Anderen zien jou wellicht als succesvol en ambitieus. Maar hierachter schuilt een constante innerlijke onrust. Dit fenomeen staat bekend als high-functioning anxiety: een verborgen vorm van angst waarbij iemand naar de buitenwereld toe succesvol en georganiseerd lijkt, maar van binnen worstelt met stress, piekergedachten en perfectionisme.
Wat is high-functioning anxiety?
High-functioning anxiety is geen officiële diagnose, maar het is een term die wordt gebruikt om een patroon van angst en over-presteren te beschrijven. Mensen met deze angstvorm hebben vaak een drang naar perfectie, een sterke werkethiek en zijn vaak zeer betrouwbaar. Tegelijkertijd ervaren ze een constante angst om te falen, overmatig piekeren en moeilijkheden met ontspannen.
Typische kenmerken van high-functioning anxiety
Hoewel het voor de buitenwereld niet altijd zichtbaar is, ervaren mensen met high-functioning anxiety vaak met de volgende symptomen:
- Altijd ‘aan’ staan: je hebt moeite met ontspannen, zelfs na een productieve dag.
- Perfectionisme: alles moet tot in de puntjes geregeld zijn, en fouten maken voelt als falen.
- Piekeren en over analyseren: je denkt constant na over wat je gezegd hebt en of je iets beter had kunnen doen.
- Geen ‘nee’ kunnen zeggen: je neemt te veel hooi op je vork om anderen niet teleur te stellen.
- Overmatig plannen: je probeert alles onder controle te houden door strakke schema's.
- Fysieke klachten: spierspanning, slaapproblemen en hoofdpijn komen vaak voor.
De impact op lange termijn
Doordat mensen met dit soort angst goed presteren, worden ze vaak geprezen om hun inzet en toewijding. Hoewel het dus op korte termijn succes kan het op lange termijn schadelijk zijn voor zowel je fysieke en mentale gezondheid. Doordat het niet zichtbaar is voor de omgeving, zullen deze mensen minder snel hulp zoeken. Dit werkt klachten als burn-out, slaapproblemen en zelfs hartproblemen in de hand. Daarnaast kan het sociale relaties onder druk zetten omdat ontspanning en spontaniteit moeilijk zijn.
Wat kun je doen als je jezelf hierin herkent?
Als je jezelf herkent in high-functioning anxiety, zijn er stappen die je kunt nemen om de impact ervan te verminderen:
- Bewustwording: erken dat je perfectionisme en constante prestatiedrang voortkomen uit angst en dat dit niet je enige manier van functioneren hoeft te zijn.
- Leer omgaan met perfectionisme: sta jezelf toe om fouten te maken en besef dat perfectie een onrealistisch streven is.
- Leer ontspannen: mindfulness, ademhalingsoefeningen of yoga kunnen helpen om je stressniveau te verlagen.
- Grenzen stellen: oefen met ‘nee’ zeggen en accepteer dat je niet alles voor iedereen kan doen
- Hulp zoeken: een psycholoog of coach kan je helpen om beter met je angst en perfectionisme om te gaan.
High-functioning anxiety kan ervoor zorgen dat je van buiten succesvol lijkt, terwijl je van binnen worstelt met stress en angst. Het is belangrijk om deze gedragingen te herkennen en hulp te zoeken als je merkt dat de druk te groot wordt.
Herken je jezelf hier? Bij Psycholoog.nl kunnen we je helpen om meer balans in je leven te krijgen. Bekijk hier wat Psycholoog.nl voor jou zou kunnen betekenen. Heb je vragen? Neem direct contact op met ons aanmeldteam via 085-2733339 of plan vrijblijvend een gratis adviesgesprek in.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
