Herken je dat gevoel wanneer je een bericht stuurt naar iemand en geen onmiddellijk antwoord ontvangt? Opeens stromen er allerlei gedachten door je hoofd, zoals: "Heb ik iets verkeerds gedaan? Wil die persoon niets meer met me te maken hebben? Is er iets ernstigs gebeurd?" Je raakt verstrikt in een negatieve denkcyclus die alleen maar sterker wordt. Het lijkt alsof je nergens anders meer aan kunt denken, en deze gedachten beginnen je volledig in beslag te nemen.

Wat is catastrofaal denken?  

Bij catastrofaal denken neigen mensen ertoe het ergst mogelijke scenario te overwegen en gebeurtenissen pessimistischer te zien dan ze werkelijk zijn. Dit gedachtepatroon is een vorm van vertekend denken waarbij de waarschijnlijkheid van negatieve gebeurtenissen wordt overschat. Men verwerkt alle beschikbare informatie in een denkbeeldig scenario waarin alles mis kan gaan. Met catastrofaal denken probeert men zich voor te bereiden op het ergst denkbare, in een poging meer controle over de situatie te verkrijgen. Helaas biedt catastrofaal denken geen daadwerkelijke controle over de situatie; integendeel, het kan leiden tot verlies van controle en verhoogde angst. 

Hoe kan je met catastrofaal denken omgaan?  

Bij catastrofaal denken kom je terecht in een cyclus van negatieve gedachtes die intenser worden. Je kan je op deze momenten overweldigd voelen door angst, paniek en verdriet. Het is belangrijk om hierbij de cyclus op tijd af te breken. De volgende tips kunnen hiermee helpen.  

  • Zoek manieren die jou helpen: Zoek naar manieren om op het moment afstand te nemen van je catastrofale gedachten. Ontdek wat je kan helpen om op die momenten meer innerlijke rust te vinden. Dit kan variëren van het beluisteren van je favoriete afspeellijst, naar de bioscoop gaan, een wandeling maken, of erover praten met vrienden.
  • Mindfulness: Door mindfulnessmeditatie te beoefenen, kun je leren om je doemgedachten te aanvaarden. Het doel is om op een niet-oordelende manier naar je gedachten te kijken en de catastrofale gedachten te omarmen als iets dat opkomt en weer verdwijnt, zonder dat je erop hoeft te reageren.
  • Het gebruiken van een G-Schema:Een hulpmiddel vanuit de cognitieve gedragstherapie, dat vaak gebruikt wordt, is het G-Schema. In dit schema beschrijf je de gebeurtenis, gedachten, gevoelens, gedrag en gevolg. Je doet dit om van een afstand naar je doemgedachten te kijken. Je kan meer informatie vinden in de volgende blog.  
  • Opschrijven van je gedachten: je gedachten lijken soms op een stromende waterval. Wanneer je in de waterval zit, dan kan je helemaal overweldigd worden van de gedachten. Het kan dan soms helpen om van een afstand naar je gedachten te kijken. Dit kan je doen door je gedachten op te schrijven.
  • Het zoeken van hulp: Soms kan catastrofaal denken je leven beheersen, waarbij je aanzienlijke energie besteedt aan deze gedachten, wat zeer vermoeiend en frustrerend kan zijn. Het zoeken van aanvullende ondersteuning is van cruciaal belang, omdat catastrofaal denken vaak gepaard gaat met verstoorde cognitieve patronen. Cognitieve gedragstherapie kan effectief zijn bij het herstructureren van deze gedachten.

Heb jij last van catastrofaal denken en wil je hier graag met een psycholoog over praten? Neem dan contact op met ons aanmeldteam of plan een adviesgesprek in!

Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht

Wil je meer weten? Lees meer over dit onderwerp in onze artikelen

Mindfulness integreren in je dagelijks leven zonder extra tijd te investeren

(3-12-2024)

Mindfulness kan je helpen bij verschillende mentale klachten. Dit hoeft geen grote impact te hebben op je dagelijks leven, je kunt mindfulness makkelijk integre… Lees verder

Het verschil tussen gezonde reflectie en destructief piekeren

(28-11-2024)

Nadenken over bepaalde situaties kan heel nuttig zijn, maar het kan ook doorslaan naar piekeren. Lees hier meer over het verschil! Lees verder

Het belang van hobby's voor je mentale gezondheid

(15-11-2024)

Hobby's kunnen een grote impact hebben op onze stemming, sociale interacties en ons stressniveau. Lees er in deze blog meer over! Lees verder

De impact van verkiezingsuitslagen: hoe om te gaan met politieke stress?

(13-11-2024)

De verkiezingsuitslagen kunnen een hoop emoties teweeg brengen: vreugde en hoop, of juist angst en hopeloosheid. Lees verder