De negatieve opvattingen die we over onszelf hebben kunnen soms best hardnekkig zijn. Dit betekent niet altijd dat ze juist zijn. Meerdimensionaal evalueren kan helpen om een meer genuanceerd oordeel te ontwikkelen over jezelf.
Wat is meerdimensionaal evalueren?
Meerdimensionaal evalueren is een techniek die wordt toegepast als iemand negatieve kernopvattingen heeft over zichzelf. Het beoogt het alles-of-niets denken te relativeren. Een voorbeeld van een negatieve kernopvatting is: ‘ik ben een slecht mens’.
Deze uitspraak wordt uitgedaagd door deze te plaatsen op een spectrum. Dit is vaak een schaal van 1 tot 10 of de schaal wordt gevormd doormiddel van begrippen (mislukkeling-geslaagd). Vervolgens plaats iemand zichzelf op de schaal. Door vragen te stellen over de plek waar iemand zichzelf plaatst, worden denkfouten in het zelfbeeld blootgelegd. Het zwart-wit denken wordt omgevormd tot meer neutrale gedachten die voorkomen op het spectrum. Dit wordt gedaan door te kijken naar eigenschappen van anderen die volgens iemand juist heel hoog of laag beoordeeld worden. Deze eigenschappen worden omgezet naar dimensies, waarop iemand zichzelf vervolgens beoordeeld. Dit resulteert vaak in een meer genuanceerd beeld over zichzelf, omdat iemand niet altijd nadenkt over bewijzen die passen bij de opvatting die ze over zichzelf hebben.
Hoe ziet dit er in de praktijk uit?
Meerdimensionaal evalueren is een oefening die vaak wordt gegeven als onderdeel van cognitieve gedragstherapie. Dit is een therapie die zich richt op de wisselwerking tussen je gedachten en gedrag. Gedachten geven je een bepaald gevoel, wat weer aanzet tot bepaalde acties die daarbij passen. Het wordt onder andere ingezet bij angstklachten, depressie of een negatief zelfbeeld.
Maar hoe verloopt zo’n oefening nu in de praktijk? Hieronder vind je een voorbeeld van hoe meerdimensionaal evalueren kan worden gebruikt:
- De cliënt kiest een negatief oordeel over zichzelf. Daarna schrijft de cliënt het tegenovergestelde van dit oordeel op. De geloofwaardigheid wordt tevens gescoord.
- Vervolgens kiest de cliënt iemand die zeer sterk voldoet aan het negatieve oordeel. De cliënt bedenkt nu 5 eigenschappen die horen bij het negatieve oordeel. Dit worden dimensies.
- De vorige stap wordt herhaald voor de positieve eigenschappen. Er wordt ook een persoon gekozen die helemaal niet aan het negatieve oordeel voldoet. De 5 positieve factoren worden ook dimensies.
- Er ontstaat een schaal. De cliënt beoordeeld de negatieve persoon, de positieve persoon en zichzelf aan de hand van de zelfgemaakte schaal.
- Vervolgens wordt het gemiddelde van de scores van de cliënt berekend. Meestal scoort de cliënt zichzelf hoger dan het originele oordeel dat hij of zij over zichzelf had. Bespreek de uitkomst.
Deze oefening kan iemand laten inzien dat het negatieve oordeel waarschijnlijk helemaal niet juist is. Iemand is vaak op zoek naar informatie die aansluit bij de opvatting die hij of zij heeft over zichzelf. Door middel van deze oefening kan iemand een meer objectief oordeel over zichzelf vormen.
Bij Psycholoog.nl kunnen we je helpen bij angstgevoelens, depressie of een negatief zelfbeeld. Dit kan door middel van cognitieve gedragstherapie, of een van de andere therapie. We luisteren naar jouw verhaal en behoeftes. Bekijk hier wat Psycholoog.nl voor jou kan betekenen. Neem vrijblijvend contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
