zich bij henzelf uit, en wat dit betekent voor het dagelijks functioneren. Deze kennis helpt om gedrag en reacties beter te begrijpen, zowel voor de persoon zelf als voor hun omgeving. Psycho-educatie kan bijdragen aan acceptatie, vermindering van zelfkritiek en het ontwikkelen van strategieën die beter passen bij de eigen behoeften.
Voor ouders, partners of collega’s van iemand met autisme kan psycho-educatie ook waardevol zijn, omdat het meer begrip mogelijk maakt in de onderlinge communicatie.
Vaardigheidstraining
Sommige mensen met autisme ervaren uitdagingen in het aanleren of toepassen van sociale of praktische vaardigheden. Vaardigheidstrainingen kunnen gericht zijn op:
- Sociale communicatie en interactie
- Plannen en organiseren
- Omgaan met prikkels en stress
- Zelfzorg en het ontwikkelen van een dagstructuur
Cognitieve gedragstherapie CGT
Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een bewezen effectieve therapievorm voor veel psychische klachten, en wordt ook toegepast bij mensen met autisme, met name als er sprake is van bijkomende problematiek zoals angst, depressie of dwanggedachten.
CGT helpt om gedachten, gevoelens en gedrag beter te begrijpen en eventueel bij te sturen. Wel is het belangrijk dat de psycholoog CGT aanpast aan de informatieverwerking en behoeften van iemand met autisme.
Acceptance and Commitment Therapy ACT
ACT is een relatief nieuwe therapievorm die ook in opkomst is bij mensen met autisme. In plaats van symptomen te willen 'wegwerken', richt ACT zich op het vergroten van flexibiliteit: leren omgaan met en het accepteren van lastige gedachten of gevoelens.
Voor mensen met autisme kan ACT helpen bij het omgaan met overprikkeling, onzekerheid of het gevoel 'anders' te zijn. Ook bevordert het acceptatie van het eigen neurodiverse brein, zonder voortdurend te streven naar anders willen functioneren. In plaats van te streven naar verandering, ligt de focus op leven naar je waarden. Zo helpt ACT mensen met autisme om dichter bij zichzelf te blijven en vanuit hun eigen kracht keuzes te maken.
Lees hier onze blog specifiek geschreven over ACT bij autisme.
Wat werkt?
Er is geen 'one size fits all' als het gaat om therapie bij autisme. Wat werkt, hangt af van de persoon zelf, persoonlijke voorkeuren, behoeften en eventuele bijkomende klachten. Wat erg belangrijk is, is dat de therapie aansluit bij de beleving van het individu en vertrekt vanuit acceptatie in plaats van aanpassing aan een norm.
Bij Psycholoog.nl bieden we mentale hulp aan mensen met milde klachten passend bij autisme. Het is bij ons niet mogelijk om een diagnose te ontvangen voor autisme. Plan vrijblijvend een adviesgesprek in of neem direct contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken. Tijdens dit adviesgesprek bespreken we jouw klachten, onze werkwijze, en maken wij de afweging of wij jou de juiste hulp kunnen bieden.
Meer blogs lezen? Klik dan hier.
Bronnen:
Spain, D. e.a. (2015). Cognitive behaviour therapy for adults with autism spectrum disorders and psychiatric co-morbidity: A review. Research in Autism Spectrum Disorders, 9, 151-162.
Pahnke, J. e.a. (2019). Acceptance and commitment therapy for autistic adults: an open pilot study in a psychiatric outpatient context. Journal of Contextual Behavioral Science, 13, 34-41.
