Vrijdag is het Black Friday! Misschien ben je de afgelopen dagen al overspoeld met mails over aanbiedingen en kortingen. Voor de één is Black Friday een moment om een goede deal te scoren op producten die al langere tijd op de verlanglijst staat, voor de ander is impulsief koopgedrag een vorm van coping. Lees meer over kopen als coping in deze blog.
Wat is kopen als coping?
Bij coping denken we vaak aan manieren om met stress, verdriet of andere negatieve gevoelens om te gaan. Sommige mensen wenden zich tot winkelen als een manier om met deze emoties om te gaan. Dit gedrag, bekend als compensatiekoopgedrag, ontstaat meestal wanneer iemand zich gespannen, eenzaam, verveeld of verdrietig voelt. De prikkels die de Black Friday periode biedt, van flitsende reclames tot aftellende klokken, maken het makkelijker om in deze impulsieve koopmodus te schieten. Deze aankopen bieden een kortstondig goed geval, maar dit effect wordt al snel gevolgd door spijt of een schuldgevoel.
De verleiding van Black Friday
Black Friday speelt slim in op schaarste en tijdsdruk. Door het gevoel te creëren dat de aanbiedingen maar tijdelijk beschikbaar zijn, raken mensen extra gemotiveerd om snel te kopen zonder er goed over na te denken. Het gevoel van een "unieke kans" activeert impulsiviteit en kan de kritische stem in het hoofd, die normaal zou vragen "heb ik dit echt nodig?", naar de achtergrond verdringen. In dit soort periodes is het makkelijk om over de grenzen van je budget of behoeftes te gaan, vaak zonder dat je daar op dat moment volledig bij stilstaat.
Waarom is impulsief koopgedrag ongezond?
Hoewel het kopen van een nieuw product op korte termijn een goed gevoel kan geven, biedt het op de lange termijn weinig voldoening. Hier zijn enkele redenen waarom impulsief koopgedrag als coping mechanisme ongezond is:
- Korte termijn geluk: De "kick" van een aankoop is vaak kortstondig. Na een tijdje verliest het gekochte product zijn aantrekkingskracht en blijven de onderliggende emoties onveranderd.
- Schuldgevoel en spijt: Impulsieve aankopen leiden vaak tot financiële problemen of budgetoverschrijding, wat schuldgevoel en spijt kan oproepen. Dit kan leiden tot een negatieve cyclus van emoties die men probeert te compenseren met nóg meer aankopen.
- Vermijding van emoties: Door negatieve emoties te onderdrukken met impulsaankopen, leren mensen niet om effectief om te gaan met hun gevoelens. Dit leidt er vaak toe dat dezelfde emoties terugkomen, waardoor je vast kan komen te zitten in een cyclus van emotionele vermijding.
Gezonde coping
Gezonde coping strategieën helpen mensen om emoties op een nuttige manier te verwerken, in plaats van ze te ontwijken. Het ontwikkelen van gezonde manieren om met stress en andere negatieve gevoelens om te gaan draagt bij aan veerkracht, zelfbeheersing en uiteindelijk aan langdurig welzijn. Voorbeelden van gezonde coping mechanismen zijn:
- Praten met vrienden of familie: Door je gevoelens te delen, krijg je emotionele steun en vaak een frisse kijk op je situatie.
- Oefeningen voor zelfreflectie: Schrijven, mediteren, of gewoon stil nadenken kan helpen om de kern van emoties te begrijpen.
- Lichamelijke activiteit: Beweging, zoals wandelen of sporten, vermindert stress en kan zelfs gevoelens van geluk opwekken door het vrijkomen van endorfines.
- Nieuwe vaardigheden ontwikkelen: Leren om anders om te gaan met stress, bijvoorbeeld door een hobby op te pakken, geeft een gevoel van voldoening zonder financiële druk.
Een manier van coping vinden die werkzaam is, kan erg persoonlijk zijn. Kijk daarom goed naar wat voor jou werkt. Merk je dat je moeite hebt met het vinden van coping strategieën? Dan kan het helpen om hier met een psycholoog over in gesprek te gaan. Bij Psycholoog.nl kunnen onze psychologen jou daar goed bij ondersteunen. Neem contact met ons op door te bellen naar 085 273 3339, of door een vrijblijvend adviesgesprek in te plannen, dan bespreken we graag de mogelijkheden.
Meer lezen? Klik dan hier.
