Wat is pyromanie in het kort?
- Pyromanie is een stoornis in de impulsbeheersing, waarbij iemand meerdere keren opzettelijk en doelgericht brand sticht
- Iemand die door een obsessie met vuur opzettelijk brand sticht noemt men een pyromaan
- Voorafgaand aan het brandstichten voelt de pyromaan zich gespannen of emotioneel opgewonden
- Tijdens en na de brand zijn er gevoelens van lust, voldoening en opluchting
- Het stichten van brand is geen vergeldingsactie en wordt ook niet veroorzaakt door een andere psychische stoornis
Wat is pyromanie?
Pyromanie (vuurzucht) is een stoornis in de impulsbeheersing, waarbij iemand meerdere keren opzettelijk en doelgericht brand sticht. Iemand die dit gedrag vertoont wordt een pyromaan genoemd. Een pyromaan is gefascineerd door brand en vuur. Ze tonen daar buitengewoon veel belangstelling voor. Of ze voelen zich aangetrokken tot vuur en de bijbehorende omstandigheden, zoals de gevolgen ervan.
Voor de brand stichting voelen deze mensen zich gespannen of emotioneel opgewonden. In tegenstelling tot mensen met kleptomanie bereiden zij zich vaak voor op hun daad. Mensen met pyromanie behoren vaak tot de vaste ‘kijkers’ bij branden bij hen in de buurt. Ze kunnen ook zonder reden een brandalarm af laten gaan. En ze ontlenen genot aan organisaties, materieel en personeel van bijvoorbeeld de brandweer. Ze bezoeken vaak de plaatselijke brandweer of ze worden zelf brandweerman.
Mensen met deze stoornis ervaren lustgevoelens, voldoening en opluchting tijdens het brandstichten, de gevolgen en de nasleep ervan. Het brandstichten gebeurt niet uit financiële overwegingen, om een misdaad te verhullen of als uiting van boosheid of wraak. Het is ook geen reactie op wanen of hallucinaties, zoals stemmen die de opdracht geven om brand te stichten.
Het gedrag is ook niet beter te verklaren door een neurologische aandoening of door andere psychische problemen, zoals een normoverschrijdende-gedragsstoornis of een antisociale persoonlijkheid.
Wat zijn symptomen van pyromanie?
Er is sprake van pyromanie als er wordt voldaan aan de volgende kenmerken:
- Meer dan 1 keer opzettelijk en doelgericht brandstichten
- Spanning of emotionele opwinding voorafgaand aan de daad
- Fascinatie met, interesse in, nieuwsgierigheid naar of aangetrokken tot vuur en alles wat ermee te maken heeft
- Lustgevoelens, voldoening of opluchting tijdens het brandstichten of bij het kijken naar de brand of het deelnemen aan de nasleep ervan
- Het brandstichten gebeurt niet:
- om geldelijk gewin
- als uiting van een sociale of politieke ideologie
- om een misdaad te verbergen
- als een uiting van boosheid of wraak
- als reactie op een waan of hallucinatie
- ten gevolge van een neurologische stoornis of een verstandelijke beperking
- ten gevolge van het gebruik van middelen, zoals alcohol of drugs
Het brandstichten is niet beter te verklaren door andere psychische problemen.
Hoe vaak komt pyromanie voor?
Exacte cijfers zijn niet bekend. Iets meer dan 1% van de mensen in de algemene bevolking heeft ooit in hun leven een brand gesticht. Maar slecht een heel klein deel van deze mensen is pyromaan.
Hoe wordt pyromanie behandeld?
Naar het effect van behandelingen voor pyromanie is nog maar weinig onderzoek gedaan. Cognitieve gedragstherapie kan helpen. Bij kinderen en jongeren kan systeemtherapie nodig zijn.
Let op: behandeling van deze specifieke problematiek is niet mogelijk bij Psycholoog.nl. We adviseren je om hiervoor contact op te nemen met jouw huisarts.
Hoe zit het precies met stoornissen beschreven in de DSM-5?
Wanneer jij verzekerde zorg krijgt (zorg die valt onder de basisverzekering) is een van de voorwaarden dat er een stoornis wordt vastgesteld. Alleen dan kan de zorg vergoed worden vanuit de basisverzekering. Alle psychiatrische stoornissen zijn verzameld in de DSM-5. De DSM-5 is het handboek voor de classificatie van psychische stoornissen.
Een belangrijke kanttekening om bij de DSM-5 te maken is dat de stoornissen die hierin vermeld staan geen diagnoses zijn. De stoornis wordt beschreven aan de hand van een lijstje met symptomen. Voldoe je hieraan, dan 'heb' je deze stoornis. De stoornis of het label zegt alleen niets over hoe het komt dat je deze klachten ervaart. Het geeft geen verklaring.
Voldoe jij aan de kenmerken van een stoornis? Dan is die stoornis dus niet de reden dat je klachten hebt, maar slechts een beschrijving van jouw klachten. Wat dan het doel is van het gebruik van de DSM? Het helpt om klachten in duidelijk afgebakende categorieën te kunnen plaatsen. Zo weten we met elkaar iets beter waar we over spreken en hoe we klachten willen behandelen.
Wil jij meer lezen over de DSM-5 en hoe Psycholoog.nl hiermee omgaat? Klik dan hier.
