Na een lange dag kan het goed zijn dat je je moe voelt, prikkelbaar bent en je je minder goed kan concentreren. Dit zijn tekenen dat je overprikkeld bent. Wat kun je doen op dat soort momenten, en hoe zorg je ervoor dat je dit minder snel overkomt? Lees er hier meer over!
Wat is overprikkeling?
Prikkels zijn alle stukjes informatie die binnenkomen in je brein. Denk bijvoorbeeld aan alles wat je kan zien, proeven, voelen of ruiken. Maar ook gedachten, emoties en sociale interacties zijn voorbeelden van prikkels. Deze prikkels worden door je brein verwerkt, en dit gebeurt onbewust. Normaal kan je brein prikkels ordenen en filteren, maar bij overprikkeling lukt dit niet goed. Overprikkeling betekent dan ook dat je zenuwstelsel te veel prikkels tegelijk moet verwerken, waardoor je overbelast raakt. Hierdoor stapelen ze zich op en kun je bijvoorbeeld sneller moe of emotioneel worden.
Wanneer raak je sneller overprikkelt?
De oorzaken van overprikkeling kunnen heel verschillend zijn. Als je ergens bent waar veel mensen, lichten en geluiden zijn kan het zijn dat je snel overprikkeld bent. Ook na een drukke dag kan overprikkeling optreden. Overprikkeling speelt ook een rol bij een aantal mentale aandoeningen:
- Autisme: mensen met autisme ervaren prikkels vaak sterker en vinden het moeilijk om prikkels te filteren. Ook duurt het langer om na een drukke situatie weer “op te laden”. Dit kan zorgen voor intense emotionele reacties of het terugtrekken en stoppen met praten.
- ADHD: mensen met ADHD vinden het vaak moeilijker om een onderscheid te maken tussen hoofd- en bijzaken. Hierdoor is het lastig om te focussen op een gesprek, als je ook de muziek op de achtergrond hoort. Dit kan leiden tot concentratieproblemen.
- Hoogsensitiviteit: als je hoogsensitief bent, komen prikkels intenser binnen dan bij anderen. Het kan daarom moeilijker zijn om prikkels te filteren en te verwerken. Dit kan zorgen voor vermoeidheid en heftige emoties.
Wat kun je doen als je overprikkeld bent?
Als je overprikkeld bent is het belangrijk om je zenuwstelsel weer tot rust te laten komen. Dit lukt het beste door prikkels te verminderen en te focussen op herstel. Een aantal manieren waarop je dat kan doen zijn:
- Zoek een rustige plek: ga even weg uit de drukte, ga bijvoorbeeld naar een andere kamer of naar buiten.
- Sluit prikkels af: zet een koptelefoon op of doe oordoppen in.
- Focus op je ademhaling: door rustig in door je neus en uit door je mond te ademen reguleer je je ademhaling en daarmee je stressniveau.
Naast tips die helpen om overprikkeling in het moment tegen te gaan, is het ook belangrijk om overprikkeling op lange termijn te voorkomen:
- Plan je rustmomenten: dit kun je doen na je werk of na school. Zorg voor een rustige en stille omgeving.
- Bouw herstel op: zorg ervoor dat je na drukke activiteiten de tijd neemt om weer op te laden. Plan bijvoorbeeld bewust een lege dag in.
- Leer je signalen kennen: vaak voel je overprikkeling al aankomen. Je voelt je wellicht meer gespannen, sneller geïrriteerd of hebt meer moeite met concentreren.
Overprikkeling is het signaal dat je lichaam geeft dat het rust nodig heeft. Het is goed om hiernaar te luisteren. Dit kan soms best een uitdaging zijn. Een psycholoog kan je helpen om de signalen van overprikkeling te herkennen, en kan helpen bij het herstel. Bekijk hier wat Psycholoog.nl voor je kan betekenen. Neem direct contact op met ons aanmeldteam of plan vrijblijvend een gratis adviesgesprek in.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
