Wat is pesten in het kort?
- Pesten is een vorm van agressie richting anderen.
- Soorten pestgedrag zijn:
- Fysiek pesten
- Verbaal pesten
- Sociaal pesten
- Cyberpesten
- Pesters willen vaak macht of zich beter voelen. Ze zijn vaak zelf onzeker.
- 1 op de 10 leerlingen op de basisschool wordt gepest.
- 1 op de 8 werknemers wordt op de werkvloer gepest.
- Door meer zelfvertrouwen en voor jezelf op te komen kun je het pesten minderen of stoppen.
Ben jij een werkgever of (HR-)manager en wil jij verzuim tegengaan?
➔ Bekijk dan ons aanbod voor jouw werknemers
Ben jij een werknemer en wil je meer weten over een traject via jouw werkgever?
➔ Lees er hier meer over
Wat is pesten?
Pesten is wanneer iemand wordt gekwetst, uitgelachen of buitengesloten. Dit is anders dan plagen.
Pesten is een vorm van agressie en bedoeld om een ander pijn te doen. Het kan lichamelijk pijn doen of het kan geestelijk pijn doen. Als je gepest wordt, maakt dat je onzeker, en daar kun je je leven lang last van hebben.
Pesten op school of bij een sportclub komt veel voor bij kinderen en tieners. Ook onder volwassenen komt het nog steeds voor, zoals bij pesten op het werk of tussen buren onderling.
Slachtoffer zijn is heel erg vervelend. Een gevolg is bijvoorbeeld dat je niet meer naar school/werk durft, dat je slechter slaapt, dat je slechtere cijfers haalt, of minder goed presteert. Het kan ook zijn dat je je schaamt. Je hoopt dat het ophoudt maar durft er niet over te praten met je ouders. Het treiteren kan uiteindelijk leiden tot psychische klachten zoals eenzaamheid, faalangst en depressie.
Er zijn drie belangrijke kenmerken van pesten:
- De dader wil de ander pijn doen (lichamelijk of geestelijk). Het is dus altijd een bewuste actie.
- Het vindt over een langere periode plaats, niet één keer.
- Er is sprake van een duidelijk machtsverschil. De pester heeft de overmacht. Degene die gepest wordt is bijvoorbeeld: minder sterk, heeft minder vrienden of heeft een lagere sociale status.
Vormen van pesten
Er zijn veel verschillende vormen van pesten. Vier belangrijke staan hieronder op een rijtje:
- Fysiek. Je wordt bijvoorbeeld achterna gezeten op weg naar huis en geslagen, geschopt of geduwd.
- Verbaal. Klasgenoten schelden je bijvoorbeeld uit op het schoolplein. Het kan ook zijn dat ze je beledigen of discrimineren.
- Sociaal. Anderen praten over je buiten je om of ze negeren je. Je wordt buitengesloten. Sociaal pesten doet pijn: je vriendschappen lijden eronder of je reputatie lijdt eronder (hoe je bekend staat bij anderen).
- Via internet (cyberpesten). Denk bijvoorbeeld aan: een klasgenoot zet een gênante foto van je op Facebook of iemand maakt je belachelijk in een Whatsappgroep.
Waarom pesten mensen?
Sommige mensen lopen iets meer risico om gepest te worden dan anderen. Pesters richten zich vaker op mensen die minder goed voor zichzelf kunnen opkomen. De pester ziet een zwakke plek. Als de gepeste dan hevig reageert, weet de pester dat het raak was. Dit kan er voor zorgen dat hij een nieuw mikpunt heeft voor zijn pesterijen. Met sociale vaardigheden kun je je weerbaarder maken. Voor jezelf opkomen betekent dat je sterk bent, een reden voor een pester om te minderen of op te houden.
Waarom pest iemand?
- Een pester wil veel macht over anderen. Het is op zich niet fout om sterk en machtig te willen zijn. Wel blijkt dat kinderen of jongeren die dat graag willen, wat vaker pesten. Ze kiezen een zwak slachtoffer en voelen zich machtig. Dit kan ook zijn omdat ze jaloers zijn op de ander, en hen daarom naar beneden halen.
- Een pester is onzeker. Met een ‘stoere houding’ hoopt de pester dat er tegen hem of haar opgekeken wordt.
- Een pester wil graag bij een sterke groep horen. Kinderen of jongeren die graag bij een machtig (populair) clubje willen horen, blijken meer te pesten.
- Het derde motief geldt alleen bij meisjes. Een pester is vaker depressief. Het lijkt raar, maar pesten kan voor hen dan een uiting van frustratie zijn en een goed gevoel geven. Uiteraard zijn er veel betere manieren om je gelukkig te voelen.
Hoe vaak komt pesten voor?
Pesten komt veel voor. Dit is vooral op de school maar ook op de werkvloer. Hieronder staan wat cijfers op een rijtje:
- 1 op de 10 leerlingen op het basisonderwijs wordt gepest.
- 1 op de 20 jongeren op het voortgezet onderwijs wordt gepest.
- 7% van de studenten wordt gepest.
- 1 op de 5 jongeren wordt online gepest.
- 1 op de 8 werknemers wordt op de werkvloer gepest.
Wat zijn de gevolgen van pesterijen?
De gevolgen van pesten kunnen divers zijn. Pesten is dus niet altijd te herkennen. De volgende zaken kúnnen er op wijzen dat je kind gepest wordt:
- Angstig: Je kunt bezorgd, ongerust, gestrest of bang worden
- Faalangst: Bang het niet goed te doen op het werk of op school.
- Depressief: Je kunt somber worden
- Fysieke klachten: Bedplassen bij kinderen, vermoeidheid, weinig eetlust, buikpijn, hoofdpijn, en misselijk.
- Verminderde schoolprestaties.
- Eenzaam voelen of weinig sociale contacten.
Wat zijn tips tegen pesten?
Wanneer je gepest wordt is het belangrijk voor jezelf op te komen. Wanneer je een positiever beeld van jezelf hebt, kun je je beter weren tegen pesters. Het bouwen aan je zelfvertrouwen is dus belangrijk. Laat de pester zien dat hij geen macht over je heeft. Een cursus sociale vaardigheden kan zinvol zijn om makkelijker sociale contacten te leggen. Op het werk is het raadzaam steun of hulp te zoeken en het pesten niet te verzwijgen. Ook kun je dingen die gebeuren opschrijven, dit lucht niet alleen op, het kan later ook van pas komen wanneer je alles voor wilt dragen. Daarnaast kan een psycholoog of coach helpen bij het vergroten van zelfvertrouwen en/of meer assertief te worden.
