Koopdrang is iets dat iedereen wel eens ervaart; de behoefte om iets te kopen. Dit kan dan komen door verveling, maar de producten hebben wel een bepaalde waarde voor je. Hoe ontwikkelt koopdrang zich in een verslaving, ook wel koopziekte? Onder een koopverslaving wordt verstaan dat je een permanente drang ervaart om te kopen, ongeacht de financiële middelen hiervoor. De producten die je koopt hebben dan ook geen waarde meer, het gaat hierbij echt specifiek om het gevoel dat de aankoop zelf je geeft. In deze blog lees wat hier de gevolgen van kunnen zijn.
Oorzaak
Digitalisering van onze maatschappij draagt eraan bij dat we steeds meer mogelijkheden hebben om veel te bestellen, zelfs wanneer je op dat moment het geld er niet eens voor hebt. De perfecte plaatjes die geschetst worden op sociale media kunnen zorgen voor een verlaag zelfbeeld. Dit verlaagde zelfbeeld in combinatie met de mogelijkheid om altijd en overal via het internet spullen te bestellen maakt dat een shopverslaving steeds meer voorkomend is. Online winkelen is steeds toegankelijk geworden, mede doordat er platforms zijn die het mogelijk maken om achteraf te betalen. Op deze manier kunnen er grote schulden ontstaan.
Naast de invloed van de online-wereld, is een koopverslaving vaak samen voorkomend met andere mentale problematiek. Angststoornissen, stemmingsstoornissen, impulsief gedrag en middelengebruik kunnen ervoor zorgen dat je gevoeliger bent om ook een koopverslaving te ontwikkelen.
Gevolgen op korte termijn
Op de korte termijn zorgen aankopen voor een positief gevoel. Je voelt je blij en gelukkig doordat je het jezelf gunt om de aankopen te doen of doordat je bijvoorbeeld complimenten erover ontvangt van anderen. Dit geeft kleine geluksmomentjes. Je bent blij met de aankopen die je zojuist hebt gedaan en ervaart nog niet de consequenties hiervan. Maar dit positieve gevoel is van korte duur. Soms kan het zelfs al weg zijn op het moment dat je de winkel uitloopt.
Gevolgen op lange termijn
Een koopverslaving zorgt voor mentale afhankelijkheid; je wordt afhankelijk van die kleine geluksmomentjes. Je probeert deze dan ook zo vaak mogelijk te ervaren. Op de langere termijn zal je problemen gaan ondervinden van je koopgedrag. De volgende problemen kunnen zich gaan voordoen:
- Geldproblemen. Als je aan een koopverslaving lijdt, heb je een grote kans om in de schulden terecht te komen. Dit zorgt voor stress en zorgen over financiën.
- Negatieve gedachten over jezelf omdat je je niet hebt kunnen inhouden. Deze negatieve gedachten kunnen leiden tot depressieve gevoelens of gevoelens van minderwaarde.
- Vicieuze cirkel. Voor mentale problematiek kan koopverslaving een manier van coping zijn. Maar, de koopverslaving op zich kan onrust, angst en slaapproblemen veroorzaken waardoor de mentale problemen zullen toenemen. Dan kom je in een vicieuze cirkel terecht, en het kan lastig zijn om hier uit te stappen.
- Isolement. Koopverslaving kan gevoelens van schaamte veroorzaken. Wanneer de schaamte dusdanig is kan dit ervoor zorgen dat je afstand gaat nemen van vrienden of familie. Door deze sociale isolatie kunnen depressieve gevoelens opkomen.
Hoe stop je met kopen
Dit pak je aan bij de bron: waarom heb je een koopverslaving? Waar komt de drang vandaan om zoveel aankopen te doen? Hier onderliggend aan zitten vaak negatieve gevoelens zoals spanning, verdriet, onzekerheid of rusteloosheid. Om een koopverslaving aan te pakken is het belangrijk om te achterhalen waarom je deze negatieve gevoelens ervaart. Koopverslaving vraagt om een behandeling die op tijd wordt gestart. Dus zodra je signalen herkend is het belangrijk om hulp te zoeken. De eerste stap daarbij is dan ook bewustwording. Zolang je blijft ontkennen dat jouw gedrag een probleem aan het vormen is, sta je ook niet open om hier iets aan te veranderen. Trap daarom tijdig op de rem en voorkom dat jouw koopgedrag zich gaat vertalen in een verslaving.
Ben je bang dat je een koopverslaving aan het ontwikkelen bent? Dan kan onze psycholoog jou helpen om dit te voorkomen. Neem contact op met ons aanmeldteam of plan een vrijblijvend adviesgesprek in.
Bronnen:
Niedermoser, D. W., Petitjean, S., Schweinfurth, N., Wirz, L., Ankli, V., Schilling, H., Zueger, C., Meyer, M., Poespodihardjo, R., Wiesbeck, G., & Walter, M. (2021). Shopping addiction: A brief review. Practice Innovations, 6(3), 199–207.
Boemans, J. A. J., & Egger, J. I. M. (2010). Koopverslaving of oniomanie.
