Ervaringen uit onze jeugd kunnen we ons hele leven met ons meedragen. In dit interview deelt Emma haar persoonlijke ervaringen, en laat ze ons zien hoe haar jeugdervaringen, vooral haar relatie met haar vader, haar leven en zelfbeeld hebben gevormd. Ze bespreekt hoe haar ervaring met de psycholoog hielp om traumatische ervaringen te verwerken en de relatie met zichzelf te herstellen.
Achtergrond en jeugd
Dit interview gaat over je jeugd. Hoe was het voor jou om op te groeien?
Emma: ‘Ik zou mijn jeugd niet als het moeilijkst omschrijven, maar ook niet als het makkelijkst. Ik lag niet lekker in de groep op de basisschool en thuis waren er ook wat spanningen. Toen ik ouder werd, kreeg ik vaker ruzie met mijn vader. De band met mijn vader is ingewikkeld geworden op een gegeven moment. Toen ik ouder werd, heeft dat mij ook nog onzekerder gemaakt.’
Je geeft aan dat je relatie met je vader ingewikkeld is geworden. Hoe zou je de relatie met je vader omschrijven?
Emma: ‘Mijn vader heeft weleens gezegd dat ik het bloed onder zijn nagels vandaan kon halen. Hij kon zijn frustratie van werk niet goed uiten en uitte het daarom, denk ik op mij. Het kon in de kleine dingen zitten. Als ik bijvoorbeeld een glas liet vallen, kon hij boos op mij reageren omdat hij schrok. Als ik iets niet wist, was ik gelijk heel dom. We hadden schreeuwende ruzies. Als hij de discussies niet kon winnen, sloeg hij me soms in mijn gezicht. Hij schrok er altijd zelf ook van. Ik voelde me erg gekwetst en vluchtte naar boven. Ik heb mij een lange tijd afgesloten voor mijn vader en kon zijn liefde niet accepteren.’
Ervaringen met jeugdtrauma
Wat is trauma voor jou?
Emma: ‘Wat ik altijd dacht, was dat trauma te maken had met een specifieke heftige gebeurtenis, zoals het meemaken van seksueel geweld of een natuurramp. Toen mijn psycholoog vertelde dat het plan was om aan traumaverwerking te doen, was ik verbaasd. Nu ben ik er meer van bewust dat er verschillende vormen van trauma zijn en dat trauma een opeenstapeling van gebeurtenissen is, waardoor we bepaalde gevoelens en kernopvattingen hebben ontwikkeld over het leven en over onszelf. Deze opvattingen kloppen niet, maar kunnen je wel erg in de greep houden. Dat was in mijn geval ook zo.’
Je vertelt dat bepaalde kernopvattingen je wel erg in de greep hebben gehouden. Hoe zag dit er bij jou uit?
Emma: ‘Waar ik achter ben gekomen is dat ik de volgende opvatting over mezelf had: ‘Ik ben een moeilijk persoon om van te houden’. Ik heb vaak vastgehouden aan het idee, dat wanneer mijn eigen vader mij al zo moeilijk vindt, ik vast een moeilijk persoon ben om van te houden. Dit heeft lang een grote invloed op mij gehad. In mijn vorige relatie merkte ik vooral dat ik geleid werd door deze overtuiging. Ik wilde graag aandacht, bewijs en bevestiging dat hij mij wel belangrijk vond en om te geloven dat hij echt van me hield. Als ik dat bewijs niet kreeg, kon ik me ook heel erg aangevallen en bang voelen. Door er veel aan te werken, onder andere in therapie, is de overtuiging nu minder sterk.’
Welke invloed hebben de ervaringen uit je jeugd op jou gehad?
Emma: ‘Ik heb geleerd om te monitoren hoe mensen zich bij mij voelen, omdat ik dan het gevoel heb dat ik veilig ben. Ik ben erg alert voor de stemmingen van anderen. Als mensen tekenen laten zien dat ze boos of chagrijnig zijn, dan kan ik mij snel onveilig voelen. Als mijn vriend bijvoorbeeld chagrijnig is, dan word ik snel angstig, ondanks dat ik rationeel weet dat ik niet onveilig ben. Ik merk ook dat ik afstand neem van mijn gevoelens. Als ik huil, dan verwijt en oordeel ik mezelf snel: ‘Waarom ben jij aan het huilen? Stel je niet zo aan!’. Ik denk dat het ook komt doordat mijn vader mijn gevoelens niet heeft gevalideerd. Hij gaf dan bijvoorbeeld aan dat ik mij niet zo moet aanstellen. Als kind was dat pijnlijk voor mij, waardoor ik juist afstand nam van mijn gevoel.’
