Uit onderzoek komt naar voren dat ongeveer 70% van de Nederlanders er moeite mee heeft om een schoonzoon met een psychische aandoening te accepteren. Dit laat zien dat er nog steeds een stigma bestaat rondom mensen met psychische problemen. Lees in deze blog meer over de gevolgen die een stigma kunnen hebben.
Wat is stigma?
Stigma kan worden omschreven als het veroordelen of benadelen van iemand op basis van een negatief label. Mensen met mentale problemen worden vaak als anders, onvoorspelbaar, onverantwoordelijk of gevaarlijk gezien. Er wordt verwacht dat deze mensen bepaalde maatschappelijke rollen niet kunnen vervullen. Het gevolg hiervan is dat deze mensen worden buitengesloten van delen van de samenleving. Bepaalde beroepen kunnen bijvoorbeeld niet meer worden uitgeoefend.
Er zijn verschillende niveaus waarop stigma zich kan voordoen. Je hebt stigma op structureel niveau. Dit betekent dat er vanuit de samenleving een stigma wordt gelegd op een persoon of een groep. Daarnaast bestaat er ook nog zelfstigmatisering. Dit betekent dat iemand stigmatiserende uitspraken over zichzelf doet (ik heb ADHD, dus ik kan me niet voor een lange tijd concentreren).
De negatieve effecten van stigma
Wanneer je kampt met mentale problemen, kan het zijn dat je tegen een aantal belemmeringen aanloopt in het dagelijks leven. Uit onderzoek komt naar voren dat mensen met mentale problemen minder vaak een vaste partner hebben, minder structuur in hun dag hebben, minder vaak betaald werk doen en vaker alleen wonen. Ook hebben ze minder sociale contacten, ervaren ze minder steun vanuit de omgeving en hebben ze een lagere levensverwachting. Een deel van deze negatieve gevolgen kan worden veroorzaakt door stigma vanuit de omgeving of vanuit de persoon zelf.
Een ander negatief effect van stigma op mensen met een psychische aandoening is de kwaliteit van zorg die ze ontvangen. De levensverwachting van deze mensen is gemiddeld 20 jaar korter. Dit komt onder andere omdat er voor de behandeling van psychische klachten minder geld beschikbaar is dan voor de behandeling van lichamelijke klachten.
Ook bij het vinden van een nieuwe baan speelt stigma een rol. Vaak houden mensen hun psychische problemen voor zichzelf tijdens een sollicitatiegesprek. Het risico daarop afgewezen te worden is te groot. Terwijl openheid hierover kan zorgen voor bijvoorbeeld aanpassingen in werktijden, werkuren of werkplek.
De weg naar destigmatiseren
Sinds een aantal jaren is er in Nederland steeds meer aandacht voor het destigmatiseren van mensen met psychische aandoeningen. Zo zijn er verschillende mediacampagnes opgesteld die erop gericht waren het begrip van mensen met een psychische aandoening te vergroten. Deze campagnes zijn zowel landelijk als in specifieke doelgroepen ingezet. Een voorbeeld hiervan zijn interventies op de werkvloer. Als laatst vindt er destigmatisering plaats in de directe omgeving van de persoon met de psychische aandoening.
Een belangrijk onderdeel van destigmatisering is het herstel van iemand met een psychische aandoening. Als het stigma afneemt, is er meer ruimte voor een blijvend herstel. Daarnaast speelt empowerment een belangrijke rol. Hierbij wordt er gefocust op de sterke kanten van iemand met een psychische aandoening. Niet alleen door de persoon zelf, maar ook door de omgeving.
Stigmatisering kan ervoor zorgen dat herstel uitblijft of mentale problemen verergeren. Merk jij dat je kampt met mentale klachten en wil je hier graag over praten met een psycholoog? Dit kan door middel van het inplannen van een adviesgesprek of door direct contact op te nemen met ons.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