Ervaringen met hulpverlening
Wat heeft jou doen besluiten om hulp te zoeken van een psycholoog?
Emma: ‘Het had een lange aanloop voordat ik hulp had gezocht. Tijdens mijn werk kon ik gesprekken krijgen met een coach. In het gesprek kwam naar voren dat ik de hele tijd voor andere mensen aan het zorgen was. Dit zat me dwars, omdat ik niet echt de dingen deed die ik graag wilde doen. De coach van werk heeft mij op een gegeven moment aangeraden om een psycholoog te zoeken.’
Hoe ben je bij jouw psycholoog terecht gekomen?
Emma: ‘Toen ik vijftien was, ben ik een tijd depressief geweest. Toen heb ik therapie gevolgd bij een GGZ-instelling, waar ik niet echt een fijne ervaring mee heb gehad. Ik wist dat de wachttijden lang zijn. Daarom heb ik besloten om via de onverzekerde zorg contact op te nemen met een psycholoog. Ik was echt zenuwachtig voor mijn eerste gesprek. Ik wist dat het lastig ging worden, omdat ik mezelf moest openstellen en alles moest toelaten.’
Hoe was je ervaring met je psycholoog?
Emma: ‘Ze was heel empathisch en valideerde mijn gevoel voor het eerst. Als ik iets vertelde dan was ze begripvol en erkende of iets zwaar of heftig was. Ik vond dat eerst best raar en soms dacht ik ook: is dat wel zo?. Het gaf mij het gevoel dat ik het mocht voelen. Ik was gewend om juist mijn gevoel rationeel en op afstand te verklaren, maar kreeg meer ruimte om het ook te voelen. Ik kreeg meer inzicht in mijn eigen gedrag. Ze gaf soms dingen terug die klopte, maar die ik op dat moment nog niet kon inzien of in woorden kon vertalen. Ik kon door haar mezelf ook meer begrijpen.’
Hoe verliep de behandeling? Kan je daar wat meer over vertellen?
Emma: ‘Ik heb ongeveer een jaar gesprekken gehad met haar. In het begin zagen we elkaar één keer per week en vervolgens één keer in de twee weken. Ik ervaarde het in het begin als best zwaar, omdat ik dingen moest voelen die ik nooit had gevoeld of niet wilde voelen. We begonnen met imaginaire reframing, wat ik best intens vond. Ik was super moe en emotioneel uitgeput. Ik moest terug gaan naar specifieke herinneringen en beschrijven wat er gebeurde, waar ik naar keek, wat er om mij heen was, waar ik was en hoe oud ik was. We probeerden de herinneringen te herschrijven. Dit kon door bijvoorbeeld tijdens een ruzie voor mezelf op te komen. Hierbij moest ik mijn grenzen aangeven en niet vluchten en het laten gebeuren. Naast imaginaire reframing hebben wij ook EMDR gedaan. Ik voelde me vooral aan het begin van de behandeling erg trots. Ondanks dat het zwaar was, wist ik wel echt waar ik het voor deed en dat het het waard was.’
Wat heb je uit deze periode gehaald?
Emma: ‘Veel acceptatie voor mijn gevoel. Ik heb niet meer dat ik mezelf streng aanspreek of mezelf een aansteller noem wanneer ik verdrietig ben. Ik heb nu minder weerstand voor mijn gevoel. Ik kan het veel meer omarmen en makkelijker naar luisteren. Als ik me ergens niet goed bij voel, dan kan ik het voelen en dan kan ik er naar luisteren. Als ik de overtuiging ‘Ik ben een moeilijk persoon om van te houden’ wel tegenkom, dan kan ik het opmerken, maar weegt het minder zwaar. Ik laat mij er minder door leiden. Het is geen overtuiging meer, maar een gedachte. Ik hoef er niks mee en het is niet per se waar.’
Emma heeft grote stappen gezet in de gesprekken met haar psycholoog. Ze hoopt dat ze met het delen van haar verhaal mensen kan helpen met het zetten van de eerste stap tot hulp.
- Hoe zet je nou de eerste stap naar hulp? Als je hulp zoekt, neem dan contact met ons op. We luisteren naar jouw verhaal en zorgen dat we je kunnen helpen met het vinden van de juiste hulp. Lees hier meer over onze werkwijze.
- Wil je meer lezen over jeugdtrauma? Lees hier dan verder: jeugdtrauma
- Wil je meer informatie over de onderwerpen die genoemd zijn in dit interview? Lees hier dan verder: kernopvattingen, imaginaire reframing, EMDR en zelfbeeld.
